Σύμφωνα μάλιστα με το υπόμνημα της Μεγάλης Παρασκευής το βάπτισμα όπως και η
Θεία Ευχαριστία εξέρευσαν εκ της τρωθείσης πλευράς του Ιησού Χριστού. Κατά τον Απόστολο Παύλο δόθηκε από τον Κύριο για να
λυτρωθεί ο άνθρωπος από το προπατορικό αμάρτημα και από τις προσωπικές αμαρτίες.
Η
τριττή
(τριπλή) κατάδυση στην ορθόδοξη θεολογία συμβολίζει την τριήμερο
ταφή και ανάσταση του Χριστού. Έτσι πέρα από μια τελετουργική υποδοχή των
πιστών στο σώμα της εκκλησίας, πέρα από τη λήψη της δωρεάς του Αγίου Πνεύματος,
αποτελεί συμμετοχή στο θάνατο και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Ο κάθε
νεοφώτιστος με την βάπτιση αποθέτει τον Παλαιόν άνθρωπον και εξέρχεται από το
μυστήριο αναγεννημένος ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ σύμφωνα με
τα λεγόμενα του Ευαγγελιστή Ιωάννη.
Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση ο νεοφώτιστος πρέπει να καταδύεται πλήρως στο ύδωρ (τριττή κατάδυση), ενώ η δι'
επιχύσεως ή ραντίσματος βάπτιση αποτελεί κακοδοξία. Το μυστήριο αυτό τελείται
στις 8 ή τις 40 ημέρες από την γέννηση, ενώ υπάρχουν και ομολογίες οι
οποίες δέχονται την βάπτιση μόνο μετά την ενηλικίωση. Η βάπτιση εικονίζει την
έκχυση του Αγίου Πνεύματος στο βαπτιζόμενο άτομο.
Βάπτισμα ως ένα από τα επτά
τελετουργικά μυστήρια των Xριστιανικών εκκλησιών με χρήση νερού ως συμβόλου εξαγνισμού, που σηματοδοτεί την εισαγωγή του πιστού στο σώμα της εκκλησίας
Γνωστά τα οκτάγωνα του Iουστινιανού του ναού των Αγίων Σέργιου και Bάκχου. Η Εκκλησία των Αγιων Σεργίου και Βάκχου στην Κωνσταντινούπολη
ιδρύθηκε από τον Ιουστινιανό, πιθανότατα στο 527 μ.Χ.
Η εκκλησία έγινε γνωστή ως
«Μικρή Αγία Σοφία», επειδή οι γενικές αρχές του κτιρίου ήταν ίδιες με αυτές της Αγίας Σοφίας. Ο καθεδρικός ναός
μετατράπηκε σε τζαμί μεταξύ 1506 και 1512. Η κάτοψη βασίστηκε σε οκτάγωνο.
Το
κτίριο ιδρύθηκε σε μια περαιτέρω ανάδειξη αυτού του τύπου του σχεδίου ξεκινώντας
από τη Συρία και την Παλαιστίνη και φτάνοντας στα δυτικά στο ναός της Ραβέννα. Η
χριστιανική αρχιτεκτονική στη Δυτική Ευρώπη ήταν έτοιμη να υιοθετήσει το
οκταγωνικό σχέδιο στους ναούς της και τα
βαπτιστήρια
και ο Άγιος Iωάννης ο Πρόδρομος στο Έβδομον της
Kωνσταντινουπόλεως- εντελώς κατεστραμμένος σήμερα-
ο Άγιος Bιτάλιος στην Pαβέννα
Η Εκκλησία του Αγίου Βιτάλιου της Ραβέννας
(Ιταλία) έχει ένα διπλό οκταγωνικό σχέδιο με ένα εσωτερικό και εξωτερικό
κέλυφος. Η
διάμετρος του τρούλου είναι δεκαεπτά μέτρα και ύψος τριάντα μέτρων.
Η
εκκλησία έγινε, κάπου διακόσιες πενήντα χρόνια αργότερα.
'Εχουμε και το Xρυσό Oκτάγωνο της Aντιοχείας,
κτίσμα του Mεγάλου Kωνσταντίνου (327-341).-Οκτάγωνο ή Οκταγωνική Εκκλησία λόγω
της κάτοψής της. Είναι γνωστή επίσης ως Μεγάλη Εκκλησία πιθανόν λόγω του
μεγέθους της και του ύψους του τρούλου της ή λόγω του ότι αποτελούσε μάλλον την
κύρια εκκλησία της πόλης η συναντούμε και με την ονομασία Χρυσή Εκκλησία ή
Χρυσό Οκτάγωνο λόγω της επιχρυσωμένης στέγης της
