Αδράστεια θυγάτηρ Μελίσσου

Ο Μελισσεύς είπαμε ότι είναι  βασιλεύς-ιερεύς αλλά και ιεροπράκτης Ο Μελισσεύς αναφέρεται ως ο πρώτος άνθρωπος που θυσίασε στους θεούς. Και εισήγαγε στην Κρήτη την θεολατρεία, ιέρειες της Ρέας Μεγάλης μητέρας Θεάς κατέστησε τις θυγατέρες που φέραν τον τίτλο της Μέλισσας την Αδράστεια και την Ίδη, κατ΄αλλους και την Αμάλθεια- η οποία αργότερα έδωσε και τ΄ονομα της και στην κατσίκα που πρόσεφερε το γάλα της στο μεγάλωμα του Διός. Κατ΄αλλους συγγραφείς η Αμάλθεια θεωρείτε γυναίκα του Μελισσέως και μητέρα της Αδράστειας.

  
Θεωρώ ότι τ΄ όνομα της Μέλισσας είναι όνομα φέρων ιδιότητα ιέρειας ή ιδιότητες θεάς την οποία κατέχουν και οι ιέρειες της Αρτέμιδος, ενω σε αντίστοιχα κείμενα βρίσκουμε αναφορά και στην ιστορία της Μέλισσας ως ιέρειας της Δήμητρος. Από ένα σημείο και μετά η Μέλισσα γίνεται και όνομα σύμβολο-ιδιότητα  της Μεγάλης Μητέρας Ρέας Κυβέλης/ Κυψέλης, της Δήμητρος και της Αρτέμιδος, και βέβαια αποτελεί και σύμβολο με ολες τις ιδιοτητες που απορρέουν απ΄αυτο  της Πότνιας Θηρών ως παλαιότερης αρχετυπικής θεότητας.

Tα ονόματα των ιερειών της Ρέας που εμφανίζονται ως κόρες του Μελισσέα είναι κατά τον Απολλόδωρο οι νύμφες Αδράστεια και η Ίδη.

 

Ὀργισθεῖσα δὲ ἐπὶ τούτοις Ῥέα παραγίνεται μὲν εἰς Κρήτην, ὁπηνίκα τὸν Δία ἐγκυμονοῦσα ἐτύγχανε, γεννᾷ δὲ ἐν ἄντρῳ τῆς Δίκτης Δία. Καὶ τοῦτον μὲν δίδωσι τρέφεσθαι Κούρησί τε καὶ ταῖς Μελισσέως παισὶ νύμφαις, Ἀδραστείᾳ τε καὶ Ἴδῃ. Αὗται μὲν οὖν τὸν παῖδα ἔτρεφον τῷ τῆς Ἀμαλθείας γάλακτι, οἱ δὲ Κούρητες ἔνοπλοι ἐν τῷ ἄντρῳ τὸ βρέφος φυλάσσοντες τοῖς δόρασι τὰς ἀσπίδας συνέκρουον, ἵνα μὴ τῆς τοῦ παιδὸς φωνῆς ὁ Κρόνος ἀκούσῃ. Ῥέα δὲ λίθον σπαργανώσασα δέδωκε Κρόνῳ καταπιεῖν ὡς τὸν γεγεννημένον παῖδα.(Απολλόδωρος 1.1.6)

Μανισμένη με τον Κρόνο η Ρέα προσγειώνεται στην Κρήτη, όταν το Δία στην κοιλιά της είχε  και τον γεννά  στο σπήλαιο της Δίκτης (Λασίθι) και τον δίδει στους Κούρητες, στις νύμφες  Αδράστεια και Νίδα. Τούτες λοιπόν το βρέφος έτρεφαν με το γάλα της Αμάλθειας. Κι οι Κούρητες ένοπλοι το βρέφος φυλάγοντας με δόρατα τις ασπίδες κροτούσανε με σκοπό μην ακούσει ο Κρόνος του βρέφους το κλάμα Κι η Ρέα πέτρα αφού τύλιξε του δωκε να καταπιεί σαν να το γεννημένο παιδί.

