Κυνόσουρα και Stella Maris

Η Μικρή Άρκτος (Ursa minor)  ονομάζεται Κυνόσουρα ή Λυκόσουρα…H Κυνόσουρα  (ουρά του Κυνός) φέρετε να είναι μία εκ των Ιδαίων νυμφών και  η αδερφή της Αδράστειας και κόρη του Μελισσέως του Κρητού, και η έτερη τροφός του Διός. Έχει καταστεριστεί και η ίδια στον αστερισμό της Άρκτου από τον Δία ως ένδειξη ευγνωμοσύνης. 

Eratosthenes et Eratosthenica Philol., Catasterismi
Chapter 1, section 2, line 9

                                          Ἀγλαοσθένης δὲ
ἐν τοῖς Ναξικοῖς φησι τροφὸν γενέσθαι τοῦ Διὸς
Κυνόσουραν, εἶναι δὲ μίαν τῶν Ἰδαίων νυμφῶν· ἀφ'
ἧς ἐν μὲν τῇ πόλει τῇ καλουμένῃ Ἱστοῖς, τοὔνομα  
τοῦτο ἦν, ἣν οἱ περὶ Νικόστρατον ἔκτισαν, καὶ τὸν ἐν
αὐτῇ [δὲ] λιμένα καὶ τὸν ἐπ' αὐτῷ τόπον Κυνόσουραν
κληθῆναι.

Scholia In Aratum, Scholia in Aratum (scholia vetera)
Scholion 27, line 103

Q Ἄρατος δέ φησι τὴν Κυνόσουραν καὶ Ἑλίκην ἐν
Κρήτῃ οὔσας γενέσθαι τρόφους τοῦ Διός, καὶ διὰ τοῦτο
τῆς οὐρανοῦ μνήμης ἀξιωθῆναι.

Scholia In Aratum, Scholia in Aratum (scholia vetera)
Scholion 35, line 2

MDΔVUA < – Δικταῖοι Κούρητες:> οἱ Κούρητες
ἐκάλουν τὴν μὲν μικρὰν Κυνόσουραν διὰ τὴν τῆς οὐρᾶς
ὁμοιότητα, τὴν δὲ ἑτέραν Ἑλίκην διὰ τὸ ἑλίσσεσθαι
καὶ ἑλικώδη πως τὴν οὐρὰν ἔχειν.

H Κυνόσουρα ως ονομασία τόπου κι έχουμε την Κυνόσουρα Σαλαμίνας, την Κυνόσουρα Μαραθώνα, και την Κυνόσουρα της Αρχαίας Σπάρτης.

Scholia In Euripidem, Scholia in Euripidem (scholia vetera)
Vita-argumentum-scholion sch Rh, section 342, line 4

 [ἄλλοι δὲ Μελισσέως μὲν τοῦ Κρητὸς, ἀδελφὴν Κυνοσούρας, Διὸς τρο-

φόν. Καλλίμαχος [hymn. iou. 47]· ‘σὲ δ' ἐκοίμισεν Ἀδράστεια λίκνῳ

ἐνὶ χρυσέῳ.’]

Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia catholica
Part+volume 3,1, page 263, line 31

<Κυνόσουρα> ἐπὶ τῆς ἄρκτου

 οἳ τὴν μὲν κυνόσουραν ἐπίκλησιν καλέουσιν (Arat. Phaen. 36).

καὶ ἐπὶ τῇ Λακωνικῇ φυλακῇ καὶ ἄκρα Μαραθῶνος οὕτως καλεῖται. ἔστι

δὲ καὶ ἄκρα Ἀρκαδίας

<Λυκόσουρα> πόλις Ἀρκαδίας ἐπὶ τῷ Λυκείῳ ὄρει.

Και η Κυνόσουρα που βρίσκεται επί της άρκτου την οποία επικαλούνται -επίκληση,  για βοήθεια. Κυνόσουρα ονομάζουν και την Λακωνική φυλακή και την άκρη (ακρωτήριο)  του Μαραθώνα. Αλλά υπάρχει και άκρη (ακρωτήριο ) στην Αρκαδία.

Stephanus Gramm., Ethnica (epitome)
Page 394, line 9

<Κυνόσουρα,> ἄκρα Ἀρκαδίας, ἀπὸ Κυνοσούρου τοῦ Ἑρ-

μοῦ. τὸ ἐθνικὸν Κυνοσουρεύς καὶ Κυνοσουρίς θηλυκόν.

