Λητὼ πηγή ἐστιν ζωογόνος ἐν τῇ Δήμητρι περιεχομένη ΙΙ

Ρέα λοιπόν και Ηρα και Δήμητρα και Νύχτα αυτές που δινουν την ζωή και την τροφή σε υλικό αλλα και νοητικό επίπεδο και σε θεούς και σε ανθρώπους. Υπεύθυνες για κάθε τι υλικό και δια-νοητικό δημιουργημα αλλα και την τελειοποίηση της ζωής από το υψηλοτερο βάθρο ως τα χαμηλότερα στρώματα. Και με επιστέγασμα την την αρετή ως τελείωση των ψυχών

Μέχρι σήμερα ειδαμε την  συνδεση της Λητούς  ακόμα και με την Νύχτα και τώρα περναμε στην συνδεση της με την Δήμητρα - οι ερμηνείες της Δήμητρος ως Δα-μήτηρ, Γα-μητηρ και οι συνδέσεις με τις υπολοιπες ιδιότητες της αλλα και με διαφορετικά ονόματά της έχουν αναφερθεί και σε παλαιότερα κειμενα.

Περνάμε στην σύνδεση της Λητούς με την ζωο-γονία και τις λεπτομερείς εκεινες εκφάνσεις και ιδιοτήτες που χαρίζει η Λητώ/Ληθώ…

 Ὅτι ἡ Λητὼ πηγή ἐστιν ζωογόνος ἐν τῇ Δή-

μητρι περιεχομένη· διὸ καὶ τὰ παρ' ἡμῖν πάτρια τὴν αὐτὴν

Δήμητρά τε καὶ Λητὼ θεραπεύουσιν τὴν ἕνωσιν ἐνδεικνύμενα

τῶν θεαινῶν. πᾶν δὲ τὸ ζωογόνον φῶς ἐκπέμπει αὕτη ἡ

θεός, φωτίζουσα τάς τε τῶν θεῶν νοερὰς οὐσίας καὶ τοὺς

ψυχικοὺς διακόσμους, καὶ τελευταῖον τὸν αἰσθητὸν οὐρανὸν  

πάντα καταλάμπει ἀπογεννήσασα τὸ περικόσμιον φῶς καὶ τού-

του τὴν αἰτίαν ἱδρύσασα ἐν τοῖς παισὶν Ἀπόλλωνι καὶ Ἀρτέ-

μιδι, πᾶσι τὸ νοερὸν καὶ ζωογόνον φῶς ἐναστράπτουσα. ἀλλὰ

καὶ ταῖς ψυχαῖς τὴν τῆς ἀρετῆς τελεσιουργίαν ἐνδίδωσιν καὶ

τὴν ἔλλαμψιν τὴν ἀνάγουσαν αὐτὰς εἰς τὸ νοερὸν τοῦ πατρός,

τῶν τε σκολιῶν ἀτραπῶν τῆς ὕλης ἀναρπάζουσα καὶ τῆς πο-

λυπλόκου κακίας καὶ τῆς ἐν τῇ γενέσει τραχύτητος,

Η Λητώ που δεν είναι παρα η ζωογόνος πηγή  που περιέχεται στη Δήμητρα και

γι' αυτό και οι πατροπαράδοτες μας τελετές αποδίδουν λατρεία στις ταυτιζόμενες Δήμητρα και Λητώ, καταδεικνύοντας την ένωση των θεών αυ­τών.

Η θεά τούτη εκπέμπει όλο το ζωογόνο φως και φωτίζει τις νοητικές ουσίες τ,ων θεών και τους ψυχι­κούς κόσμους, ενώ τελευταίον καταυγάζει σύμπαντα τον αισθητό ουρανό, δημιουργώντας το κοσμικό φως και εγκαθιστώντας την αιτία του στα παιδιά της, τον Απόλλωνα και την Άρτεμη, εκπέμποντας αστραποβόλο προς τα πάντα το νοητικό και ζωογόνο φως. Αλλά και στις ψυχές δίνει την τελείωση της αρετής και τη φωτεινή απορροή που τις ανυψώνει στη νοητική περιοχή του πατέρα, αναρπάζοντάς τες από τις σκόλιες ατραπούς της ύλης, από την πολυσύνθετη κακία και από την τραχύτητα του κόσμου της γένεσης·

