Αὕτη ἡ Ἄρκτος, ἡ κτίσις ἡ δευτέρα, ἡ μικρά, ἡ στενὴ ὁδός…

                                                                              Εις μνήμην Παύλου Κυράγγελου

                                                                                          που πάντα διάλεγε την μικρά και στενή οδό...

Στα προηγούμενα κειμενα είδαμε την σύνδεση των δύο άρκτων

με την Αρτέμιδα αλλά και με τις ιέρειες της τις άρκτους αλλά και τις μέλισσες καθώς και την σύνδεση με την αρτάνη και την αμαρτία

<Ἄρτιος>: Σημαίνει τὸν ὑγιῆ καὶ πεπληρωμένον.

Γίνεται παρὰ τὸ ἀρτῶ, τὸ ἑδραιῶ, ἄρτιος, ὡς ἁρμόζω

ἁρμόδιος, ἴσος καὶ ἡρμοσμένος.

Άρτιος ο πλήρης, ο τέλειος, ο ορθός, ο κατάλληλος, ο ταιριαστός, ο αν-ελλιπής

Αρτέμεια η ακεραιότητα, η υγεία, η αρτιότητα, η πληρότητα

Scholia In Lycophronem, Scholia in Lycophronem (scholia vetera et recentiora partim Isaac et Joannis Tzetzae)
Scholion 797, line 3

 <ἄρταμος> λέγεται ὁ μάγειρος. καὶ ἀρτεμής, ὅθεν

καὶ τὴν Ἄρτεμίν φασιν· ἀπαθὴς γὰρ ἡ παρθένος. s³s⁶ ἄρ-

ταμος σφαγεύς, ἀόρταμός τις ὤν, ὁ ἐν ἄορι καὶ ξίφει

τέμνων. T

Απαθής η παρθένος  η χωρίς πάθη, η μη πάσχουσα, η αβλαβής, η μη επιρρεπής στα πάθη, ανάλγητος, μη προξενούσα βλάβες, ελεύθερη, απαλλαγμένη, 

Στο παρακάτω κείμενο θα περάσουμε σε μια ακόμα όχι και τόσο γνωστή ονομασία των Ελλήνων καθώς είναι αυτοί, που έχουν τα μάτια τους στραμμένα στην  Ελίκη, δηλάδη την Μεγάλη Άρκτου και έτσι λοιπόν ονομάζονται και Ελίκωπες – αυτοί που στρέφουν τα μάτια τους πως την Ελίκην καθώς πλέουν.

MQDΔVUA < – τὴν δ' ἑτέρην Ἑλίκην:> τὴν μείζονα

Ἄρκτον Ἑλίκην παρὰ τὰς ἕλικας καὶ συστροφὰς αὐτῆς.

μείζους γὰρ ἔχει τὰς περιφορὰς τῆς Κυνοσούρας, ἅτε

καὶ μείζων οὖσα κατὰ τὸ μέγεθος. ἡ μὲν γὰρ Κυνόσουρα

περὶ τὸν πόλον ἐστίν, ἡ δὲ περὶ τὸν ὅλον βόρειον κύκλον.

τινὲς δὲ λέγουσι καὶ ἑλίκωπας ἐντεῦθεν τοὺς Ἕλληνας

ὀνομασθῆναι ὅτι πρὸς τὴν Ἑλίκην ἔχουσι τοὺς ὦπας

πλέοντες.

Στο λεξικό η λέξη ἑλίκωψ, ο, η (θηλ. ἑλικῶπις, η) δηλώνει αυτόν που

αυτός που έχει ζωηρά και ευκίνητα μάτια, που ρίχνει γρήγορες ματιές.

Οι έτεροι ναυσιπλοείς που όμως λαμβάνουν υπόψη τους τις κινήσεις της Μικρής Άρκτου της Κυνόσουρας δηλαδή, είναι οι Φοίνικες …

S < – τῇ δ' ἄρα Φοίνικες:> ἐν ταύτῃ τῇ

Ἄρκτῳ τῇ ἐλάττονι οἱ Φοίνικες πεποιθότες.

