16 Φεβρουαρίου 2013

ἀρχὴ γὰρ ὁ θεός, ἀρχὴ δὲ πᾶσα τῷ γονίμῳ πολλαπλασιάζει τὸ ἐξ αὑτῆς



Πλούταρχου ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΣΟΦΩΝ ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ

 ... μβρίῳ δ Δι κα προηροσίᾳ
Δ
μητρι κα φυταλμίω Ποσειδνι πο βωμς στι,
πο δ θυσα; πς δ χαριδτης Δινυσος,
ε δεησμεθα μηδενς ν δδωσι; τ δ θσομεν
σπεσομεν; τνος δ' παρξμεθα; πντα γρ
τατα τν μεγστων

Εις τον Δία δε τον Όμβριον και εις την Δήμητρα την Προηροσίαν και εις τον Ποσειδώνα τον Φυτάλμιον πού θα στηθή βωμός; πού θυσία; Πώς δε θα είναι Χαριδότης ο Διόνυσος αφού δεν θα χρειαζώμεθα τίποτε από όσα δίδει; Έπειτα τί θα θυσιάσωμεν ή τί θα προσφέρωμεν ως σπονδήν; Από τί θα προσφέρωμεν απαρχάς
Όμβριος λέγετε ο Ζευς ως προκαλών τις βροχές. Βωμός του Ομβρίου Διός υπήρχε επί της κορυφής του Υμηττού και του Πάρνηθας, ναός δε αυτού παλαιότατος εις τας Αθήνας, ιδρυθείς κατά την παράδοσιν υπό του Δευκαλίωνος (Παυσαν. 1,32,2).
Προηρόσια ήταν η θυσία, την οποίαν τελούσαν οι Αθηναίοι υπέρ όλης της Ελλάδος, κατά την εποχή που άρχιζαν να καλλιεργούν την γην. Επειδή δε η θυσία αυτή ανήκεν εις την Δήμητρα, έλαβε και η θεά το επίθετον Προηροσία.
Για τους Έλληνες της κλασικής εποχής ο Διόνυσος δεν ήταν αποκλειστικά, ή έστω μόνο ο θεός του κρασιού. Ο Πλούταρχος μας λέει τόσο πολύ, επιβεβαιώνοντας με ένα απόσπασμα από τον Πίνδαρο, ότι φέρει τίτλους λατρείας του θεού επιβεβαιώνουν επίσης: είναι Δενδρτης ή νδενδρος, αυτός που δίδει την δύναμη στο δέντρο, ή βρίσκεται μέσα στο δέντρο ως η δύναμη που το ωθεί να δημιουργήσει ή να γεννηθεί ή να φυτρώσει, ενώ συγχρόνως είναι και νθιος από το άνθος, Κάρπιος, αυτός που δίδει τους καρπούς και  τα φρούτα, Φλεύς ή Φλέως, που συμβολίζει την αφθονία της ζωής. Σύμφωνα με τα λόγια του Πλούταρχου, είναι ο θεός του συνόλου της  ὑγρὰ φύσεως-όχι μόνο για το κρασί ή ο χυμός από το σταφύλι, αλλά για το ενθουσιώδες σφρίγος σε ένα νεαρό δέντρο, το αίμα που χτυπάει στις φλέβες του νεαρού ζώου, όλα τα μυστηριώδη σημεία της υγρής φύσης όπως οι παλίρροιες αλλά και η  άμπωτη και η συνεχής ροή στη ζωή και στην φύση.

Η σχέση του είναι πολύ στενή με ορισμένα άγρια ​​φυτά, όπως το έλατο και το κισσός, και με ορισμένα άγρια ​​ζώα, είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερο από ό, τι η σχέση του μόνο με το αμπέλι .Ο Ευρυπίδης στις Βάκχες του αναφέρει :

Euripides Trag., Bacchae
Line 109

Σεμέλας τροφο Θ-
 βαι, στεφανοσθε κισσι·
 βρύετε βρύετε χλοήρει
 μίλακι καλλικάρπωι
 κα καταβακχιοσθε δρυς  
 
λάτας κλάδοισι,
 στικτ
ν τ' νδυτ νεβρίδων
 στέφετε λευκοτρίχων πλοκάμων
 μαλλο
ς· μφ δ νάρθηκας βριστς
 σιοσθ'· ατίκα γ πσα χορεύσει,
 Βρόμιος ετ' ν γηι θιάσους
 ες ρος ες ρος, νθα μένει
 θηλυγενς χλος
 φ' στν παρ κερκίδων τ'