πρὸς ἅ

μοι δοκοῦσι καὶ οἱ θεολόγοι βλέποντες <Λητὼ> προσειπεῖν

αὐτήν, διά τε τὸ <λεῖον> τοῦ ἤθους πορίζειν ταῖς ψυχαῖς καὶ

τὸ τῆς ἑκουσίου ζωῆς παρεκτικὸν καὶ τῆς θείας ῥᾳστώνης

χορηγόν· ταῦτα γὰρ ἐνδίδωσι τοῖς εἰς αὐτὴν ἀνατεινομένοις

ἄφατον ἐνέργειαν <καὶ> ζωὴν ἀπήμονα καὶ πραότητα καὶ

ἀταραξίαν καὶ γαλήνην νοεράν. εἴτ' οὖν ἀπὸ τοῦ ἐθελου-

σίου <Λητὼ> κέκληται (λῶ γάρ ἐστιν ῥῆμα δηλοῦν τὸ <βού-

λομαι>), εἴτ' ἀπὸ τοῦ <λείου Λεητώ> τις οὖσα, πάντως που

δι' ἀμφοῖν τὰς τῆς θεοῦ δυνάμεις ἐνδείκνυται τὸ ὄνομα· αἱ

γὰρ ἠναγκασμέναι τῆς ψυχῆς ἐνέργειαι διὰ τὴν τραχύτητα

συμβαίνουσι τὴν ἔνυλον, καὶ ἡ σκολιότης τῆς ἐν γενέσει ζωῆς

τὴν ἑκούσιον ζωὴν ἐλαττοῖ τῶν ψυχῶν, ἡ δ' εἰς τοὺς θεοὺς

ἄνοδος λείαν καὶ ἥμερον ἀντὶ σκληρᾶς καὶ τραχείας καὶ βου-

λητὴν ἀντὶ ἀναγκαίας αὐταῖς παρέχεται ζωήν, καὶ ἡ τούτων

αἰτία θεὸς <Λητὼ> διὰ τοῦτο προσαγορεύεται.

 σ' αυτά, νομίζω, προσβλέποντας και οι θεολόγοι την προσονόμασαν «Λητώ», επειδή χαρίζει στις ψυχές τον «λείο» (ομαλό, μαλακό) χαρακτήρα, την πηγή της εκούσιας ζωής και τη χορηγία της θεϊκής ευτυχίας. Τούτα, στ' αλήθεια, δίνει σε όσους αποτείνονται προς αυτή, άφατη ενέργεια, αβλαβή ζωή, πραότητα, αταραξία και νοητική γαλήνη. Είτε λοιπόν από το εθελούσιο αποκλήθηκε «Λητώ» -διότι το ρήμα «λω» σημαίνει «θέλω»-, είτε από το «λείο», ως «Λεητώ», σε κάθε περίπτωση μέσα και από τα δύο τούτα το όνομα φανερώνει τις δυνάμεις της θεάς. Οι εξαναγκασμένες, πράγματι, ενέργειες της ψυχής οφείλονται στην υλική τραχύτητα, ενώ και η σκολιότητα της ζωής στον κόσμο της γένεσης ελατ­τώνει την εκούσια ζωή των ψυχών αντίθετα, η άνοδος προς τους θεούς κάνει τη ζωή ομαλή και ήμερη αντί για σκληρή και τραχιά, ελεύθερα επιθυμητή αντί για εξαναγκασμένη· για τον λόγο αυτό και η θεά που είναι η αίτια για όλα τούτα ονομάζεται «Λητώ».

τί οὖν δεῖ <Λητὼ> καλεῖν τὴν ὕλην, ὡς εὐτράπελον καὶ

ἐμμαγεῖον πᾶσι προκειμένην τοῖς εἴδεσιν, οἷον κάτοπτρον πάν-

των τὰς ἐμφάσεις δεχομένην, ὡς λήθης δὲ αἰτίαν τοῖς εἰς

αὐτὴν ὁρῶσι; τί δὲ τὸν Ἀπόλλωνα ὡς ἐκ Λητοῦς ὑποστάντα

καὶ Διὸς <ἁρμονίαν> δεῖ λέγειν; οὕτως γὰρ ἂν καὶ ὁ θεὸς  

οὗτος ἀχώριστος εἴη τῆς ὕλης καὶ οὐχὶ αἴτιος τῆς ἐν τῷ παντὶ

ἁρμονίας. καίτοι πῶς δυνατόν, ποτὲ μὲν αὐτὸν τῷ δημιουργῷ

τὸν αὐτὸν ποιεῖν ποτὲ δὲ τῆς ὕλης ἀχώριστον; ἄμεινον οὖν

λέγειν τὴν μὲν Λητὼ οὐχ ὑποδοχὴν τοῦ Ἀπόλλωνος, ἀλλὰ

μητέρα καὶ πηγὴν αὐτὴν νοεῖν παντὸς ζωογονικοῦ φωτὸς

θέρμῃ τὰ πάντα σῴζοντος, τὸν δ' Ἀπόλλωνα, χωριστὸν ὄντα,

χορηγὸν πάσης τῆς ἐναρμονίου ζωῆς καὶ πάντων τῶν ἐγκος-

μίων λόγων, οἷς <ἀλύτως συνδέδεται> τὸ πᾶν· ἐπεὶ καὶ

Λητὼ καλεῖν τὴν μεγίστην ταύτην θεὸν ὡς ἀπὸ τῆς <λήθης>

ὁ μὲν Σωκράτης (p 406^a) ἴσως διὰ τὸ τοῦ νέου ἀτελὲς ἐφυ-

λάξατο, λέγοιτο δ' ἂν καὶ τοῦτο ἐπ' αὐτῆς κυρίως, λήθην τῶν

κακῶν ταῖς ψυχαῖς ἐμποιούσης καὶ τῆς ἐν τῇ γενέσει ταραχῆς

καὶ κλύδωνος, ὧν ἔτι μνήμην φέρουσαν τὴν ψυχὴν ἀδύνατον

ἐνιδρυθῆναι τοῖς νοητοῖς· <ἄγει γὰρ ἡ μνήμη πρὸς τὸ

μνημονευτόν>, φησὶ <Πλωτῖνος>, καὶ ὥσπερ ἡ Μνημοσύνη

τὴν μνήμην τῶν νοητῶν ἀνεγείρει, οὕτως καὶ ἡ Λητὼ τὴν

λήθην δωρεῖται τῶν ἐνύλων.