ὄντως ὑπ' αὐτῶν ἐτιμήθη Φοινίκη καλουμένη. ἐτι-

μήθη δὲ καὶ παρὰ τῆς Ἀρτέμιδος διὰ τὰ προλεχθέντα

ἔμπροσθεν συμπτώματα. ἀγνοοῦσα γὰρ ὅτι ὁ Ζεὺς αὐτὴν

ἔφθαρκεν, ἠγρίωσεν αὐτήν. ὕστερον δὲ αἰσθανομένην

λέγεται δόξαν αὐτῇ ἀντιθῆναι ἕτερον εἴδωλον ἐν τοῖς  

ἄστροις ὥστε δισσὰς ἔχειν τινάς. Ἀντισθένης δὲ ἐν

τοῖς ἁμαξιακοῖς φησὶ τροφὸν γεγονέναι τοῦ Διὸς Κυνό-

σουραν εἶναι τῶν Ἰδαίων νυμφῶν. ἀφ' ἧς εἶναι μέν,

ὑπὲρ Νικόστρατον τῇ πόλει τῇ καλουμένῇ τοὔνομα.

ἔκτισαν δὲ καὶ τὸν ἐν αὐτῆ λιμένα, καὶ τὸν περὶ αὐτὴν

τόπον Κυνόσουραν τὸν τόπον κληθῆναι. ἐλθεῖν δὲ μετὰ

τῶν Τελχίνων ὡς εἶναι τῆς Ῥέας παραστάτην, ὥσπερ

Κουρῆτας καὶ Ἰδαίους Δακτύλους. Ἄρατος δὲ αὐτὴν

καλεῖ Ἑλίκην ἐκ Κρήτης οὖσαν καὶ γενέσθαι Διὸς

τροφόν. καὶ διὰ τοῦτο ἐν τῷ οὐρανῷ τιμηθῆναι. ἔχει

δὲ ἀστέρας ἐπὶ μὲν ἑκάστης γωνίας τοῦ πλινθίου αʹ.

ἐπὶ δὲ τῆς κέρκου λαμπροὺς γʹ.

MQDΔVUA <τῇ δ' ἄρα Φοίνικες:> τῇ Κυνοσούρᾳ τῇ

μικρᾷ· βραχεῖα γὰρ οὖσα ἐν τῷ αὐτῷ στρέφεται, καὶ

ἔστι μᾶλλον εὐσύνοπτος, οὐ τῇ λαμπηδόνι (ἀμυδρὰ

γάρ), ἀλλὰ τῷ ἐν τῷ αὐτῷ στρέφεσθαι. ἡ γὰρ ἑτέρα

ἐν τῇ περιφορᾷ μείζων κυκλουμένη οὐκ ἔστιν εὐσύνο-

πτος διὰ τὸ πολυφερές. πεπίστευνται δὲ ὡς ἀκριβέστεροι

Φοίνικες τὰ ναυτικὰ καὶ ἐμπειρότεροι τῶν Ἑλλήνων  

πρὸς τὴν ἐλάσσω βλέποντες. ὁ γὰρ εὑρετὴς αὐτῆς Θαλῆς

εἰς Φοίνικας ἀνάγει τὸ γένος. οἱ δὲ Ἕλληνες ἐν ἀγνωσίᾳ

τῆς μικρᾶς ὄντες πρὸς τὴν Ἑλίκην ὁρῶντες ὡς μείζονα

διέπλεον καὶ πλέουσιν, ὅθεν [αὐτοὺς] Ὅμηρος “ἑλίκω-

πες Ἀχαιοί” (Α 389 al.) ὡς εἰς αὐτὴν τοὺς ὦπας

ἀνατείνοντες. οἱ δὲ λέγοντες εὐοφθάλμους τοὺς ἑλί-

κωπας ἁμαρτάνουσι. παρθένων γὰρ τὸ ἐπίθετον.

Στο κείμενο αναφέρετε ότι οι Φοίνικες στρέφονται προς την Κυνόσουρα-Μικρή Άρκτο γιατί πιστευαν ότι τους παρέχει μεγαλύτερη ακριβεια  ως προς την θέση της άρκτου και γιατί οι ίδιοι θεωρούνται εμπειρότεροι από τους Ελληνες-Αχαιούς  κοιτώντας και βλέποντας την μικρότερη άρκτο και προσανατολίζονται μ΄αυτήν.

Αυτός που την έχει εντοπίσει και την έχει βρει θεωρείτε ότι είναι ο Θαλής που στων Φοινίκων, λέγεται, ότι ανήκε το γένος  Οι δε Ελληνες λόγω της άγνοιάς τους προς την μικρή (άρκτο) κοιτώντας προς την Ελίκη δίνουν την μέγιστη σημασία διασχίζοντας και ταξιδεύοντας με πλωτά μέσα, όπου ο Ομηρος τους ονομάζει  Ελικωπας Αχαιούς καθώς έχουν σ΄αυτην –την Ελίκη – στραμένους, προς τα πάνω, τους οφθαλμούς τους. Και όσοι λένε ότι έχουν  οξύ βλέμμα ή είναι ευχαριστοι στο βλέμμα των άλλων, για τους Ελίκωπες Αχαιούς, αμαρτάνουν. Ενώ το ίδιο επίθετο το Ελίκωψ χρησιμοποιείται για τις παρθένους – δηλώνοντας έτσι την στρογγυλή κλίση των ματιών τους ή γιατί είναι αυτές που έχουν ζωηρά και ευκίνητα μάτια και ρίχνουν γρήγορες (κρυφές;) ματιές.

