Xρεὸν εἴη μαντήιον αὐτόθι Διὸς

Το μαντείο της Δωδώνης με το μαντείο των Δελφών συνδέονται άμεσα, όπως συνδέονται και  με άλλα μαντεία και εκτός του ελληνικού χώρου, με τα μαντεία της Ηλιουπόλεως αλλά και της Λιβύης και του μαντείου της Σιούα.

Πραγματικά ένα δίκτυο μαντείων που τα βρίσκουμε μελετώντας τα αρχαία κείμενα. Η σύνδεση που υπάρχει στα κείμενα του Ηρόδοτου –με λεπτομερείς γραπτές αναφορές για την ύπαρξη του μαντείου στην Λιβύη του  Αμμωνος Διός όπως ο ίδιος τα έχει ακούσει από ιερείς κατά την επίσκεψη του στις Θήβαις της.  

Εξήγαγαν τις Πελειάδες-Ιέρειες οι της Λιβύης για να δημιουργήσουν χρηστήριον = μαντείον εις την Ελλάδα.

Δίδει και τα ονόματα των Πελειάδων-Δωδωναίων ιερειών : Προμένεια, Τιμαρέτη, Νικάνδρη και παρακάτω δίδει και την ονομασία που τους έχουν προσδώσει γιατί η ομιλίας τους δεν μοιάζει  ίσως με την ελληνική γλώσσα/ προφορά της περιοχής.