Γιατί λοιπόν να ονομάζουμε «Λητώ» την ύλη, με τη σκέψη ότι είναι εύχρηστη και χρησιμεύει ως εκμα­γείο για όλες τις μορφές, δεχόμενη επάνω της σαν να είναι καθρέφτης τις εμφανίσεις όλων των όντων, και σαν αιτία της λήθης για όλους όσοι κοιτάζουν σ' αυτή; Γιατί τον Απόλλωνα πρέπει να τον ονομάζουμε «αρμο­νία» βάσει του ότι έλαβε υπόσταση από τη Λητώ και τον Δία; Κατ' αυτό τον τρόπο, δηλαδή, και ο θεός τούτος θα ήταν αδιαχώριστος από την ύλη και όχι αίτιος της εντός του σύμπαντος αρμονίας. Πώς είναι όμως δυνατό άλλοτε να τον ταυτίζουμε με τον ίδιο τον δημιουργό και άλλοτε να μην τον διαχωρίζουμε από την ύλη; Καλύτερα λοιπόν να μη λέμε πως η Λητώ είναι αυτή που υποδέχτηκε τον Απόλλωνα, αλλά να την εννοούμε ως μητέρα και πηγή κάθε ζωογονικού φωτός που με τη θερμότητα του διαφυλάσσει τα πάντα, και τον Απόλλωνα πάλι, που είναι ξεχωριστός, να τον εννο­ούμε ως χορηγό της εναρμόνιας ζωής στο σύνολο της και όλων των εγκόσμιων λόγων, με τους οποίους «είναι δεμένο ακατάλυτα» το σύμπαν. Ονομάζοντας άλλωστε τη μέγιστη τούτη θεά «Λητώ» ο Σωκράτης, με τη σκέψη πως το όνομα προέρχεται από τη «λήθη», ίσως να ήθελε να προφυλάξει την ανωριμότητα της νεανικής ηλικίας, και στην περίπτωση αυτής θα μπορούσε κατά κύριο λόγο να ειπωθεί και τούτο, λόγω του ότι εμβάλ­λει στις ψυχές τη λήθη των κακών, της αναστάτωσης και του κλυδωνισμού που υπάρχει στον κόσμο της γένεσης, πράγματα που ενόσω η ψυχή εξακολουθεί"να τα θυμάται είναι αδύνατο να εγκατασταθεί μεταξύ των νοητών «η μνήμη οδηγεί προς το αντικείμενο της μνημόνευσης», λέει ο Πλωτίνος, και καθ' ον ακριβώς τρόπον η Μνημοσύνη συγκροτεί τη μνήμη των νοη­τών, ομοίως και η Λητώ δωρίζει τη λήθη των υλικών.

...θεῶν τροφὸς ἀμβροσίη Νὺξ ΙΙ

Οι συνδέσεις των θεών μεταξύ τους δίδονται σε τόσα πολλά και διαφορετικά κείμενα.

Οι ταυτίσεις τους είναι ταυτοχρονες και  σε διαφορετικούς συγγραφείς. Τα χαρίσματα, οι ιδιότητες , οι ενέργειές τους αλλα και η διάρκεια των ενεργειών τους ή οι κατευθύνσεις των είναι αυτές που διαφοροποιούν κάθε φορά το όνομα και προσδίδουν στην ιδια, κατ ΄ουσίαν, θεά διαφορετική επωνυμία.

΄Ετσι μέχρι τώρα ειδαμε τις συνδέσεις μια σειράς θηλυκών θεοτήτων, που στην ουσία όμως δεν είναι παρα ονόματα-ιδιοτητες της ίδιας θεάς.