Η Κυνόσουρα το ακρωτήριο της  Αρκαδίας έχει πάρει τ’ όνομα του από τον Ερμή τον Κυνόσουρο ή Κυνοσουρέα και το Κυνοσουρίς είναι το θηλυκό του ονόματος. Υπάρχει και φυλή Λακωνική που φέρει το όνομα Κυνόσουρα.

Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (Ε – Ω)
Alphabetic letter kappa, Page 188, line 15
 
<Κυνόσουρα>: φυλὴ Λακωνική· καὶ ἄκρα Μαραθῶνος.

Eratosthenes et Eratosthenica Philol., Catasterismi
Chapter 1, section 2, line 9

                                          Ἀγλαοσθένης δὲ
ἐν τοῖς Ναξικοῖς φησι τροφὸν γενέσθαι τοῦ Διὸς
Κυνόσουραν, εἶναι δὲ μίαν τῶν Ἰδαίων νυμφῶν· ἀφ'
ἧς ἐν μὲν τῇ πόλει τῇ καλουμένῃ Ἱστοῖς, τοὔνομα  
τοῦτο ἦν, ἣν οἱ περὶ Νικόστρατον ἔκτισαν, καὶ τὸν ἐν
αὐτῇ [δὲ] λιμένα καὶ τὸν ἐπ' αὐτῷ τόπον Κυνόσουραν
κληθῆναι.

Aratus Astron., Epic., Phaenomena
Book 1, line 36

<Ἄρκτοι> ἅμα τροχόωσι· τὸ δὴ καλέονται <Ἅμαξαι>.  

Αἱ δ' ἤτοι κεφαλὰς μὲν ἐπ' ἰξύας αἰὲν ἔχουσιν

ἀλλήλων, αἰεὶ δὲ κατωμάδιαι φορέονται,  

ἔμπαλιν εἰς ὤμους τετραμμέναι. Εἰ ἐτεὸν δή,  

Κρήτηθεν κεῖναί γε Διὸς μεγάλου ἰότητι

οὐρανὸν εἰσανέβησαν, ὅ μιν τότε κουρίζοντα

Δίκτῃ ἐν εὐώδει, ὄρεος σχεδὸν Ἰδαίοιο,  

ἄντρῳ ἐγκατέθεντο καὶ ἔτρεφον εἰς ἐνιαυτόν,

Δικταῖοι Κούρητες ὅτε Κρόνον ἐψεύδοντο.

Καὶ τὴν μὲν <Κυνόσουραν> ἐπίκλησιν καλέουσιν,  

τὴν δ' ἑτέρην <Ἑλίκην>. Ἑλίκῃ γε μὲν ἄνδρες Ἀχαιοὶ

εἰν ἁλὶ τεκμαίρονται ἵνα χρὴ νῆας ἀγινεῖν·

τῇ δ' ἄρα Φοίνικες πίσυνοι περόωσι θάλασσαν.

Ἀλλ' ἡ μὲν καθαρὴ καὶ ἐπιφράσσασθαι ἑτοίμη

πολλὴ φαινομένη Ἑλίκη πρώτης ἀπὸ νυκτός·

ἡ δ' ἑτέρη ὀλίγη μέν, ἀτὰρ ναύτῃσιν ἀρείων·

μειοτέρῃ γὰρ πᾶσα περιστρέφεται στροφάλιγγι·

τῇ καὶ Σιδόνιοι ἰθύντατα ναυτίλλονται.  

Δυό πόλοι απο δώ κι εκεί περαίνουν τον ουράνιον άξονα· αλλά ο ένας δεν είναι ορατός· ο αντίκρυ του, ο βόρειος ψηλώνει πάνω απ’ τον ωκεανό. Και γύρω του στα πλάγια δυό άρκτοι, που τις λένε κι άμαξες μαζί κυκλογυρίζουν.

Η μιά τους έχει πάντα το κεφάλι της στης αλληνής τη μέση και με τους ώμους κάτω πάντοτε κυκλογυρνούν στραμμένες τ’ ανάστροφα. Κι αν είναι αληθινά τα όσα λεν για κείνες από την Κρήτη με τη θέληση του Δία του μεγάλου

ανέβηκαν ψηλά στον ουρανό σύντας ήταν ακόμη

βρέφος, αφού στην ευωδιαστή τη Δίχτυ τον εμπάσαν

σε μιά σπηλιά κοντά στην αψηλή την Ίδη, κι ένα χρόνο

τον τρέφαν οι Διχταίοι Κουρήτες αφού πριν, ξεγελάσαν        

τον Κρόνο• τη μιά την άρκτο λεν Κυνόσουρα* την άλλην

Ελίκη.