Καταβακχιοῦσθε δρυὸς / ἢ ἐλάτας κλάδοισι, δηλαδή «καθαγιάστε και τον εαυτό σας με κλαδιά βελανιδιάς ή κλαδιά από έλατα, και ντυμένες με στικτά δέρματα /τομάρια νεβρίδων, μικρών ελαφιών…
Αλλά μπορεί να υπάρχουν και  ειδικότεροι λόγοι όπου χρησιμοποιούνται συχνά τα παραπάνω κλαδιά για την τελετουργία και αναφέρονται  στις Βάκχες, κλαδιά όπως από δρυ ή  Έλατο, ή πεύκο…Βλέπετε ο Θύρσος  είναι επίσης το όπλο των Μαινάδων, επειδή καμουφλάρουν την αιχμή  του δόρατός τους,  – τοποθετώντας συχνά στην κορυφή του το κουκουνάρι,  και σκοτώνουν με αυτό τον Πενθέα, γι’ αυτό και στους Δειπνοσοφιστές του Αθήναιου αλλά και στον Καλλιξεινο τον Ρόδιο ονομάζονται  «θυρσολόγχες» ενώ στο άλλο χέρι κρατούν πελτάριον- μικρόν πέλτη- ασπίδα,  όπως και ο Διόνυσος που φέρει χρυσή θυρσολόγχη...

Athenaeus Soph., Deipnosophistae
Book 5, Kaibel paragraph 32, line 9


.. δ παιδισκάρια διεσκευασμένα πελτα-
ρίοις κα θυρσολόγχοις, κεκοσμημένα ματίοις κα
χρυσίοις. στεφάνωτο δ τ μν νιοχοντα παιδάρια
πίτυι, τ δ παιδισκάρια κισσ

…νέων παιδιών, που οπλίζονται με μικρές ασπίδων και τους θύρσους προετοιμασμένους ως λόγχες  Στολισμένα με ενδύματα χρυσά και στεφανωμένα όσα κρατούσαν τα ηνία και ιππευαν με στεφάνια πεύκου και τα μικρότερα στεφανωμένα με στεφανους κισσού…

Ενώ και ο ίδιος ο Διόνυσος φέρει στην εκστρατεία του στην Ινδία εκτός από τα χρυσά στεφάνια από κισσό και άμπελο, φέρει και θυρσολόγχη – λόγχη εν είδη θύρσου, και μάλιστα χρυσή …

Athenaeus Soph., Deipnosophistae
Book 5, Kaibel paragraph 31, line 20

         π δ λλης τετρακύκλου, περιεχε τν ξ
νδν κάθοδον Διονύσου, Διόνυσος ν δωδεκάπηχυς
π' λέφαντος κατακείμενος, μφιεσμένος προφυρίδα
κα
στέφανον κισσο κα μπέλου χρυσον χων· εχε
δ'
ν τας χερσ θυρσόλογχον χρυσον, πεδέδετο δ'  
μβάδας χρυσορραφες.

Όμως στο “Περί Ισιδος και Οσιρίδος” ο Πλούταρχος ονομάζει – το είδαμε και σε παλιότερες αναρτήσεις τον Διόνυσο θεό πάσης υγράς φύσεως και τον ταυτίζει με τον Οσιρη και την αναβίωση και την παλιγγενεσία του Μπορεί να είναι χαρμόσυνος και πολυάγαθος  ο Διόνυσος καθώς συντελεί στο να αυξάνονται τα φρούτα από τα δέντρα, και το ιερό μεγαλείο του χρόνου συγκομιδής.


Για το λόγο αυτό όλοι όσοι είναι ευλάβεις στον Όσιρη απαγορεύονται να καταστρέφουν ήμερα, καλλιεργήσιμα δέντρα –ή να μπλοκάρουν, να  φράττουν την πηγή του νερού… Η αρχή είναι ο Θεός και κάθε αρχή πολλαπλασιάζετε με την γονιμότητα, καθετί που γεννιέται απ΄ αυτή. Η υγρή φύση  είναι η αρχή και η γένεση όλων όσων παράγονται απ΄ αυτήν, δημιούργησε τα τρία πρώτα στοιχεία, τη γή δηλαδή, τον αέρα και τη φωτιά

Ο Πλούταρχος προχωράει ακόμα παραπέρα την ιστορία και διαφωτίζοντας μας δηλώνει ότι η γονιμότητα και το σπέρμα του θεού είχε ως πρώτη ύλη την υγρότητα και μέσω της υγρότητας εμφυτεύθηκε η δυνατότητα σ΄ όσους από τη φύση τους μετέχουν στην δημιουργία …
Η ζωή δημιουργήθηκε και πολλαπλασιάσθηκε/αυξήθηκε  στο υγρό στοιχείο, στο νερό και στους ποταμούς, στους ωκεανούς…ακόμα και στις οάσεις …