Proclus Phil., In Platonis Cratylum commentaria

Ὅτι ἡ τοῦ Ἡσιόδου θεολογία (453 sqq) ἐκ μονά-

δος τῆς Ῥέας παράγει κατὰ μὲν τὰ κρείττω τῆς συστοιχίας

τὴν Ἑστίαν, κατὰ δὲ τὰ χείρω τὴν Ἥραν, κατὰ δὲ τὰ μεταξὺ

τὴν Δήμητρα. ὁ δ' <Ὀρφεὺς> (frg 106) τρόπον μέν τινα τὴν

αὐτὴν εἶναι τὴν Δήμητρα τῇ ὅλῃ ζωογονίᾳ, τρόπον δ' ἄλλον

οὐ τὴν αὐτήν· ἄνω μὲν γὰρ οὖσα Ῥέα ἐστί, κάτω δὲ μετὰ

τοῦ Διὸς Δημήτηρ· καὶ γὰρ τὰ παραγόμενα ὅμοιά εἰσιν τοῖς

παράγουσιν καὶ σχεδὸν τὰ αὐτά…

…. · περὶ δὲ τῆς ζωογόνου πηγῆς Ῥέας,

ἐξ ἧς πᾶσα ζωὴ θεία τε καὶ νοερὰ καὶ

ψυχικὴ καὶ ἐγκόσμιος ἀπογεννᾶται, οὕτως φασὶν τὰ λόγια

(or chald p 30)·

 <Ῥείη τοι νοερῶν μακάρων πηγή τε ῥοή τε·

 πάντων γὰρ πρώτη δυνάμεις κόλποισιν ἀφράστοις

 δεξαμένη, γενεὴν ἐπὶ πᾶν προχέει τροχάουσαν>.

καὶ γὰρ τὴν τῆς ζωῆς ἁπάσης ἄπειρον χύσιν ὑφίστησιν ἡ

θεὸς αὕτη καὶ τὰς ἀνεκλείπτους ἁπάσας δυνάμεις, καὶ κινεῖ

πάντα κατὰ τὰ μέτρα τῶν θείων κινήσεων, καὶ ἐπιστρέφει

πρὸς ἑαυτὴν πάντα ἑδράζουσα ἐν ἑαυτῇ ὡς σύστοιχος τῷ

Κρόνῳ. λέγεται οὖν <Ῥέα> καὶ διὰ τὸ <ἐπιρρεῖν> ἀεὶ τὰ ἀγαθὰ

καὶ διὰ τὸ αἰτίαν εἶναι τῆς θείας <ῥᾳστώνης, θεοὶ ῥεῖα ζώ-

οντες>· ἀνάκειται δὲ αὐτῇ τὸ ὕδωρ καὶ τὰ ὑδραγωγὰ πάντα.

Η Ησιοδου  θεολογία  από την Ρέα ως μονάδα παράγει κατά την ανώτερη κατεύθυνση της συγγενής αλληλουχιας την Εστία και κατά την κατώτερη την Ηρα και κατά την ενδιάμεση την Δήμητρα.

Ο Ορφέας δε, λέει ότι κατά κάποιον τροπο η Δήμητρα ταυτίζεται με την ολική ζωο-γονία, ενώ με κάποιον άλλον τρόπον δεν ταυτίζεται, έτσι όταν είναι ψηλά είναι  η  Ρέα, ενώ όταν έιναι μαζί με τον Δία είναι/μετατρέπεται σε Δήμητρα ή Δαμήτηρ ή Γα-μητηρ, τα είδαμε και σε παλαιότερα κείμενα , ο δε Σωκράτης στον Κρατύλο αναφέρει ότι η ετυμολογία της Δήμητρας προέρχεται από το "δίδουσα ως μήτηρ".

 Διότι και αυτά που παράγονται είναι όμοια και σχεδόν ταυτίζονται μ΄αυτά που παράγουν…

Και για τη ζωογόνο πηγή Ρέα  από την οποία γεννιέται κάθε ζωή – θεική, νοητική, ψυχική, εγκόσμια-  στα  Χαλδαικά λόγια  :

Ρέα, πηγή συνάμα και ροή για τους μακάριους νοητικούς

 πρώτη αυτή απ’όλους στους μυστικούς της κόλπους δέχτηκε

δυνάμεις κι έχυσε εμπρός τη γενεά που ολούθε τρέχει.

Πραγματι η Ρέα είναι αυτή που δινει υποσταση στην ατέλειωτη διάχυση της ζωής και σε ολες τις ατέλειωτες/ατελευτητες δυνάμεις, κινεί τα πάντα στον εαυτό της, σύστοιχη του Κρόνου καθώς είναι. Λέγεται λοιπον ΡΕΑ από την αιώνια εξ αυτής ΑΠΟ-ΡΟΗ των αγαθών και από τη θεική «ραστώνη για τους θεούς που ζούνε ράθυμα»  σ’ αυτήν στέκεται, είναι αφιέρωμένο το νερό και καθετι οπου κυλούν νερά…

 Ὅτι ὥσπερ τὸν Πλούτωνα ἀναλύειν δεῖ οὐκ εἰς

τὸ πρόχειρον μόνον, τὸν ἐκ τῆς γῆς πλοῦτον, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸν

τῆς φρονήσεως πλοῦτον, οὕτως καὶ τὴν Δήμητρα οὐ μόνον

εἰς τὴν σωματικὴν τροφήν, ἀλλ' ἀπ' αὐτῶν τῶν θεῶν ἀρξα-

μένην δεῖ αὐτὴν ἐννοεῖν χορηγὸν οὖσαν τροφῆς πρῶτον μὲν

αὐτοῖς τοῖς θεοῖς, εἶτα τοῖς μετ' ἐκείνους, καὶ φοιτᾶν τὴν

σειρὰν τῆς τοιαύτης ἀγαθουργίας μέχρι τῆς σωματικῆς τρο-

φῆς· καὶ γὰρ καὶ ἡ τοῦ Ἔρωτος ἰδιότης πρώτοις ἐπιλάμπει

τοῖς θεοῖς καὶ ἡ τοῦ Ἀπόλλωνος μαντική τε καὶ ἰατρική, καὶ

τῶν ἄλλων ὡσαύτως.