Στον Πλούταρχο αναφέρονται ως τροφοί του Διός δύο γυναίκες η Ίδη και η Αδράστεια, της Ήρας μία η Εύβοια, του Απόλλωνος δύο η Αλήθεια και η Κορυθάλεια, ενώ τον Διόνυσο  φαίνεται να μεγάλωσαν και να αναθρεψαν περισσότερες νύμφες .. 

Plutarchus Biogr., Phil., Quaestiones convivales (612c-748d)
Stephanus page 657, section E, line 5

ὁ μέντοι <πατὴρ> τοσοῦτον

ἐπεῖπε τοῖς εἰρημένοις, ὅτι δοκοῦσιν αὐτῷ καὶ οἱ παλαιοὶ

τοῦ μὲν Διὸς δύο ποιεῖν τιθήνας, τὴν Ἴδην καὶ τὴν Ἀδρά-  

στειαν, τῆς δ' Ἥρας μίαν, τὴν Εὔβοιαν· ἀμέλει δὲ καὶ τοῦ

Ἀπόλλωνος δύο, τὴν Ἀλήθειαν καὶ τὴν Κορυθάλειαν·

τοῦ δὲ Διονύσου πλείονας, ὅτι δεῖ τὸν θεὸν τοῦτον ἐν

πλείοσι μέτροις νυμφῶν τιθασευόμενον καὶ παιδευόμενον

ἡμερώτερον ποιεῖν καὶ φρονιμώτερον

Με τα ονόματα της Αδράστειας και της Ίδης ή Νίδας ή Είδης εμφανίζονται και δύο από τις  Μελίες ή Μελιάδες νύμφες, οι νύμφες δηλαδή της μελίας ή φλαμουριάς. Οι εννέα Μελίες ή Μελιάδες νύμφες φέρουν τα ονόματα : Αδράστεια, Αρέθουσα, Βριθώ, Γλαύκη, Ελίκη, Ίδη,  Κελαινώ, Κρίμη και Κυνόσουρα.  Το όνομά τους το πήραν, επειδή προτιμούσαν να ζουν στα δέντρα της μελίας ή μελιάς, δηλαδη στο δέντρο της φλαμουριάς

Scholia In Hesiodum, Scholia in opera et dies (scholia vetera partim Procli et recentiora partim Moschopuli, Tzetzae et Joannis Galeni
Prolegomenon-scholion sch, page-verse 144bis, line 7

ΕΚ ΜΕΛΙΑΝ. Νυμφῶν, ἢ Δωρικῶς Μελιᾶν εἶ-

πεν, ὅτι (οὐκ) ἐκ τῶν ἓξ γόνων τοῦ οὐρανοῦ· τινὲς δὲ ἀλλη-

γοροῦσι μελίας τὰς φροντίδας. ΑΛΛΩΣ. Ἀπὸ ξύλου τινὸς

ἀνόητον γένος λέγει καὶ ἀσύνετον· οὗτοι, φησὶν, οὐκ ἐκ γέ-

νους θεῶν. PROCLUS.