Και την Ελίκη έχουν αυτήν οι Αχαιοί σημάδι

στη θάλασσα, κατά που των πλοίων της να στρέψουνε την πρύμνα

κ’ οι Φοίνικες σ’ αυτή προσέχοντας τη θάλασσα διαβαίνουν.

Πολυάστερη η Ελίκη απ’ την αρχή λαμποκοπάει της νύχτας

κι απ’ το λαμπρό της φως διακρίνεται πολύ καλά η άλλη

είναι λιγότερο καταφανής μα για τους ναύτες κάλλια

κ’ είναι μικρότερη στο μέγεθος πολύ απ’ την Ελίκη,

και με τροχιάν επίσης πιό μικρή• κ’ είναι αυτή που παίρνουν

οδηγητή τους οι Σιδόνιοι.

Η Μικρή άρκτος ή Κυνόσουρα ονομάζεται από τους περισσότερους και Φοινίκη ενώ ένα από τ’ αστέρια της ονομάζεται Πόλος ή πολικός αστέρας και γύρω του γυρίζει η Άμαξα (άμα εν τω άξονι δηλαδή άμα= μαζί,  εν των άξονι = στον άξονα, Άμαξα = μαζί στον άξονα) η Μεγάλη άρκτος η Ελίκη - αυτή που ελίσσεται. Γύρω από τον πόλο θεωρούν ότι στρέφεται όλος ο ουράνιος κόσμος – θόλος.

Αν όμως  Έλιξ – έλικας θεωρείτε ο νέος κλάδος ως υιός και ως τέκνο αλλά και ο υιός της αμπέλου τότε και η Ελίκη θα πρέπει να θεωρηθεί ως η νεότερη κόρη και η νεότερη άρκτος παρ΄ ότι μεγαλύτερη ως Μεγάλη Άρκτος  !!! αλλά όχι μόνο ερμηνεύοντας το όνομα της αλλά και βάση του του αξίωμα των διδύμων βάση του οποίου  όποιος τρέχει παραμένει νεότερος απ΄ αυτόν που παραμένει ακίνητος λόγω της διαστολής του χρόνου που προβλέπει η σχετικότητα. Έτσι σύμφωνα με την αρχή της σχετικότητας, ο Β θεωρεί τον εαυτό του σε ακινησία ενώ ταξιδεύει ο Α, οπότε, όταν ξανασυναντηθούν, ο Α θα είναι νεότερος από τον Β. Αυτές ακριβώς οι αντικρουόμενες προβλέψεις είναι το Παράδοξο την Διδύμων.

Όπως είδαμε και στο προηγούμενο κείμενο στην Μικρή άρκτο λοιπόν βρίσκεται και ο Πόλος ή Πολικός αστέρας (stella polaris) ή το Αστέρι του Βορρά και είναι και γνωστός με το όνομα Φοινίκη.

Παλαιότερα ο Πολικός αστέρας ήταν ο Θουμπάν του Δράκοντος …

Ο πολικός είπαμε θεωρείτε το Καρφί γύρω από το οποίο ελίσσεται όλος ο ουράνιος θόλος ...

Άλλες του ονομασίες Stella Maris(θαλάσσιος Αστέρας) και η ονομασία αυτή είναι η ονομασία της Θεοτόκου συνειρμικά κατά τον Άγιο Ιερώνυμο. 

Άλλες ονομασίες του Sterre Transmontane, που καλείται και Sterre of the See, που είναι ακίνητο και κείται προς τον Βορρά, που εμείς καλούμε the Lode Sterre». Trans-montane, δηλ. «ύπερθεν των ορέων» για τους Αυστριακούς αλλα και για τους Ιταλούς ή γενικώς των βουνών για τους μεσογειακούς, και Sterre of the See, δηλ. «Αστήρ της Θαλάσσης» (see = sea, μεσαιωνική αγγλική).

Ενώ ο Μίλτον τον αναφέρει ως το αστέρι της Αρκαδίας "our Star of Arcady, Or Tyrian Cynosure" δηλαδή το αστέρι της Αρκαδίας και μας παραπέμπει στην Αρκαδία, από όπου καταγόταν η Καλλιστώ.

Το Κυνοσούρα ή Κυνόσουρα εμφανίζεται σε επιστημονικά έργα ως το όνομα του Πολικού Αστέρα αλλά για τους Έλληνες σήμαινε ολόκληρο τον αστερισμό της Μικρής  άρκτου

Ένα άλλο από τα ονόματά της είναι αυτό της ως «Tramontana», που σημαίνει πέρα και πάνω από το βουνό, ενώ αργότερα το όνομα αυτό προσδιόριζε μόνο τον Πολικό. Από την ονομασία αυτή πήρε και τ’ όνομά του ο παγωμένος άνεμος που έρχονταν από τον βορά και είναι, στη γλώσσα των ναυτικών, η Τραμουντάνα.