 Ὅτι τροφὴ ἐπὶ θεῶν ἐστιν ἡ τῶν ὑψηλοτέρων

τοῖς δευτέροις νοερὰ ἀποπλήρωσις. τρέφονται οὖν οἱ θεοί,

ὅταν νοῶσι τοὺς πρὸ ἑαυτῶν θεοὺς καὶ τελειῶνται καὶ ὁρῶσι

τὰ <νοητὰ κάλλη>, οἷον <αὐτὴν δικαιοσύνην αὐτὴν σω-

φροσύνην> καὶ τὰ τοιαῦτα, ὡς ἐν <Φαίδρῳ> (p 247^d) λέλεκται.

166.1

 Ὅτι ἐν τῷ Κρατύλῳ ὁ μέγας Πλάτων σκοπὸν

ἔχει οὐ τὰς πρωτίστας καὶ μέσας καὶ τελευταίας τῶν θεῶν

διακοσμήσεις ἀνυμνεῖν, ἀλλὰ μόνας τὰς ἐν τοῖς ὀνόμασιν αὐ-

τῶν ἐκφαινομένας ἰδιότητας.

167.1

 Ὅτι τὴν Δήμητρα <Ὀρφεὺς> μέν, τὴν αὐτὴν λέ-

γων τῇ Ῥέᾳ εἶναι, λέγει ὅτι ἄνω μὲν μετὰ Κρόνου οὖσα ἀν-  

εκφοίτητος Ῥέα ἐστίν, προβάλλουσα δὲ καὶ ἀπογεννῶσα τὸν

Δία Δημήτηρ. λέγει γάρ (frg 106).

 <Ῥείη τὸ πρὶν ἐοῦσα, ἐπεὶ Διὸς ἔπλετο μήτηρ,

 Δημήτηρ γέγονε>.

Ἡσίοδος (Theog. 454) δὲ θυγατέρα τῆς Ῥέας λέγει τὴν Δή-

μητρα, καὶ συμφωνοῦσι δηλονότι οἱ θεολόγοι· εἴτε γὰρ ἀπὸ

τῆς Κρονίας ἑνώσεως εἰς τὴν δευτέραν προῆλθεν διακόσμη-

σιν, εἴτε καὶ παῖς ἐστιν τῆς Ῥέας ἡ πρωτίστη, τὸ αὐτὸ γίνε-

ται. τοιαύτη οὖν οὖσα ἡ Δημήτηρ καὶ πρεσβυτάτην καὶ ἡγε-

μονικωτάτην τάξιν ἀπὸ τῆς ὅλης ζωογόνου Ῥέας λαχοῦσα καὶ

τὰ μέσα κέντρα συνέχουσα τῆς ὅλης ζωογονίας, πληροῖ πάντα

μὲν τὰ ὑπερκόσμια τῶν τῆς ζωῆς τῆς παντελοῦς ὀχετῶν, ἀμε-

ρίστως καὶ ἑνοειδῶς καὶ ἀδιακρίτως πᾶσιν ἐπιρρέουσα τὸ ζῆν·

πρὸ δὲ τούτων αὐτὸν ἡμῖν ἐκφαίνει τὸν δημιουργικὸν νοῦν

καὶ τὴν δύναμιν αὐτῷ τῆς τῶν ὅλων ζωοποιίας ἐνδίδωσιν.

ὥσπερ γὰρ ὁ Κρόνος αὐτῷ τὴν τοῦ εἶναι καὶ τὴν τῆς οὐσίας

αἰτίαν χορηγεῖ ἄνωθεν, οὕτως καὶ ἡ Δημήτηρ ἄνωθεν ἀπὸ

167.20

τῶν ἑαυτῆς κόλπων τῶν γονίμων προχέει τὴν ζωογονίαν τῷ

δημιουργῷ· αὐτὴ δὲ τὸ μέσον ἔχουσα πάσης ζωογόνου θεό-

τητος, ὅλας κυβερνᾷ τὰς ἐν αὐτῇ πηγὰς καὶ τὸν ἕνα περιέχει

σύνδεσμον τῶν τε πρωτίστων καὶ τῶν ἐσχάτων τῆς ζωῆς δυ-

νάμεων, καὶ συνελίσσει μὲν τὰς δευτέρας πηγὰς καὶ συνέχει

μονίμως, προάγει δὲ τὰς τῶν προτέρων ἑνοειδεῖς αἰτίας εἰς

τὴν τῶν ὅλων ἀπογέννησιν, καὶ οὕτως ἡ σύμπασα ζωογόνος

μία τέ ἐστιν καὶ ἑβδομαδική· κατὰ μὲν τὴν ἐξῃρημένην ἕνω-

σιν προϋπάρχουσα τῆς ἑβδομάδος, κατὰ δὲ τὴν συντεταγμένην  

εἰς ἓν νοερὸν κέντρον συνάγουσα τὰς ἐν αὐτῇ τριαδικὰς πη-

167.30

γάς, καὶ τὴν Ἑστίαν περιέχουσα καὶ τὴν Ἥραν· τὴν μὲν Ἥραν

ἀπὸ τῶν δεξιῶν προχέουσαν ὅλον τὸν τῶν ψυχῶν διάκοσμον,

τὴν δ' Ἑστίαν ἀπὸ τῶν ἀριστερῶν πᾶν τὸ τῆς ἀρετῆς φῶς

προϊεμένην. διὸ καὶ εἰκότως παρὰ <Πλάτωνι> (Crat. p 404^b)