sch.144bis.1

ΕΚ ΜΕΛΙΑΝ. Τρίτον φησὶ γενέσθαι γένος πα-

ρὰ τῆς Εἱμαρμένης, τὸ Γιγαντικὸν ἐκεῖνο, τὸ μάχιμον. Οἱ  

περὶ Πρόκλον τὸ ΕΚ ΜΕΛΙΑΝ, Δωρικῶς περισπῶσιν, ἐκ τῶν

μελιῶν λέγοντες γενέσθαι τοὺς γίγαντας, ἀλλ' οὐκ ἐκ Νυμφῶν·

ὧν, εἰ χρεία σοι, ἐξ ἐμοῦ μάνθανε καὶ τὰ ὀνόματα. Ἑλίκη,

Κυνόσουρά τε καὶ Ἀρέθουσα καὶ Ἴδη, Κρώμνη, Βριθὼ, Κα-

λαινὼ, Ἀδράστεια, καὶ Γλαύκη. Οὐκ ἐκ τούτων τῶν μελιῶν,

ἀλλ' ἐκ μελιῶν δένδρων φασὶν αὐτοὺς, ἤγουν στερεούς. Ἐγὼ

δέ φημι, ἡ Εἱμαρμένη ἐποίησεν τρίτον ἄλλο γένος, ποδα-

πόν; ἐκ μελιᾶν, ἤγουν σκληρόν. Ἢ ἀπὸ τῶν μελιῶν δέν-

δρων ὧν κἀκεῖνοι φασὶν, ἢ ἀπὸ τῶν ἔξω μελῶν καὶ σωμά-

των ἀνθρωπίνων δοκεῖν εἶναι, διά τε τὸ ὑπέρογκον αὐτῶν, καὶ

τὸ φονικόν. Οὐκ ἐφείδοντο γὰρ τῶν οἰκείων σωμάτων, ὥς-

περ εἰ λίθος χρὼς ἦν αὐτοῖς ἠὲ σίδηρος,

  Χαλκὸν ἀνασχέσθαι ταμεσίχροα βαλλομένοισιν.

Οὕτω γοῦν ἐγὼ φημὶ ἐκ μελιᾶν λέγεσθαι. Ἢ παρὰ τὸ ἐκμε-

λὲς καὶ ἄῤῥυθμον εἶναι, καὶ ἀπειθὲς ἀπὸ μεταφορᾶς τοῦ μέ-

λους τοῦ μουσικοῦ. 

Λέγετε ότι οι Μελίες νύμφες γεννήθηκαν από το αίμα που έτρεξε από τον ευνουχισμό του Ουρανού και γέννησε τις Ερινύες, τους Γίγαντες και τις Μελιάδες Νύμφες, οι οποίες ευθύνονται για τον κάματο και για τον ματωμένο ιδρώτα που χύνουν οι άνθρωποι για την επιβίωσή τους.  Ευθύνονται ακόμη και για τους πολέμους που συμβαίνουν ανάμεσα στους ανθρώπους για την κατάκτηση πόλεων και χωρών με γόνιμα και καρποφόρα εδάφη.  Εν ολίγοις, οι πόλεμοι γίνονται για τον πλούτο  και οι νύμφες της φλαμουριάς υποκινούν αυτούς τους πολέμους

Σε ανάμνηση της γέννησής τους από το αίμα του κακού  το ξύλο της φλαμουριάς το χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή των δοράτων που ως επιθετικά όπλα προκαλούσαν το θάνατο.

Από τις Μελίες Νύμφες γεννήθηκε το τρίτο γένος των ανθρώπων που κατοίκησε τη γη. Πρόκειται για   το «χάλκινο γένος», που φανερώθηκε στην γη μετά το χρυσό και το ασημένιο. Το χάλκινο γένος των ανθρώπων ήταν σκληρό και πολεμοχαρές, γι αυτό αλληλοσπαράχτηκε και εξαφανίστηκε.

Αδράστεια έχει δώσει και τ΄ ονομά της σε πόλη πλησίον της Τροίας, μεταξύ Πριάπου και Παρίου.  Κατά μία εκδοχή το όνομα εχει δωθεί χάρην του βασιλέα Άδραστου είναι μάλιστα ο πρώτος που εχει ιδρύσει και το ιερό της Νεμέσεως στην Πόλη. Κατά την δεύτερη εκδοχή η πόλη Αδράστεια φέρει τ΄ονομα της κόρης του Μελισσεως (τροφού του Διός ) από την Ιδη και πρώτου που βασίλευσε στην Τροία… 

Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia catholica
Part+volume 3,1, page 223, line 16

   Ἄδραστος> βασιλεύς, ἀφ' οὗ πόλις Ἀδράστεια.

Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia catholica
Part+volume 3,1, page 276, line 15
                                                           οἱ δὲ τὴν Κιλικίας
Κώρυκον οὕτω φασὶ λέγεσθαι, ὡς Δημήτριος, ἀπὸ Ἀττάλου Φιλαδέλ-
φου κτίσαντος. <Ἀδράστεια> μεταξὺ Πριάπου καὶ Παρίου ἀπὸ Ἀδράστου βασιλέως, ὃς καὶ πρῶτος ἱδρύσατο τὸ Νεμέσεως ἱερόν. 

Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia catholica
Part+volume 3,1, page 276, line 18
                                                                              ἔστι
καὶ Τρωάδος Ἀδράστεια τόπος ἀπὸ Ἀδραστείας θυγατρὸς Μελίσσου,
τοῦ Ἴδης τῆς πρῶτον βασιλευσάσης ἐν Τροίᾳ, ὡς Χάραξ Ἑλληνικῶν
δευτέρᾳ.

Στο παραπάνω κείμενο η πόλη της Τρωάδος Αδράστεια – δεν εχει πάρει τ΄ονομά της από τον Άδραστο, αλλά από την Αδράστεια κόρη του Μελισσέου βασιλέα της Ιδης και τροφού του Διός. 

Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., Περὶ ὀρθογραφίας Part+volume 3,2, page 467, line 33

 <Ἀδράστεια> πόλις ἀπὸ Ἀδράστου βασιλέως, ὃς καὶ πρῶτος ἱδρύ-

σατο τὸ Νεμέσεως ἱερόν. λέγεται καὶ Ἀδρήστεια. 

Με το όνομα Αδράστεια ή και Αδρήστεια συναντούμε την κόρη του Μελισσέα αδερφή της νύμφης Ιδης – κατ΄αλλους και την Αμάλθεια. Καθώς και την Αδράστεια-Νέμεση θεά της εκδίκησης.

Η Α-δράστεια δηλώνει τη μη διαφυγή, την μη δυνάμενη ή την μη διατεθειμένη ν΄αποδράσει, συνεπώς και το αναπόδραστο, το αναπότρεπο, το αναπόφευκτο, το άφευκτο και το ακάμωτο…την μη δρώσα στην ουσία. Την αναπόδραστη ανάγκη, τη μη δυνάμενη να αποδράσει ή να φύγει.

Κατ΄άλλη εκδοχή η Αδράστεια είναι δευτερεύουσα θεά κόρη του Δία και της Ανάγκης ή κόρη του Δία και της Νύχτας. Η προσωποποιημένη θεά του ενστίκτου της εκδίκησης. 

Στην μυθολογία το όνομά της συνδέεται με το όνομα της Νέμεσεως, με αφορμή το γεγονός ότι ο Αδραστος- βασιλιάς του Άργους ή ο συνονόματος υιός του βασιλέως Μίδα έχει αναγείρει στον Αίσηπο ποταμό – πλησίον της Τροίας- ναό προς τιμή της για τον εξευμενισμό της. Κατά την παράδοση ο Άδραστος εχει φονεύσει τον αδερφό του και στην συνέχεια τον Άττη, γιό του βασιλέα Κροίσου που τον ειχε φιλοξενήσει…

 Η φράση «Αδράστεια νέμεσις» λεγόταν για όσους προηγουμένως ενώ ήταν ευτυχισμένοι, δυστύχησαν στη συνέχεια λόγω θείας δίκης. Άλλα ρητά ήταν το «σύν Αδραστεία» (δηλαδή, δίκη) και «οφθαλμός Αδράστειας». Η φράση «Προσκυνώ Αδράστειαν» θεωρείτο ως προφυλακτική από το μάτιασμα και τη βασκανία

Τα άλλα ονόματα εκτός αυτό της Νεμέσεως με τα οποία γίνεται γνωστή η Αδράστεια είναι Άτροπος, Ανάγκη και Πεπρωμένη.

Plutarchus Biogr., Phil., De Stoicorum repugnantiis (1033a-1057b)
Stephanus page 1056, section C, line 8

                 ἔτι τοίνυν τὸ μὲν προκαταρκτικὸν αἴτιον
ἀσθενέστερόν ἐστι τοῦ αὐτοτελοῦς καὶ οὐκ ἐξικνεῖται κρα-
τούμενον ὑπ' ἄλλων ἐνισταμένων, τὴν δ' εἱμαρμένην αἰτίαν
ἀνίκητον καὶ ἀκώλυτον καὶ ἄτρεπτον ἀποφαίνων αὐτὸς
Ἄτροπον καλεῖ καὶ Ἀδράστειαν καὶ Ἀνάγκην καὶ Πεπρω-
μένην ὡς πέρας ἅπασιν ἐπιτιθεῖσαν.