Plutarchus Biogr., Phil., De Iside et Osiride (351c-384c)
Stephanus page 365, section A, line 10

....μοίως
δ κα τ περ τς ταφάς. | Αγύπτιοί τε γρ σίριδος
πολλαχο θήκας, σπερ ερηται (358a 359a), δεικνύου-
σι, κα Δελφο τ το Διονύσου λείψανα παρ' ατος
παρ τ χρηστήριον ποκεσθαι νομίζουσι, κα θύουσιν
ο σιοι θυσίαν πόρρητον ν τ ερ το πόλλωνος,
ταν α Θυιάδες γείρωσι τν Λικνίτην. τι δ' ο μόνον
το ονου Διόνυσον, λλ κα πάσης γρς φύσεως
λληνες γονται κύριον κα ρχηγόν, ρκε Πίνδαρος
μάρτυς εναι λέγων (fr. 153) ‘δενδρέων δ νομν Διόνυ-
σος πολυγαθς αξάνοι, γνν φέγγος πώρας·’ δι κα
τος τν σιριν σεβομένοις παγορεύεται δένδρον μερον
πολλύναι κα πηγν δατος μφράττειν.
 Ο μόνον δ τν Νελον, λλ πν γρν πλς
σίριδος πορρον καλοσι, κα τν ερν ε προ-
πομπεύει τ δρεον π τιμ το θεο. κα θρύ βασιλέα
κα τ νότιον κλίμα το κόσμου γράφουσι, κα μεθερ-
μηνεύεται τ θρύον ποτισμς κα κύησις πάντων κα
δοκε γεννητικ μορί τν φύσιν οικέναι. τν δ τν
Παμυλίων ορτν γοντες, σπερ ερηται (355e), φαλ-
λικν οσαν γαλμα προτίθενται κα περιφέρουσιν, ο τ
αδοον τριπλάσιόν στιν· ρχ γρ θεός, ρχ δ  
πσα τ γονίμ πολλαπλασιάζει τ ξ ατς. τ δ
πολλάκις εώθαμεν κα τρς λέγειν, ς τό ‘τρισμάκαρες’
κα (θ 340) ‘δεσμο μν τρς τόσσοι πείρονες’, ε μ ν
Δία κυρίως μφαίνεται τ τριπλάσιον π τν παλαιν·
γρ γρ φύσις ρχ κα γένεσις οσα πάντων ξ ατς
τ πρτα τρία σώματα, γν έρα κα πρ, ποίησε, κα
γρ προστιθέμενος τ μύθ λόγος, ς το σίριδος
Τυφν τ αδοον ρριψεν ες τν ποταμόν, δ' σις
οχ ερεν, λλ' μφερς γαλμα θεμένη κα κατασκευά-
σασα τιμν κα φαλληφορεν ταξεν, νταθα δ περι-
χωρε διδάσκων, τι τ γόνιμον κα τ σπερματικν το
θεο πρώτην σχεν λην τν γρότητα κα δι' γρότητος
νεκράθη τος πεφυκόσι μετέχειν γενέσεως.