μήτηρ τε ἅμα καλεῖται καὶ τῆς ἐδωδῆς χορηγός, ὡς μὲν τὴν

167.35

αἰτίαν τῆς Ἥρας περιέχουσα μήτηρ, ὡς δὲ τὴν Ἑστίαν ἐν

ἑαυτῇ προειληφυῖα τῆς ἐδωδῆς χορηγός.

Ὅτι ἡ Δημήτηρ, ὥσπερ πᾶσαν ζωὴν προχέει,

οὕτως καὶ πᾶσαν τροφήν· ἔχει δὲ παράδειγμα τὴν Νύκτα

(<θεῶν> γὰρ <τροφὸς ἀμβροσίη Νὺξ> λέγεται (Orph. frg 99)),

ἀλλ' ἐκείνη μὲν νοητῶς· καὶ γὰρ τροφὴ τὸ νοητόν ἐστιν

κατὰ τὸ <λόγιον> (or chald p 19¹) ταῖς νοεραῖς διακοσμήσεσι

τῶν θεῶν· ἡ δὲ Δημήτηρ πρώτη καὶ τὰς διττὰς τροφὰς δι-

εῖλεν ἐν τοῖς θεοῖς, ὥς φησιν <Ὀρφεύς> (frg 107)·

<μήσατο γὰρ προπόλους καὶ ἀμφιπόλους καὶ ὀπαδούς,

μήσατο δ' ἀμβροσίην καὶ ἐρυθροῦ νέκταρος ἀρδμόν,

168.10

μήσατο δ' ἀγλαὰ ἔργα μελισσάων ἐριβόμβων>.

οὐ μόνον οὖν τὴν ζωήν, ἀλλὰ καὶ τὴν τῆς ζωῆς τελεσιουργίαν

ἀπογεννᾷ ἡ δέσποινα ἡμῶν Δημήτηρ ἀπὸ τῶν ἄνω μέχρι τῶν

ὑστάτων· καὶ γὰρ καὶ ἡ ἀρετὴ τελειότης τῶν ψυχῶν. κατ'

εἰκόνα οὖν τῆς ἀιδίου ταύτης διττῆς ἀπογεννήσεως καὶ αἱ ἐν

168.15

χρόνῳ τίκτουσαι μητέρες ἅμα τε τὸ βρέφος ἔτεκον καὶ ἅμα τὸ

γάλα τροφὴν τῷ τεχθέντι προβάλλουσι φυσικῶς, καὶ οὔτε πρὶν

οὔτε ὕστερον.

169.1

 Ὅτι τριπλῆ ἐστιν ἡ τοῦ δημιουργικοῦ νοῦ πρὸς

τὰς ζωογόνους αἰτίας σύζευξις· καὶ γὰρ ταῖς πρὸ αὐτοῦ συν-

άπτεται πηγαῖς καὶ ταῖς συστοίχοις ἑαυτοῦ σύνεστιν ὁμοφυῶς

καὶ ταῖς καταδεεστέραις ἑαυτοῦ συνεργεῖ διακοσμήσεσι. τῇ  

μὲν γὰρ πρὸ αὐτοῦ Δήμητρι ἐπιστρεπτικῶς συγγίνεται, τῇ δὲ

ὑστέρᾳ Κόρῃ προνοητικῶς, τῇ δὲ συστοίχῳ Ἥρᾳ ἐρασμίως·

διὸ καὶ ἐρᾶν ὁ Ζεὺς λέγεται τῆς Ἥρας·

Όπως τον Πλουτωνα δεν πρέπει να τον ερμηνευουμε, μόνο με βάση αυτό που έρχεται πρώτο, στην σκέψη μας μπροστά,  τον πλούτο δηλαδή που δίνει η γή, αλλα και με βάση τον πλούτο της φρόνησης, έτσι και την Δήμητρα  δεν πρέπει να την ερμηνεύουμε με βάση μόνο τη σωματική τροφή, αλλά πρέπει να την εννοούμε στην αρχή της από τους ίδιους τους θεούς ως χορηγός κατά πρώτον, τροφής στους ίδιους αυτούς, εν συνεχεία στους μετά από εκείνους και να εννοούμε ότι η αγαθοεργός γραμμή του είδους αυτού συνεχίζεται μέχρι τη σωματι­κή τροφή. Άλλωστε και του Έρωτα η ξεχωριστή λα­μπερή απορροή προς τους θεούς πρώτα εκπέμπεται, το ίδιο η μαντική και η ιατρική του Απόλλωνα, το ίδιο και οι ιδιαίτεροι χαρακτήρες των άλλων.