Plutarchus Biogr., Phil., Fragmenta
Fragment 21, line 4

Τὸ γὰρ εἱμαρμένον ἄτρεπτον καὶ ἀπαράβατον, ‘χὤπερ
μόνον ὀφρύσι νεύσῃ, καρτερὰ τούτῳ κέκλωστ' ἀνάγκα’
(fr. chor. mel. adesp. 19 D., 99 P.) [καὶ πεπρωμένη] διὰ
τοῦτο τὴν εἱμαρμένην <καὶ Πεπρωμένην> καὶ Ἀδράστειαν
καλοῦσιν, ὅτι πέρας ταῖς αἰτίαις ἠναγκασμένον ἐπιτίθησιν
ἀνέκφευκτος οὖσα καὶ ἀναπόδραστος.



Chrysippus Phil., Fragmenta logica et physica
Fragment 997, line 17
                                                            Ἔτι τοίνυν τὸ μὲν
προκαταρκτικὸν αἴτιον ἀσθενέστερόν ἐστι τοῦ αὐτοτελοῦς, καὶ οὐκ
ἐξικνεῖται κρατούμενον ὑπ' ἄλλων ἐξανισταμένων· τὴν δ' εἱμαρμένην
αἰτίαν ἀνίκητον καὶ ἀκώλυτον καὶ ἄτρεπτον ἀποφαίνων, αὐτὸς Ἄτρο-
πον καλεῖ καὶ Ἀδράστειαν καὶ Ἀνάγκην καὶ Πεπρωμένην, ὡς πέρας
ἅπασιν ἐπιτιθεῖσαν

Harpocration Gramm., Lexicon in decem oratores Atticos
Page 10, line 16
        Ἀδράστειαν: οἱ μὲν τὴν αὐτὴν λέγουσι τῇ Νεμέσει, λαβεῖν τε  
τοὔνομα ἀπὸ Ἀδράστου τοῦ Ταλαοῦ νεμεσηθέντος ἐφ' οἷς τῶν Θη-
βαίων κατηλαζονεύσατο, εἶτα ἔκ τινων μαντειῶν ἱδρυσαμένου ἱερὸν
Νεμέσεως, ὃ προσαγορευθῆναι μετὰ ταῦτα Ἀδραστείας, ὡς Ἀντίμα-
χος ἐν τούτοις δηλοῖ·
   ἔστι δέ τις Νέμεσις μεγάλη θεὸς, ἣ τάδε πάντα
   πρὸς μακάρων ἔλαχεν.

Pausanias Attic., Ἀττικῶν ὀνομάτων συναγωγή
Alphabetic letter alpha, entry 26, line 1

 <Ἀδράστεια>· τινές φασιν ἑτέραν εἶναι τῆς Νεμέσεως. τὴν αὐτὴν δὲ τῇ Νεμέσει οἱ μὲν ἀπὸ Ἀδράστου φασὶν ὀνομασθῆναι, ὅτι μόνος τῶν ἑπτὰ σωθεὶς μόνος πάλιν τὸν υἱὸν ἀπέβαλεν ἐν τοῖς ἐπιγόνοις, οἱ δὲ ἀπό τινος Ἀδράστου Μυσοῦ ἱδρυσαμένου αὐτῆς ἱερόν. βέλτιον δὲ ἀπὸ τοῦ μηδὲν αὐτὴν ἀποδιδράσκειν. 

Plotinus Phil., Enneades
Ennead 3, chapter 2, section 13, line 16

Ὅθεν καὶ θείᾳ φήμῃ <Ἀδράστεια>· αὕτη γὰρ ἡ διάταξις
Ἀδράστεια ὄντως καὶ ὄντως Δίκη καὶ σοφία θαυμαστή.


συνεχίζεται….