Για το ότι οι Έλληνες θεωρούν το Διόνυσο κυρίαρχο όχι μόνο του κρασιού αλλά και κάθε υγρού στοιχείου, είναι αρκετό να αναφερθεί ως μάρτυρας ο Πίνδαρος, που λέει:
«Ο πολυάγαθος Διόνυσος μακάρι ν΄αυξάνει την παραγωγή των δέντρων στην αχνοφεγγιά του καλοκαιριού». Γι αυτό στους πιστούς του Οσιρη απαγορεύεται να κόβουν ήμερο δέντρο και να φράζουν την πηγή του νερού. Και δεν αποκαλούν μονό το Νείλο, αλλά γενικά κάθε υγρή όαση ‘Οσιρη, και πάντα προηγείται στις τελετές μια στάμνα προς τιμήν του Θεού. Το βασιλιά και το νότιο κλίμα του κόσμου το παριστάνουν με φύλλο συκιάς και το φύλλο συμβολίζει τον ποτισμό και την κύηση των πάντων και φαίνεται να μοιάζει στη φύση με γεννητικό μόριο.
Όταν δε γιορτάζουν τα Παμύλια, όπως προαναφέρθηκε, που είναι φαλλική γιορτή, κάνουν άγαλμα και το περιφέρουν, που το πέος του είναι τριπλάσιο.
Η αρχή είναι ο Θεός και κάθε αρχή πολλαπλασιάζεται με την γονιμότητα, καθετί που γεννιέται απ΄ αυτή. Αυτό πολλές φορές συνηθίσαμε να το επαναλαμβάνουμε τρεις φορές, όπως «τρισμακάριστους» και «δεσμοί τρείς φορές τόσοι άπειροι’, αν βεβαια μα το Δία, δεν τονίζεται καθαρά από τους παλιούς η έννοια του τριπλάσιου.
Γιατί η υγρή φύση, που είναι η αρχή και η γένεση όλων όσων παράγονται απ΄αυτήν, δημιούργησε τα τρία πρώτα στοιχεία, τη γή δηλαδή, τον αέρα και τη φωτιά
Γιατί και η προσθήκη στο μύθο, ότι δηλαδή ο Τυφώνας έριξε το γεννητικό μόριο του Οσιρη στο ποτάμι και η Ίσιδα δεν το βρήκε αλλά, αφού κατασκεύασε και τοποθέτησε παρόμοιο άγαλμα, καθιέρωσε να το τιμούν και να προβαίνουν σε «φαλλοφορία», εδώ προχωράει διαφωτίζοντας ότι η γονιμότητα και το σπέρμα του θεού είχε ως πρώτη ύλη την υγρότητα και μέσω της υγρότητας εμφυτεύθηκε η δυνατότητα σ΄ όσους από τη φύση τους μετέχουν στην δημιουργία


Σύνδεστε μεταξύ τους  την κεκαλυμμένη λόγχη του θύρσου με την κεφαλή κώνου/Κουκουναριού, καθώς και την λατρεία του φαλλού ως το σύμβολο αναγέννησης αλλά και της κάθ’ αυτόν δημιουργίας του κόσμου από τον Πολυάγαθο θεό της Υγρής φύσης…Όμοια και το σύμβολο του Κωναρίου στο Βατικανό ή στους Δελφούς μπορεί να εννοηθεί ως και η κεκαλυμμένη  κεφαλή του φαλλού/λόγχης, ως το κέντρο του κόσμου αλλα και ως το γόνιμο και σπερματικό σύμβολο του θεού.
Ως η αέναη ρύσις δημιουργίας …Όπου ρύσις, η ρεύσις, ο ρούς, το ρεύμα, η ροή, η εκροή, η σωτηρία, η λύτρωση, η απελευθέρωση και η απαλλαγή …

Εκ του Ρέω, ρύω και ρύσις … και σύνδεση του με την  Ρέα, Αηρ/Ηρα, Άρη κλπ



Plutarchus Biogr., Phil., Platonicae quaestiones (999c-1011e)
Stephanus page 1005, section D, line 9

δ τν π γς δάτων ύσις

Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon
Alphabetic letter delta, page 579, line 19

ς έω, ύω κα ύσις, κα ύαξ.

Ενώ στον Ολυμπιόδωρο το νεότερο στα σχόλια του διαβάζουμε :

Olympiodorus Phil., In Aristotelis meteora commentaria
Page 335, line 5n

<στι δ πνεμα ύσις συνεχς έρος π μκος.>
 Πνεμα νν λέγει ο τν νεμον (νωτέρω γρ κατέτρεχεν ππο-
κράτους ς λέγοντος τν νεμον έρος εναι εμα κα χεμα), λλ πνεμα
νν λέγει τν λιγνν τν κ τν θυμιωμένων κκρινομένην κ τς γεώδους
κα ερώδους οσίας τς ν ατος· περ γρ τούτων ν κα λόγος.

<ύσατο>· λευθέρωσεν, λυτρώσατο
<ύσε>· λυτρωσαμένω
<ύσια>· νεχυράσματα, σωτήρια, λύτρα, λεηλασία
<υσιάζει>· ντενεχυράζει
<υσίαν βολάν>· τν τν τόξων τάσιν· π το ρύσαι, το ύσιον 

<ύσιον>· λκυστόν. λύτρον, τίμημα, τ νεκα νεχύρου κατεχόμενον.
 παρ τ ύεσθαι τν κατεχόμενον
<ύσις>· [φιάλη χρυσ.] κα ξύλινόν τι σταθμίον. πόῤῥοια  
<ύστης>· σωτήρ, λυτρωτής
υστόν>· δόρυ. Κρτες
<υτά>· τ στέμφυλα. κα πήγανον λευκόν. πόπανα. εδος φιαλν
<υτά>· ερά, τ πατοσκόπα. τ λκυστά
<υτήρ>· νίον, λρος, μάς, λκυστήρ
<υτρες>· νίαι, μάντες τν ππων, οον λκυστρες