165. Tροφή προκειμένου για τους θεούς, είναι η νοητική συμπλήρωση των υψηλότερων με τους κατώ­τερους. Οι θεοί λοιπόν τρέφονται όταν νοούν τους προ αυτών θεούς και τελειοποιούνται και ατενίζουν τα «νο­ητά κάλλη», επί παραδείγματι τη δικαιοσύνη καθαυτήν, τη σωφροσύνη καθαυτήν και ούτω καθεξής, όπως ελέχθη στον Φαίδρο12*.

166. Στον Κρατύλο ο μέγας Πλάτων δεν έχει σκοπό να εξυμνήσει τους πρωταρχικούς, ενδιάμεσους και τε­λευταίους κόσμους των θεών, αλλά μόνο τους ιδιαίτε­ρους χαρακτήρες που φανερώνονται στα ονόματα τους.

167. Ο Ορφέας, λέγοντας ότι η Δήμητρα ταυτίζεται με τη Ρέα, αναφέρει ότι όταν βρίσκεται ψηλά, αχώρι­στη με τον Κρόνο, είναι Ρέα, ενώ όταν μετατοπίζεται και γεννά τον Δία είναι Δήμητρα. Λέει δηλαδή: Ρέα πρωτύτερα ήταν, σαν έγινε του Δία μάνα όμως έγινε Δήμητρα.

Ο Ησίοδος εξάλλου λέει τη Δήμητρα κόρη της Ρέ­ας, και είναι προφανές ότι οι θεολόγοι συμφωνούν. Είτε δηλαδή από την Κρόνια ένωση προχώρησε στον κατώτερο κόσμο είτε είναι της Ρέας η πρώτη κόρη, το ίδιο γίνεται. Καθώς λοιπόν τέτοιος είναι ο χαρακτήρας τής Δήμητρας, καθώς έλαβε την κατεξοχήν σεβάσμια και ηγεμονική βαθμίδα ως κλήρο από την καθολική ζωο­γόνο Ρέα και καθώς, τέλος, συνέχει τις ενδιάμεσες κορυφές της σύνολης ζωογονίας, πληροί όλα τα ύπερ­κόσμια με τους αγωγούς της ολοκληρωμένης ζωής εκπορεύοντας προς τα πάντα τη ζωή με τρόπο αμέρι­στο, ενιαίο και χωρίς διαχωρισμούς. Προ όλων αυτών όμως μας φανερώνει τον δημιουργικό νου καθαυτόν και του δίνει τη δύναμη για τη δημιουργία της ζωής των πάντων. Όπως δηλαδή ο Κρόνος χορηγεί σ' αυτόν εκ των άνω την αιτία της ύπαρξης και της ουσίας, έτσι και η Δήμητρα εκ των άνω, από τους γόνιμους κόλ­πους της, διοχετεύει τη ζωογονία προς τον δημιουργό. Η ίδια, κατέχοντας το μέσο κάθε ζωογόνου θεότητας, κυβερνά όλες τις πηγές που υπάρχουν σ' αυτή, και περιέχει τον ένα και μοναδικό σύνδεσμο των πρωταρχι­κών και μαζί των έσχατων δυνάμεων της ζωής- συ­σπειρώνει τις κατώτερες πηγές και εξασφαλίζει τη στα­θερή τους συνοχή, και οδηγεί προς τα πάνω τις ενιαίες αιτίες των υπέρτερων προς την κατεύθυνση της δη­μιουργίας των όλων με τον τρόπο αυτό ως ζωογόνος αποβαίνει συνολικά μία και μαζί επταδική: ως προς την υπερβατική ένωση, αφ' ενός, προϋπάρχοντας της επτάδας, ως προς τη συμπαρατασσόμενη με άλλα, αφ' ετέρου, συνάγοντας σε ένα και μοναδικό νοητικό κέντρο τις εντός της τριαδικές πηγές, και περιέχοντας την Εστία και την Ήρα- την Ήρα από τα δεξιά να εκχέει όλο τον κόσμο των ψυχών, και την Εστία από τα α­ριστερά να εκπέμπει όλο το φως της αρετής.

 Για τού­το είναι δικαιολογημένο να αποκαλείται στον Πλάτω­να (Κρατύλο)  μητέρα και μαζί χορηγός της τροφής: μητέρα ε­πειδή περιέχει την αιτία της Ήρας, και χορηγός της τροφής επειδή περιέλαβε εκ των προτέρων εντός της την Εστία.