Ταῦτα μέν νυν τῶν

ἐν Θήβῃσι ἱρέων ἤκουον, τάδε δὲ Δωδωναίων φασὶ αἱ

προμάντιες. Δύο πελειάδας μελαίνας ἐκ Θηβέων τῶν Αἰγυ-

πτιέων ἀναπταμένας τὴν μὲν αὐτέων ἐς Λιβύην, τὴν δὲ

παρὰ σφέας ἀπικέσθαι· ἱζομένην δέ μιν ἐπὶ φηγὸν αὐδάξα-

σθαι φωνῇ ἀνθρωπηίῃ ὡς χρεὸν εἴη μαντήιον αὐτόθι Διὸς

γενέσθαι, καὶ αὐτοὺς ὑπολαβεῖν θεῖον εἶναι τὸ ἐπαγγελλό-  

μενον αὐτοῖσι καί σφεα ἐκ τούτου ποιῆσαι. Τὴν δὲ ἐς

τοὺς Λίβυας οἰχομένην πελειάδα λέγουσι Ἄμμωνος

χρηστήριον κελεῦσαι τοὺς Λίβυας ποιέειν· ἔστι δὲ καὶ

τοῦτο Διός. Δωδωναίων δὲ αἱ ἱρήιαι, τῶν τῇ πρεσβυτάτῃ

οὔνομα ἦν Προμένεια, τῇ δὲ μετὰ ταύτην Τιμαρέτη, τῇ δὲ

νεωτάτῃ Νικάνδρη, ἔλεγον ταῦτα· συνωμολόγεον δέ σφι καὶ

οἱ ἄλλοι Δωδωναῖοι οἱ περὶ τὸ ἱρόν. Ἐγὼ δ' ἔχω περὶ αὐ-

τῶν γνώμην τήνδε. Εἰ ἀληθέως οἱ Φοίνικες ἐξήγαγον τὰς

ἱρὰς γυναῖκας καὶ τὴν μὲν αὐτέων ἐς Λιβύην, τὴν δὲ ἐς

τὴν Ἑλλάδα ἀπέδοντο, δοκέει ἐμοὶ ἡ γυνὴ αὕτη τῆς νῦν

Ἑλλάδος, πρότερον δὲ Πελασγίης καλεομένης τῆς αὐτῆς

ταύτης, πρηθῆναι ἐς Θεσπρωτούς· ἔπειτα δουλεύουσα

αὐτόθι ἱδρύσασθαι ὑπὸ φηγῷ πεφυκυίῃ ἱρὸν Διός, ὥσπερ

ἦν οἰκὸς ἀμφιπολεύουσαν ἐν Θήβῃσι ἱρὸν Διός, ἔνθα

ἀπίκετο, ἐνθαῦτα μνήμην αὐτοῦ ἔχειν. Ἐκ δὲ τούτου

χρηστήριον κατηγήσατο, ἐπείτε συνέλαβε τὴν Ἑλλάδα

γλῶσσαν. Φάναι δέ οἱ ἀδελφεὴν ἐν Λιβύῃ πεπρῆσθαι ὑπὸ

τῶν αὐτῶν Φοινίκων ὑπ' ὧν καὶ αὐτὴ ἐπρήθη. Πελειάδες

δέ μοι δοκέουσι κληθῆναι πρὸς Δωδωναίων ἐπὶ τοῦδε αἱ

γυναῖκες, διότι βάρβαροι ἦσαν, ἐδόκεον δέ σφι ὁμοίως

ὄρνισι φθέγγεσθαι. Μετὰ δὲ χρόνον τὴν πελειάδα

ἀνθρωπηίῃ φωνῇ αὐδάξασθαι λέγουσι, ἐπείτε συνετά σφι

ηὔδα ἡ γυνή· ἕως δὲ ἐβαρβάριζε, ὄρνιθος τρόπον ἐδόκεέ  

σφι φθέγγεσθαι, ἐπεὶ τέῳ τρόπῳ ἂν πελειάς γε ἀνθρωπηίῃ

φωνῇ φθέγξαιτο; Μέλαιναν δὲ λέγοντες εἶναι τὴν πελειάδα

σημαίνουσι ὅτι Αἰγυπτίη ἡ γυνὴ ἦν. Ἡ δὲ μαντηίη ἥ τε ἐν

Θήβῃσι τῇσι Αἰγυπτίῃσι καὶ <ἡ> ἐν Δωδώνῃ παραπλήσιαι

ἀλλήλῃσι τυγχάνουσι ἐοῦσαι. Ἔστι δὲ καὶ τῶν ἱρῶν ἡ

μαντικὴ ἀπ' Αἰγύπτου ἀπιγμένη.

 Πανηγύρις δὲ ἄρα καὶ πομπὰς καὶ προσαγωγὰς πρῶτοι

ἀνθρώπων Αἰγύπτιοί εἰσι οἱ ποιησάμενοι, καὶ παρὰ τούτων

Ἕλληνες μεμαθήκασι. Τεκμήριον δέ μοι τούτου τόδε· αἱ

μὲν γὰρ φαίνονται ἐκ πολλοῦ τεο χρόνου ποιεύμεναι, αἱ δὲ

Ἑλληνικαὶ νεωστὶ ἐποιήθησαν.

 Πανηγυρίζουσι δὲ Αἰγύπτιοι οὐκ ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ,

πανηγύρις δὲ συχνάς. Μάλιστα μὲν καὶ προθυμότατα ἐς

Βούβαστιν πόλιν τῇ Ἀρτέμιδι. Δεύτερα ἐς Βούσιριν πόλιν

τῇ Ἴσι· ἐν ταύτῃ γὰρ δὴ τῇ πόλι ἐστὶ μέγιστον Ἴσιος ἱρόν,

ἵδρυται δὲ ἡ πόλις αὕτη τῆς Αἰγύπτου ἐν μέσῳ τῷ Δέλτα,

Ἶσις δέ ἐστι κατὰ τὴν Ἑλλήνων γλῶσσαν Δημήτηρ. Τρίτα

δ' ἐς Σάϊν πόλιν τῇ Ἀθηναίῃ πανηγυρίζουσι. Τέταρτα δὲ

ἐς Ἡλίου πόλιν τῷ Ἡλίῳ. Πέμπτα δὲ ἐς Βουτοῦν πόλιν

τῇ Λητοῖ. Ἕκτα δὲ ἐς Πάπρημιν πόλιν τῷ Ἄρεϊ.  

55 Αυτά λοιπόν έμαθα από τούς ιερείς των Θηβών αί δέ προφήτιδες τής Δωδώνης λέγουν τά εξής : Δύο μαύροι περιστεραί έπέταξαν άπό τάς Θήβας τής Αιγύπτου, και ή μεν μία από αυτές ήλθεν εις τήν Λιβύην, ή δέ άλλη εις τήν Δωδώνην. Ή τελευταία αυτή έκάθησε επάνω εις μίαν φηγόν* ωμίλησε μέ ανθρώπινη φωνή, και είπε ότι πρέπει νά γίνει εκεί μαντείον του Διός' αυτά τά έθεώρησαν θείαν προσταγήν, και τήν έξετέλεσαν έπειτα. Ή άλλη περιστερά πού έπήγεν εις τήν Λι­βύην λέγουν ότι διέταξε τούς Λίβυας νά ιδρύσουν τό μαντείο του Άμμωνος, το όποιον είναι επίσης μαντείο τού Διός. Αυτά τα είπαν οι ίέρειαι των Δωδωναίων, από τάς οποίας ή μεν πρεσβυτέρα ώνομάζετο Προμένεια, ή μεσαία Τιμαρέτη και νεωτάτη Νικάνδρα- συνεφώνουν δέ μέ αύτάς και οί άλλοι Δω­δωναίοι, πού υπηρετούσαν εις τον ναόν.