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum
Kallierges page 706, line 23
<υμβός>: ύω στι ῥῆμα· φ' ο ύσις κα
υτς κα υσμός· ετ' λλείψει το σ, κα πλεο-
νασμ το β, υμβός.
 <ύμβωι>:
 ύμβ κα τυπάν είην Φρύγες λάσκονται.
Μυστικ σανιδί, στρέφουσιν ες τν έρα, κα
χον μποιοσι. ύμβος δ κα όμβος διχς
λέγεται. στι δ τροχίσκιον, τύπτοντες μσι
κα στρέφοντες, ποιοσι περιδινεσθαι κα ψόφον
ποτελεν. ύμβον δ ατν Επολις επε. Κα-
λεται δ κα βρυτήρ.
 <ύμη>: έω στι ῥῆμα· κα ύω ύσω ύμη·

Plutarchus Biogr., Phil., De Iside et Osiride (351c-384c)
Stephanus page 365, section E, line 10

τι τε τν κιττν [ν] λληνές τε καθιεροσι
Διονύσ κα παρ' Αγυπτίοις λέγεται ‘χενόσιριςνο-
μάζεσθαι σημαίνοντος το νόματος, ς φασι, φυτν  
σίριδος. ρίστων τοίνυν γεγραφς θηναίων ποι-
κίας (FHG III 324) πιστολ τινι λεξάρχου περιέπε-
σεν, ν Δις στορεται [δ] κα σιδος υἱὸς ν
Διόνυσος π' Αγυπτίων οκ σιρις λλ' ρσαφς [ν
τ λφα γράμματι] λέγεσθαι δηλοντος τ νδρεον το
νόματος. μφαίνει δ τοτο κα ρμαος (FHG IV
427) ν τ πρώτ περ τν Αγυπτίων <ορτνβρι-
μον γάρ φησι μεθερμηνευόμενον εναι τν σιριν. ἐῶ δ
Μνασέαν (FHG III 155) τ πάφ προστιθέντα τν
Διόνυσον κα τν σιριν κα τν Σάραπιν…

Ενώ ο Οσιρης κατά τον Ερμαίο αναφέρεται ως ‘Οβριμος δηλαδή ο Βρόχινος

Όμως ο Μελικέρτης ως ιδιότητες του ομογάλακτου του Διονύσου  δηλώνει και την ιδια τη φύση του μέσω του υγρού στοιχείου των Χοών  καθώς προέρχετε εκ του Χέω, χύω, χύσις... 

Μελι-κρατος, ίων – κρητος, ον (μέλι + κεράννυμι) ο ανάμεικτος με μέλι, ουδ. το μελίκρητον, αττ. –κρατον = ποτόν κράμα μέλιτος και γάλακτος, προσφερόμενον ως σπονδή εις τους καταχθόνιους θεούς. (το υδρόμελι, το οινόμελι ή το μέλι με το νερό)

Μελικτής, -ού, δωρ. Μελικτάς, -ά ο (μελίζω ) αοιδός, μουσικός, ιδίως ο αυλητής, παίζων τον αυλόν.

Μέλισσα, αττ. Μέλιττα, -ης, ή (μέλι) ότι και νυν, η μέλισσα, 2) προσωνυμία της ιέρειας των Δελφών. Το μέλι καθ΄εαυτόν…



Συνεχίζετε …


6 Φεβρουαρίου 2013

λόγω Ποσειδώνι και Διονύσω την πίτυν...



Zenobius Sophista <Paroemiogr.>, Epitome collectionum Lucilli Tarrhaei et Didymi
Centuria 4, section 38, line 8

Κα τν μν ες Μέγαρα προσβρασθεσαν Μεγαρες νελόμενοι
κα
πολυτελς κηδεύσαντες κάλεσαν Λευκοθέαν· τν δ
ε
ς Κόρινθον Κορίνθιοι θάψαντες Μελικέρτην γουσιν
π' ατ γνα τ σθμια.

Plutarchus Biogr., Phil., De proverbiis Alexandrinorum [Sp.]
Fragment 6, line 6

                 
μετ δ το Μελικέρτου ν ρριψεν αυτν ες τν πρς τ
Μολουρί θάλασσαν· κα τν μν ες Μέγαρα προσβρασθεσαν Μεγαρες νελόμενοι κα πολυτελς κηδεύσαντες κάλεσαν Λευκοθέαν· τν δ ες Κορίνθιοι θάψαντες
Μελικέρτην ** κα γουσιν π' ατ γνα τ σθμια.