Όμως ως  Άρκτοι ονομάζονται και οι παρθένες κόρες που αφιερώνονται στην Αρτέμιδα και το ρήμα αρκτεύω δηλώνει την λατρεία των μικρών κοριτσιών που αφιερώνονταν στο ναό και μετείχαν σε πομπές και θυσίες της θεάς ως άρκτοι.

 Η λατρεία της Αρτέμιδος διαδεδομένη στην Βραυρώνα, τη Μουνιχία στο Βραυρώνιο Ιερό της Αθηναϊκής ακροπόλεως και στην Λήμνο κλπ.

Αρκτεία — η (Α) έθιμο συνδεδεμένο με τη λατρεία της Αρτέμιδος στη Βραυρώνα, τη Μουνιχία, στο Βραυρώνιο Ιερό της αθηναϊκής Ακρόπολης και στη Λήμνο, σύμφωνα με το οποίο «άρκτοι», κοριτσάκια 5 -10 ετών, μετείχαν στην πομπή προς το ιερό της θεάς παρευρίσκονταν στη θυσία κατσίκας.

αρκτεύω — ἀρκτεύω (Α) [άρκτος] υπηρετώ ως άρκτος της Βραυρωνίας Αρτέμιδος (βλ. Αρκτεία) …   Dictionary of Greek

Craterus Hist., Fragmenta
Fragment 17, line 7

 Harpocratio: Ἀρκτεῦσαι Λυσίας ἐν τῷ Ὑπὲρ Φρυ-

νίχου θυγατρὸς, εἰ γνήσιος, τὸ καθιερωθῆναι πρὸ γά-

μων τὰς παρθένους τῇ Ἀρτέμιδι τῇ Μουνυχίᾳ ἢ τῇ

Βραυρωνίᾳ. Τὰ δὲ συντείνοντα εἰς τὰ προκείμενα

εἴρηται παρά τε ἄλλοις καὶ Κρατέρῳ

ἐν τοῖς Ψηφίσμασιν. Ὅτι δὲ αἱ ἀρ-

κτευόμεναι παρθένοι ἄρκτοι καλοῦνται…

Harpocration Gramm., Lexicon in decem oratores Atticos
Page 58, line 8

  Ἀρκτεῦσαι: Λυσίας ἐν τῷ ὑπὲρ Φρυνίχου θυγατρὸς, εἰ γνήσιος,

τὸ καθιερωθῆναι πρὸ γάμων τὰς παρθένους τῇ Ἀρτέμιδι τῇ Μουνυχίᾳ ἢ τῇ Βραυρωνίᾳ. τὰ δὲ συντείνοντα εἰς τὸ προκείμενον εἴρηται παρά τε ἄλλοις καὶ Κρατερῷ ἐν τοῖς Ψηφίσμασιν. ὅτι δὲ αἱ ἀρκτευόμεναι παρθένοι ἄρκτοι καλοῦνται, Εὐριπίδης Ὑψιπύλῃ, Ἀριστοφάνης Λημνίαις καὶ Λυσιστράτῃ.

Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (Α – Δ)
Alphabetic letter alpha, entry 2825, line 3

<Ἀρκτεῦσαι>· Λυσίας (fr. 249 S.) τὸ καθιερωθῆναι πρὸ γάμων

τὰς παρθένους τῇ Ἀρτέμιδι ἀρκτεύειν ἔλεγεν· καὶ γὰρ αἱ ἀρκτευόμε-

ναι παρθένοι <ἄρκτοι> καλοῦνται, ὡς Εὐριπίδης (fr. 767 N.²) καὶ

Ἀριστοφάνης δηλοῖ (Lys. 645 et fr. 370 K.).

Kαι έτσι έχουμε μια νοητή συνέχεια όπου οι Μέλισσες κόρες του Μελισσέως βασιλέως-ιερέως του πρώτου που θυσίασε στους θεούς να έχουν καταστεριστεί από τροφοί - ιέρειες (μέλισσες) της μητέρας Θεάς Ρέας κλπ - "θηλυκούς" Eσσήνες – και αναρωτιέμαι αν  πέρασαν ως παιδούλες και νέες κοπέλες από τα ιερά της Αρτέμιδος και όντας άρκτοι –παρθένες ιερές κόρες της Αρτέμιδος …μετατράπηκαν αργότερα και αναβαθμίστηκαν  σε ιέρειες μέλισσες – τροφούς του Διός αλλα και ιέρειες της Μεγάλης Μητέρας θεάς..

συνεχίζεται