Στον Ωριγένη ή κατά τ΄αλλους στα κείμενα του Ιππόλυτου με τον τίτλο «Κατά πασών Αιρέσεων ελέγχου» (φιλοσοφούμενά του) βρίσκουμε πολλά και ενδιαφέροντα !!!

Το «Κατά πασών των αιρέσεων έλεγχος» αποτελείτε απο 10 βιβλία και καταπιάνεται με  κάθε αίρεση η οποία έχει το πρότυπό της στην φιλοσοφία και την ειδωλολατρία. Σε 4 βιβλία, τα Φιλοσοφούμενα

περιγράφει όλα τα γνωστά φιλοσοφικά συστήματα, την εθνική λατρεία, τη μαγεία και την αστρολογία. Λείπουν το 2^ο και 3^ο βιβλίο. Αλλα σε 4 βιβλία γίνετια  παρουσίαση και ανασκευή 30 αιρέσεων

 Hippolytus Scr. Eccl., Refutatio omnium haeresium (= Philosophumena)
Book 4, chapter 48, section 8, line 4

Αὐταὶ δὲ αἱ Ἄρκτοι, φησίν, ἑβδομάδες εἰσὶ δύο, ἐξ ἑπτὰ ἀστέρων

συγκείμεναι, δισσῶν κτίσεων εἰκόνες· πρώτη γάρ, φησίν, <ἐστὶ> [ἡ]

κτίσις ἡ κατὰ τὸν Ἀδὰμ ἐν πόνοις, <ὅ ἐστιν> ὁ Ἐν γόνασιν ὁρώμενος·

δευτέρα δὲ κτίσις ἐστὶν ἡ κατὰ Χριστόν, δι' ἧς ἀναγεννώμεθα, ὅ ἐστιν ὁ

Ὀφιοῦχος <ὁρώμενος>, ἀνταγωνιζόμενος τῷ θηρίῳ καὶ κωλύων ἐπὶ τὸν

Στέφανον ἐλθεῖν, τὸν ἡτοιμασμένον τῷ Ἀνθρώπῳ. μεγάλη δέ ἐστιν

Ἄρκτος ἡ Ἑλίκη, φησίν, <τῆς> μεγάλης κτίσεως σύμβολον, πρὸς ἣν

πλέουσιν Ἕλληνες – τουτέστι πρὸς ἣν παιδεύονται – καὶ <ᾗ> διὰ τῶν

τοῦ βίου φερόμενοι κυμάτων ἐπακολουθοῦσιν· ἑλίκην τινὰ οὖσαν τὴν

τοιαύτην κτίσιν – ἢ διδασκαλίαν ἢ σοφίαν – , εἰς τὰ ὀπίσω ἄγουσαν

τοὺς ἑπομένους τῇ τοιαύτῃ κτίσει· στροφὴ γάρ τις <ἡ> τῆς Ἑλίκης

προσηγορία, καὶ ἀνακύκλωσις ἐπὶ τὰ αὐτὰ εἶναι δοκεῖ. μικρὰ δέ <ἐς>τιν

ἡ ἑτέρα Ἄρκτος, οἱονεί τις εἰκὼν τῆς δευτέρας κτίσεως, τῆς κατὰ θεὸν

κτισθείσης· ὀλίγοι γάρ, φησίν, εἰσὶν οἱ διὰ τῆς στενῆς ὁδοῦ πορευόμενοι.

στενὴ<ν> δὲ <ὁδὸν> λέγουσιν εἶναι τὴν Κυνοσουρίδα, πρὸς ἣν ὁ Ἄρατός

φησιν ὅτι οἱ Σιδόνιοι ναυτί(λ)λονται. Σιδονίους δὲ ἀπὸ μέρους εἴρηκεν

ὁ Ἄρατος <τοὺς> Φοίνικας, διὰ τὸ εἶναι τὴν Φοινίκων σοφίαν θαυμας-

τήν, Φοίνικας δὲ εἶναι Ἕλληνες λέγουσι τοὺς ἀπὸ τῆς Ἐρυθρᾶς

θαλάσσης μετοικήσαντας εἰς τοῦτον τὸν χῶρον, οὗ καὶ νῦν οἰκοῦσι·

τοῦτο γὰρ Ἡροδότῳ δοκεῖ.