Pausanias Perieg., Graeciae descriptio
Book 2, chapter 1, section 3, line 6

... προϊοσι δ
πίτυς χρι γε μο πεφύκει παρ τν αγιαλν κα
Μελικέρτου βωμς ν. ς τοτον τν τόπον κκομι-  
σθναι τν παδα π δελφνος λέγουσι· κειμέν δ
πιτυχόντα Σίσυφον θάψαι τε ν τ σθμ κα τν
γνα π' ατ ποισαι τν σθμίων

Στον Παυσανία διαβάζουμε : ότι φύτρωσε πεύκη στον άκρη του γιαλού και εκει υπάρχει βωμός του Μελικέρτη. Στον τόπο όπου μεταφέρθηκε το παιδί –Μελικέρτη, από δελφίνι, όπως λέγουν ….
Περισσότερα για δελφίνια και Δελφούς και Αρίωνα, ‘Ιωνα κλπ σε παλαιότερα κείμενα.

Plutarchus Biogr., Phil., Theseus
Chapter 25, section 5, line 4

Τάδ' στ Πελοπόννησος, οκ ωνία.
κα τν γνα πρτος θηκε κατ ζλον ρακλέους,
ς δι' κενον λύμπια τ Διί, [κα] δι' ατν σθμια
τ Ποσειδνι φιλοτιμηθες γειν τος λληνας. γρ
π Μελικέρτ τεθες ατόθι νυκτς δρτο, τελετς
χων μλλον θέας κα πανηγυρισμο τάξιν. νιοι δέ
φασιν π Σκείρωνι τ σθμια τεθναι, το Θησέως
φοσιουμένου τν φόνον δι τν συγγένειαν


Plutarchus Biogr., Phil., Quaestiones convivales (612c-748d)
Stephanus page 675, section E, line 9

                            κοινς δ' π <πολλν> λεγομένου
ς διόν στι στέμμα Ποσειδνος πίτυς, <Λουκανίου>
δ προστιθέντος τι κα τ Διονύσ καθωσιωμένον τ
φυτ
ν οκ π τρόπου τας περ τν Μελικέρτην συν-
κείωται τιμα
ς, ατ τοτο ζήτησιν παρεχεν, τινι  
λόγ
Ποσειδνι κα Διονύσ τν πίτυν ο παλαιο καθω-
σίωσαν.

Plutarchus Biogr., Phil., Quaestiones convivales (612c-748d)
Stephanus page 675, section E, line 2

<Πραξιτέλης> μν ον περιηγητς τ μυθδες πγεν,
ς λεγόμενον ερεθναι τ σμα το Μελικέρτου πίτυι
προσβεβρασμένον
π τς θαλάττης· κα γρ ο πρόσω
Μεγάρων ε
ναι τόπον, ς ‘Καλς δρόμος’ πονομάζεται,
δι' ο φάναι Μεγαρες τν ν τ παιδίον χουσαν δρα-
μεν π τν θάλατταν.
Plutarchus Biogr., Phil., Quaestiones convivales (612c-748d)
Stephanus page 675, section D, line 8

8ΠΡΟΒΛΗΜΑ Γ
Τίς ατία δι' ν πίτυς ερ Ποσειδνος νομίσθη κα Διονύσου·
κα τι τ πρτον στεφάνουν τ πίτυι τος σθμια νικντας,  
 πειτα σελίν, νυν δ πάλιν τ πίτυι
  πίτυς ζητετο καθ' ν λόγον ν σθμίοις στέμμα
γέγονε· κα γρ ν τ δεπνον ν Κορίνθ, σθμίων
γομένων στιντος μς Λουκανίου το ρχιερέως.
<Πραξιτέλης> μν ον περιηγητς τ μυθδες πγεν,
ς λεγόμενον ερεθναι τ σμα το Μελικέρτου πίτυι
προσβεβρασμένον π τς θαλάττης· κα γρ ο πρόσω
Μεγάρων εναι τόπον, ς ‘Καλς δρόμος’ πονομάζεται,
δι' ο φάναι Μεγαρες τν ν τ παιδίον χουσαν δρα-
μεν π τν θάλατταν. κοινς δ' π <πολλν> λεγομένου
ς διόν στι στέμμα Ποσειδνος πίτυς, <Λουκανίου>
δ προστιθέντος τι κα τ Διονύσ καθωσιωμένον τ
φυτν οκ π τρόπου τας περ τν Μελικέρτην συν-
κείωται τιμας, ατ τοτο ζήτησιν παρεχεν, τινι  
λόγ Ποσειδνι κα Διονύσ τν πίτυν ο παλαιο καθω-
σίωσαν. δόκει δ' <μν> μηδν εναι παράλογον·
μφότεροι γρ ο θεο τς γρς κα γονίμου κύριοι
δοκοσιν ρχς εναι· κα Ποσειδνί γε Φυταλμί Διο-
νύσ δ Δενδρίτ πάντες ς πος επεν λληνες θύουσιν.