56. Έγώ όμως έχω περί αυτών την έξης γνώμη αν οί Φοίνικες απήγαγαν αληθινά τας Ιεράς γυναίκας και έπώλησαν τήν μεν μίαν από αυτές εις τήν Λιβύην, τήν δέ άλλην εις τήν Ελλάδα, μού φαίνεται ότι ή γυναίκα αυτή πού μετεφέρθη είς τήν σημερινήν Ελλάδα, πού τότε ονόμαζε Πελασγία, έπωλήθη είς Θεσπρωτούς  έπειτα, αφού ύπηρέτησεν εκεί ως δούλη, έκτισε κάτω από μιαν δρύ, πού φύτρωσε άφ' εαυτής, ιερόν τού Διός, ήτο βέβαιος φυσικόν, αυτή πού υπηρετούσε είς τον ναόν τού Διός των Θηβών, νά διατηρη τήν μνήμην του και εις τον τόπο όπου ήλθε. Και έπειτα, αφού έμαθε τήν έλληνικήν γλώσσαν, ίδρυσε μαντείο. Και αυτή θά είπε ότι ή αδελφή της είχε πωληθή είς τήν Λιβύην από τούς ιδίους Φοίνικας, από τούς οποίους επωλήθη και αυτή.

57. Μου φαίνεται επίσης ότι αί γυναίκες αύται ωνομάσθη-σαν από τούς Δωδωναίους «περιστεραί»', διότι ήσαν βάρβαροι, και έφαίνοντο ότι μιλούσαν σαν πουλιά. Βραδύτερον, όταν ή γυναίκα ωμίλησε μέ τρόπον μάλλον αντιληπτό, είπαν ότι ή περιστερά ελάλησε μέ ανθρώπινη φωνήν. Ενώ ή προηγου­μένη βάρβαρος γλώσσα έδιδε τήν έντύπωσιν ότι είναι λάλημα πτηνού. Διότι δεν γίνεται βέβαια μία περιστερά νά ομιλεί αν­θρώπινα. "Οταν λέγουν ότι ή περιστερά ήτο μαύρη, θέλουν νά ειπούν μέ αυτό ότι ή γυναίκα ήτο Αιγύπτια. Ό τρόπος δέ τής μαντείας, είς τάς Θήβας τής Αιγύπτου, και εις τήν Δωδώνην, είναι παρόμοιος ο ένας προς τον άλλον. Και ή διά τής εξετά­σεως των σφαγίων μαντική έχει έλθει από τήν Αίγυπτο.

Σημ. Από τόν ψίθυρον τών φυλλωμάτων τής ιεράς φηγού έξηγοντο οί χρησμοί τοϋ Μαντείου τής Δωδώνης.

Αι ιέρειαι του Μαντείου ονομάζονται μεταφορικώς πελείαι. Φαίνεται ότι ο μύθος διαμορφώθη για να εξηγήσει τον τίτλον.

Η σύνδεση του Μαντείου της Δωδώνης με το μαντείο της Αιγύπτου-Θηβών αλλά και των μαντείων της Λιβύης με τις πληροφορίες που δίνονται από το κείμενο παραμένει παρόμοιος με «αδελφές» ιέρειες  και την κοινή λατρεια του Διός. Ως Δωδωναίου αλλά και ως ‘Αμμωνος. Amon - Ra είναι ο θεός που σχηματίζεται από τη συγχώνευση του αιγυπτιακού θεού Ρα της Ηλιούπολης με την Θηβαϊκη θεότητα, Όπως προκύπτει από τα κείμενα που διαθέτουμε, η συγκέντρωση και η συνένωση των δύο ονομάτων  ήταν μια συμφωνία μεταξύ των δύο ιερατικών σχολών για να εξασφαλίσουν ότι η νέα θεότητα θ’ αναγνωριστεί ως βασιλιάς των θεών του αιγυπτιακού πανθέου. Η γέννηση του Άμμωνα Ρα μπορεί να θεωρηθεί ότι δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της ιστορικής περιόδου που είναι γνωστή ως η δεύτερη ενδιάμεση περίοδο, η οποία περιλαμβάνει την ταραγμένη ιστορία της κυριαρχίας Υκσώς.

Όμως στο ιερό ναό της Ηλιούπολης βρισκόταν  μια ιερή πέτρα σεβαστή σε κωνική μορφή που έμοιαζε μ΄ έναν " λόφο από άμμο ". 

Όπου επάνω της έπεφταν οι πρώτες  ακτίνες του ήλιου και αποτελούσε αντικείμενο  λατρείας. 

Όμοια και στην Napata  επίσης γιορτάζεται στην όαση της Σίβα/Σιουα όπου η κωνική πέτρα στην Ύστερη Εποχή δεν ήταν  παρά ένας «ομ-φαλλός».

Και πάντα οι ομ-φαλλοί  συνδέονται  με το θεό δημιουργό και τη μυθολογία που αναπτύχθηκε από την ηλιακή λατρεία και την σύνδεσή τους με τις ακτίνες της ηλιοφάνειας.

Συνεχίζεται