Κυνόσουρα δέ, φησίν, <ἐστὶν> αὕτη ἡ Ἄρκτος, ἡ κτίσις ἡ δευτέρα,

ἡ μικρά, ἡ στενὴ ὁδός, καὶ οὐχὶ ἡ Ἑλίκη· οὐ γὰρ εἰς τὰ ὀπίσω ἄγει,

ἀλλ' εἰς τὰ ἔμπροσθεν ἐπ' εὐθείας τοὺς ἑπομένους <αὐτῇ> ὁδηγεῖ,

Σ’ αυτό το βιβλιο λοιπον αναφέρετε ότι οι αιρετικοί των άστρων παρουσιάζουν τον αστερισμό του  Ηρακλή « Εν γόνασι» ως τον Αδάμ ο οποίος εχει δίπλα του την Λύρα

 και τον Στέφανον (Βόρειο Στέφανο) να γονατίζει και ν' ανοίγει αμφότερα και τα δυό του χέρια για τις εξομολογουμενες αμαρτίες του. Γίνεται αναφορά στην εφτάχορδη Λύρα η οποια δηλώνει την αρμονία και την κατασκευή-δημιουργία του κοσμου – των έξι ημερών και την έβδομη ημέρα ξεκούρασης μετά την δημιουργίας. Κατά τον Αρατο λοιπον  ο Αδάμ εξομολογούμενος πάνω από την κεφαλή του  έχει για να τον φυλάγει το Θηρίο-Δράκοντα, κατ΄εντολη και προσταγμα του Θεού κλπ. Για τον Οφιούχο ο Άρατος λέγει ότι κατέχει την ορμή του Όφεως που προσπαθεί να περασει και να  λάβει τον Στέφανο κλπ περισσότερα στο κείμενο

 

 Αφου λοιπόν τελειώσουν οι αναφορές περί Ηρακλή, Λυρας, Δράκοντα, Στεφάνου κλπ περνάει στην Μεγάλη και στην Μικρή άρκτο.

Οι δύο άρκτοι εδώ λαμβάνουν τις δύο εικονες σύμβολα της κτίσεως. Η πρώτη κτίσης είναι αυτή κατά τον Αδάμ μέσα στους πόνους και η δεύτερη η κτίσης κατά Χριστον στην οποία εχουμε αναγεννηθεί και στην οποία ο Οφιούχος ανταγωνιζομενος το θηρίο-Δράκοντα εμποδίζει τον ετοιμασμένο άνθρωπο να λάβει τον Στέφανο..

Η δε Μεγάλη άρκτος η Ελίκη είναι το σύμβολο της μεγάλης κτίσεως – στην οποία πλέουν οι Ελληνες – με την οποία εχουν ανατραφεί, μορφωθεί και της οποίας τη μοίρα, τύχη πεπρωμένο  με τους βίους τους μέσα από τα κύματα ακολουθούν. Η Ελίκη η οποια κτίση- ή διδασκαλία ή σοφία  - φέρει - οδηγεί προς τα πίσω. Η διδασκαλία της Ελικης είναι εκδήλωση και λόγος επαναφοράς και περιστροφής – ξαναγύρισμα στα ίδια και στα ίδια, έτσι ισχυρίζεται. 

Η μικρή Άρκτος προμηνείει και δίδει τη δεύτερη κτίσης η οποία εχει δημιουργηθεί κατά τον Θεόν. Λίγοι δε ισχυρίζεται ότι πορεύονται μέσα από την στενή οδό.

Στενή οδό λένε την οδό της Κυνοσουρας, κατά την οποία ο Άρατος ισχυρίζεται ότι οι Σιδώνιοι ταξιδεύουν και θαλασσοπορούν  

Σιδώνιοι ονομάζονται οι Φοίνικες γιατι την θαυμαστήν σοφία τους, ενώ οι Φοίνικες είναι Ελληνες, λέγουν, που από την Ερυθρά θάλασσα μετανάστευσαν σ΄αυτόν τον χώρο στον οποίο και κατοικούν – κατά τον Ηρόδοτο.

Η Κυνόσουρα, ισχυρίζεται ο Άρατος, ότι είναι η Αρκτος (η μικρή) η κτίσης η Δευτέρα, η μικρή και στενή οδός και όχι η Ελίκη η οποια οδήγει προς τα πίσω – αλλα προς τα εμπρός ευθεία στους επόμενους οδηγεί...

συνεχίζεται...