το μέτρο των ιχθύων

Κάποιοι από τους αναγνώστες των κειμένων, γνωρίζοντας ότι ο Πυθαγόρας ήταν φυτοφάγος - μπορεί να θεωρήσαν, ότι ο ίδιος θέλησε να σώσει τα ψάρια που επέστρεψαν μετά την πρόβλεψη του, ξανά στο φυσικό τους περιβάλλον. Άλλοι μελετητές του θεωρούν ότι μιλά για την «κίστη ιχθύων», ή το «μέτρο των ιχθύων» γνωστό μαθηματικό πρόβλημα της εποχής του, αν και δεν δίνουν το αριθμό των ψαριών σ΄ αυτήν την ιστορία. Αν και δεν αναφέρεται σε αυτά τα αποσπάσματα, οι ψαράδες μέτρησαν 153 ψάρια.

Το μέτρο των ιχθύων ή η κίστη ιχθύων είναι γνωστά και ως Vesica Piscis ή Mandorla.  Ο Αρχιμήδης, στο έργο του "Η μέτρηση του κύκλου", αναφέρετε σε αυτήν την αναλογία (153/265), όπως συνιστά το «μέτρο του ψαριού», αυτή η αναλογία είναι μια αναπαράσταση του 1 / √3.

Άλλοι μπορεί να δουν το «μάτι του Ώρου»,

 τον ηλιακό οφθαλμό, το τρίτο οφθαλμό, την  κύστη ιχθύος (τομή κύκλων) κλπ …

άλλοι ένα αμύγδαλο- Μandorla στα ιταλικά -  ή το αυγό της δημιουργίας, άλλοι το αιδοίο της θεάς, κλπ.

Αναλόγως την οπτική τους. Στην ουσία είναι η γεωμετρική κατασκευή του αριθμητικού μέσου δύο ευθύγραμμων τμημάτων  καθώς η περιφέρεια του κάθε κύκλου περνάει από το κέντρο του άλλου. Το κοινό επίπεδο  των δύο κύκλων που ορίζει το σχήμα του αμυγδάλου.

 Προεκτείνοντας έχουμε - από την μια πλευρά-  και την «ουρά του ψαριού». Ένα σύμβολο που θα χρησιμοποιηθεί αργότερα ως σημάδι αναγνώρισης των πρώτων χριστιανών.

Οι πυθαγόριοι πίστευαν ότι μέσα από τον αριθμό μπορούσαν να προσεγγίσουν το σύνολο της δημιουργίας. Η κίστη των ιχθύων ήταν το σύμβολο της πρώτης εκδήλωσης που δημιουργεί την γέννηση σ΄ ολοκληρο το σύμπαν.

Μέσα στην κύστη μπορεί να βρεθεί το τρίγωνο, η τετράδα, η πεντάλφα και πολλά πολύγωνα. Μια κύστη, μια πραγματική «παγκόσμια» μήτρα-γεννήτρια.

 Προσθέτοντας δε, κι έναν τρίτο κύκλο, δημιουργείτε ένα τριπλό σύμβολο της τριάδος και συνεχίζοντας το πρότυπο δημιουργείται η εικόνα του λουλουδιού της ζωής ή του διχτυού του ψαρά…

Όμως στο προηγούμενο  κείμενο οι νεοπλατωνικοί Ιάμβλιχος και Πορφύριος μιλούν για την «σαγήνη»  που την τραβούν εκ του βυθού και φέρει φορτον- φορτίον ψαριών… 

Στα Ευαγγέλια έχουμε ανάλογες αναφορές για τα δίκτυα των ψαράδων μαθητών και την κίστη των ιχθύων. Στο Κατά Ιωάννην ο Ιησούς εμφανίζεται μετά την Ανάσταση του, για τρίτη φορά  στους μαθητές του. Εκείνοι έχουν βγεί να ψαρέψουν και την νύχτα δεν έχουν βγάλει ούτε ένα ψάρι.. του υποδεικνύει που θα βρουν μια καλή ψαριά και τους περιμένει στην ακτή – ώσπου να φερουν την ψαριά- η οποία αντίστοιχει σε 153 ψάρια -Ωσπου να ψαρέψουν ο ιδιος έχει ανάψει κάρβουνα και ψήνει ένα ψάρι… ενώ οι ίδιοι του έχουν δηλώσει πρωτύτερα, πριν το ψάρεμα,  ήδη ότι δεν έχουν κάτι για να φάει !!! 

Ιω. 21,3                        λέγει αὐτοῖς Σίμων Πέτρος· ὑπάγω ἁλιεύειν. λέγουσιν αὐτῷ· ἐρχόμεθα καὶ ἡμεῖς σὺν σοί. ἐξῆλθον καὶ ἐνέβησαν εἰς τὸ πλοῖον εὐθύς, καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ νυκτὶ ἐπίασαν οὐδέν.