168. Η Δήμητρα, όπως παρέχει κάθε ζωή, έτσι ακριβώς παρέχει και κάθε τροφή- ως υπόδειγμα της μάλιστα έχει τη Νύχτα (πράγματι, λέγεται ότι «η Νύ­χτα είναι των θεών αθάνατη τροφός» 125), εκείνη όμως είναι με τρόπο νοητό. Διότι για τους νοητικούς κόσμους των θεών το νοητό είναι τροφή, σύμφωνα με τον χρη­σμό. Η Δήμητρα, μάλιστα, ήταν η πρώτη που μοίρασε τις δύο τροφές που βρίσκονταν στους θεούς, όπως λέει ο Ορφέας126:

Επινόησε προπομπούς, συνοδούς και ακόλουθους, επινόησε την αμβροσία και του κόκκινου νέκταρος το ποτό, επινόησε το λαμπρό έργο των βουερών μελισσών.

Όχι μόνο λοιπόν τη ζωή αλλά και την τελειοποίηση της ζωής δημιούργησε η δέσποινα μας Δήμητρα, από τα επάνω μέχρι τα τελευταία· διότι και η αρετή είναι η τελείωση των ψυχών. Έτσι, κατ' εικόνα της αΐδιας αυτής διπλής δημιουργίας, και οι μητέρες που γεννούν μέσα στη χρονικότητα γεννούν το βρέφος και ταυτό­χρονα δημιουργούν με φυσικό τρόπο το γάλα ως τρο­φή για το νεογέννητο — πράγμα που δεν κάνουν ούτε πριν ούτε μετά.

169. Ο δημιουργικός νους συζεύγνυται με τις ζωογό­νες αιτίες κατά τρεις τρόπους· συνδέεται, δηλαδή, με τις πριν από αυτόν πηγές, και συνυπάρχει κατά φυσική

συμφωνία με τις συγγενικές του και, τέλος, συνεργά­ζεται με τους υποδεέστερους του κόσμους- με την πρό­τερη του Δήμητρα συνευρίσκεται στη βάση της επι­στροφής, με την ύστερη του Κόρη στη βάση της πρόνοιας και με την ομόλογη του Ήρα στη βάση του έρωτα. Εξ ου και λέγεται ότι ο Δίας είναι ερωτευμένος με την Ήρα…

 Ὅτι ἄνωθεν ἀρχομένη ἡ τῆς δεσποίνης ἡμῶν

σειρὰ μέχρι τῶν ὑστάτων διήκει, καὶ ἔστιν ὑπὸ σελήνην ὁ ἀὴρ

αὐτῆς λῆξις. σύμβολον γάρ ἐστιν ὁ ἀὴρ ψυχῆς, καθ' ὃ καὶ

πνεῦμα λέγεται ἡ ψυχή, ὥσπερ καὶ τὸ πῦρ εἰκών ἐστιν νοῦ,

τὸ δὲ ὕδωρ τῆς κοσμοτρόφου φύσεως,

 Και παρακάτω ο Πρόκλος, στα σχόλια του, μας δίνει καθαρά τον ορισμό της Ηρας που φτάνει μέχρι τα έσχατα  και καταλήγει στην υποσέληνη περίοχή ως Αηρ/Αέρας, και αναγραμματισμός βέβαια της ΗΡΑΣ-ΑΗΡ. Ο Αήρ ως σύμβολο της ψυχής και βάση αυτού η ψυχή λέγετε και πνεύμα, όπως ακριβώς η φωτιά είναι εικόνα του νού, το νερό με το οποίο τρέφονται τα πάντα, είναι εικόνα της κοσμοτρόφου φύσης …

  <ἠέλιον δ' ἀκάμαντα ...... πότνια Ἥρη

  πέμψεν ἐπ' Ὠκεανοῖο ῥοάς>· (Σ 239 sq)

τὴν γὰρ παχυτάτην διὰ τῆς Ἥρας γενομένην ὁμίχλην τοῦ

ἡλίου δύσιν καλεῖ.ἀλλὰ καὶ τὸ τὴν τελευτὴν τοῦ ὀνόματος

τῇ ἀρχῇ συνάπτειν, εἰ πολλάκις λέγοι τις τὸ τῆς θεοῦ ὄνομα,

ἐμφαίνει τὴν τῶν ἐξ αὐτῆς λογικῶν ψυχῶν εἰς ἑαυτὰς ἐπι-

στροφήν· καὶ ὅτι ἡ φωνὴ ἀήρ ἐστιν πεπληγμένος, διὰ τοῦτο

καὶ ἡ φωνὴ τῶν λογικῶν μάλιστα τῇ θεῷ ἀνάκειται….

Και ο Ομηρος στην Ιλιάδα αναφέρει:

τον ακάματο Ήλιο  η σεβαστή Ηρα

στέλνει  στα ρεύματα του Ωκεανού.

και την πολύ πυκνή ομίχλη που δημιουργεί η  Ηρα την ονομάζει Δύση  του Ηλίου. Αλλά καθώς συνδέει το τέλος του ονόματος της με την αρχή του, αν κάποιος πει πολλές φορές συνέχεια το όνομα της θεάς, φανερώνει την στροφή των  λογικών ψυχών  που προέρχονται από αυτήν προς τον εαυτό τους…

Αλλα και η φωνή είναι αέρας που κρούεται,  ειν’  ο λόγος για τον οποίο η φωνή των λογικών όντων ανάγεται κατεξοχήν στην Θεά…