ο μν λλ κατ' δίαν τ Ποσειδνι φαίη τις ν τν
πίτυν προσήκειν, | οχ ς πολλόδωρος (Fr. Gr. Hist. 244
F 123) οεται παράλιον φυτν οσαν οδ' τι φιλήνεμός
στιν σπερ θάλασσα (κα γρ τοτό τινες λέγουσιν),
λλ δι τς ναυπηγίας μάλιστα. κα γρ ατ κα τ
δελφ δένδρα, πεκαι κα στρόβιλοι, τν τε ξύλων παρέ-
χει τ πλοϊμώτατα πίττης τε κα ητίνης λοιφήν, ς
νευ τν συμπαγέντων φελος οδν ν τ θαλάττ. τ
δ Διονύσ τν πίτυν νιέρωσαν ς φηδύνουσαν τν – (νοστιμίζουσα )
ονον· τ γρ πιτυώδη χωρία λέγουσιν δύοινον τν
μπελον φέρειν.

τι δ' ομαι Προκλέους ντετυχηκέναι γραφ (FHG II
342) περ τν σθμίων στοροντος, τι τν πρτον
γν' θεσαν περ στεφάνου πιτυΐνου· στερον δέ, το
γνος ερο γενομένου, κ τς Νεμεακς πανηγύρεως
μετήνεγκαν νταθα τν το σελίνου στέφανον. δ
Προκλς οτος ν ες τν ν καδημί Ξενοκράτει
συσχολασάντων.’

Στα  Συμποσιακά προβλήματα του Πλουτάρχου υπάρχουν αναφορές ότι στα ‘Ισθμια οι νικητές είναι αυτοί που στεφανώνονται με στεφάνι φτιαγμένο από κλαδιά πεύκου προς τιμήν του Μελικέρτη. Γιατί λέγεται ότι το σώμα του Μελικέρτη εξεβράσθει κάτω από μια Πεύκη, κοντά στα Μέγαρα και στην περιοχή που ονομάζετε Καλός δρόμος
¨Όμως το πεύκο είναι αρχικά αφιερωμένο στον Ποσειδώνα τον Φυτάλμιο αλλά και τον Διόνυσο τον Δενδρίτη, όπου θυσιάζουν όλοι ανεξαιρέτως οι Έλληνες. Και γιατί στην περιοχή υπάρχει ιερό που λατρεύονται οι ενάλιοι θεοί και θεωρείτε ναός του Ποσειδώνα ή του Διονύσου καθώς και οι δύο θεωρούνται οι θεότητες της υγρής φύσης και γόνιμής φύσης που δίδει ζωή, όμως σε άλλα κείμενα μας δίνονται πληροφορίες για βωμό του Μελικέρτη, στο σημείο της εμφάνισης του παιδός.
Συνλατρεύονται οι Διόνυσος, Ποσειδώνας Φυτάλμιος και Μελικέρτης. Ισης δύναμης και ίδιας ποιότητας θεοί, άλλοι νεότεροι όπως ο Διονυσος ο υιός ο Υέτιος του Διός, ο μόνος να κρατήσει το σκήπτρο του με τους κεραυνούς, ο Ενάλιος και ο Υης και ο υιός του Φυτάλμιο Πατέρα, και ο Μελικέρτης ο ομογάλακτος, ο υιός της Δίνης και ο Δίνος η θαλάσσια έκφραση του Διον-ί-σου  σε κοινούς βωμός και ιερά…Ίδιες ενέργειες και ας τους μαθαίνουμε μέσα από διαφορετικές ιστορίες, από διαφορετικά κείμενα…

Το Φυτάλμιος είναι το επίθετο που χαρακτηρίζει τόσο τον Ποσειδώνα όσο και τον Δια – δηλώνει τον Φυτάλμιο πατέρα αυτόν που γεννά, παράγει, δημιουργεί, γονιμοποιεί, τρέφει, τον φυσικό, τον έμφυτο και τον σύμφυτο.

Philoxenus Gramm., Fragmenta
Fragment 284*, line 1

Et. Gen. AB s. v. φυτάλιμος (unde EM 803, 4): <φυτάλμιος>· <παρ τ>
φυτν φύτιμος· κα πλεονασμ τς αλ συλλαβς φυτάλιμος κα φυτάλ-
μιος. Σοφοκλς (fr. 720 N.2 = 788 P.) “προσλθε μητρ κα φυταλμί
πατρί”. †πολλάκις κα τροπ γίνεται το υ ες ι φιτάλιμος†.  

Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon
Alphabetic letter phi, page 1827, line 12

<Φυτάλμιος Ζεύς>. φοιτάλμιος δ Ποσειδν,  ν τ λμ φοιτν

Hesychius Lexicogr., Lexicon (ΠΩ)
Alphabetic letter phi, entry 1067, line 1

<φυταλιας>· κήποις. [ τας γονίμαις κα φυτευτικας]
<Φυταλίδαι>· γένος παρ θηναίοις
<φυταλίζειν>· φυτεύειν. πλησιάζειν
<φυταλις>· κήπου, δενδροφόρου γς
<φυταλμίοις>· φυτευτικος, γονίμοις
<φυτάλμιος Ζεύς>· συγγενής, ζωογόνος
<φυτάλμιοι>· μοίως πληθυντικς
<φυτεύει>· κατασκευάζει. γενν
<φυτηκόμος>· σύνδε(ν)δρος τόπος
<Φύτιος>· λιος. Ζεύς

Scholia In Aratum, Scholia in Aratum (scholia vetera)
Scholion 2, line 16

Ζε πανόπτα” (Trag. Gr. Fr. adesp. 43 Nauck) κα έ-
λιος, ς πάντ' φορς” (Γ 277). <γυια> δ τ
μφοδα δι' ν τ γυα φέρομεν. <γορα> δ α
κκλησίαι κα α σύνοδοι. λέγεται γρ κα βουλαος
Ζες κα ξένιος κα ταίρειος, φίλιος, φυτάλμιος, πι-
κάρπιος.

Scholia In Sophoclem, Scholia in Sophoclem (scholia vetera)
Play OC, verse 150, line 1

 <φυτάλμιος> π φύτλης· π γενέσεως κα ξ ρχς

  Suda, Lexicon
Alphabetic letter phi, entry 874, line 1

<
Φυτάλιμος:> νομα κύριον.
<Φυτάλμιος:> π φύτλης.

Μπορείτε να δείτε και σε προηγούμενα κείμενα για τον Ύη και υετιο, καθως και  τον Ενυάλιο  και το Δασ-άλιο...

 Στο αρχαίο κείμενο, στην συνέχεια, δίδεται και μια ακόμα σχέση των πεύκων αλλά και των κωνοφόρων γενικότερα με την θάλασσα και τον Ποσειδώνα, καθώς τα κωνοφόρα φυτρώνουν στις παραλίες δίπλα στην θάλασσα και η ξυλεία τους είναι αυτή που επιπλέει και δίνει την δυνατότητα να φτιάξουν καράβια και με το ρετσίνι τους να τα αδιαβροχοποιήσουν και να τα καλλιφατίσουν. Όμως συνδέεται και με την καλλιέργεια της αμπέλου καθώς στα μέρη που φυτρώνουν πεύκα τα σταφύλια βγαίνουν πιο εύγεστα. Και το ρετσίνι των πεύκων είναι αυτό που τα κάνει πιο νόστιμα όταν χρησιμοποιείτε κατά την διάρκεια της ζύμωσης του κρασιού και κατά την συντήρηση του.…

Χρησιμοποιώντας την ρητίνη και μέσα στο κρασί, ή στο σφράγισμα για να μην παίρνει αέρα το κρασί και ξινίζει,  ενώ ακόμα και στις μέρες μας τα ξύλινα ή δρύινα βαρέλια είναι αυτά που αρωματίζουν το κρασί … αλλά ακόμα και σήμερα ένα από τα πιο εύγευστα κρασιά είναι η ρετσίνα…

Ας μην ξεχνάμε και την χρήσή του ρετσινιού ως υλικό για αρωματοποιίας και καθαρισμού μέσω των θυμιατίσματος με λιβάνι, ακομα και εδώ μας δίνεται η μεγάλη "καθαριστική" δύναμη. 

Η άλλη του ονομασία ήλεκτρον, κοινώς το κεχριμπάρι ως απολιθωμένη ρητίνη ..... 'Εχει την φήμη της προστατευτικής και μαγικής ουσίας. 
Έτσι δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι χιλιάδες χρόνια τώρα καίγεται σαν λιβάνι κατά τη διάρκεια πνευματικών και θρησκευτικών τελετών. 

Όταν καεί, το κεχριμπάρι απελευθερώνει ευωδιαστό άρωμα πεύκου.






συνεχίζετε ...
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...