Ιω. 21,3                                 Λέγει εις αυτούς ο Σιμων Πετρος· “πηγαίνω να ψαρέψω”. Λέγουν εις αυτόν και εκείνοι· “ερχόμαστε και ημείς μαζί σου”. Εβγήκαν, λοιπόν, προς την θάλασσαν, εμπήκαν αμέσως στο πλοίον και ήρχισαν να ρίπτουν τα δίκτυα. Εκείνη όμως την νύκτα δεν έπιασαν τίποτε.

Ιω. 21,4                        πρωΐας δὲ ἤδη γενομένης ἔστη ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸν αἰγιαλόν· οὐ μέντοι ᾔδεισαν οἱ μαθηταὶ ὅτι Ἰησοῦς ἐστι.

Ιω. 21,4                                 Όταν δε πλέον έγινε πρωί, εστάθηκεν ο Ιησούς εις την παραλίαν. Οι μαθηταί όμως δεν αντελήφθησαν ότι αυτός είναι ο Ιησούς.

Ιω. 21,5                        λέγει οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; ἀπεκρίθησαν αὐτῷ· οὔ.

Ιω. 21,5                                 Λέγει, λοιπόν, εις αυτούς ο Ιησούς σαν άγνωστος διαβάτης και με την συνηθισμένην τότε οικειότητα μεταξύ των ανθρώπων, “παιδιά, μήπως έχετε κανένα ψάρι για προσφάγι;” Του απήντησαν· “όχι· δεν έχομεν τίποτε”.

Ιω. 21,6                        ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· βάλετε εἰς τὰ δεξιὰ μέρη τοῦ πλοίου τὸ δίκτυον, καὶ εὑρήσετε. ἔβαλον οὖν, καὶ οὐκέτι αὐτὸ ἑλκύσαι ἴσχυσαν ἀπὸ τοῦ πλήθους τῶν ἰχθύων.

Ιω. 21,6                                 Εκείνος τότε τους είπε· “ρίξτε το δίκτυ εις τα δεξιά μέρη του πλοίου και θα βρείτε ψάρια”. ‘Ερριξαν τότε το δίκτυ και έπιασαν τόσον πολλά, ώστε δεν ημπόρεσαν πλέον να σηκώσουν το δίκτυον και να το τραβήξουν επάνω στο πλοίον από το πλήθος των ψαριών.

Ιω. 21,7                        λέγει οὖν ὁ μαθητὴς ἐκεῖνος, ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς, τῷ Πέτρῳ· ὁ Κύριός ἐστι. Σίμων οὖν Πέτρος ἀκούσας ὅτι ὁ Κύριός ἐστι, τὸν ἐπενδύτην διεζώσατο· ἦν γὰρ γυμνός· καὶ ἔβαλεν ἑαυτὸν εἰς τὴν θάλασσαν·

Ιω. 21,7                                 Ο μαθητής εκείνος, τον οποίον αγαπούσε ιδιαιτέρως ο Ιησούς, εθυμήθηκε τότε και άλλην, προ τριών ετών, θαυμαστήν αλιείαν πλήθους ψαριών και λέγει στον Πέτρον· “αυτός είναι ο Κύριος”. Όταν, λοιπόν, ο Σιμων Πέτρος ήκουσε ότι αυτός που στέκεται εκεί είναι ο Κύριος, έρριξε επάνω του και εζώστηκε τον επενδύτην. Διότι ήτο σχεδόν γυμνός κατά τας ώρας του ψαρέματος. Ερρίφθη εις την θάλασσαν, δια να έλθη όσον ημπορούσε συντομώτερα προς τον Κυριον.

Ιω. 21,8                        οἱ δὲ ἄλλοι μαθηταὶ τῷ πλοιαρίῳ ἦλθον· οὐ γὰρ ἦσαν μακρὰν ἀπὸ τῆς γῆς, ἀλλ᾿ ὡς ἀπὸ πηχῶν διακοσίων· σύροντες τὸ δίκτυον τῶν ἰχθύων.

Ιω. 21,8                                 Οι άλλοι όμως μαθηταί ήλθαν με το πλοιάριον, διότι δεν απείχαν πολύ από την ξηράν, αλλά περίπου διακόσιες πήχες, δηλαδή εκατό περίπου μέτρα. Και ήλθαν σύροντες το δίκτυ, που ήτο γεμάτο ψάρια.

Ιω. 21,9                        ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν, βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειμένην καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον καὶ ἄρτον.

Ιω. 21,9                                 Αμέσως δε μόλις εβγήκαν εις την ξηράν, βρεγμένοι και πεινασμένοι, βλέπουν αναμμένα κάρβουνα σωρόν και επάνω εις αυτά ψάρι και κοντά εις την φωτιά ψωμί.

Ιω. 21,10                       λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· ἐνέγκατε ἀπὸ τῶν ὀψαρίων ὧν ἐπιάσατε νῦν.

Ιω. 21,10                               Λεγει εις αυτούς ο Ιησούς· “φέρτε και από τα ψάρια, που επιάσατε τώρα”.

Ιω. 21,11                       ἀνέβη Σίμων Πέτρος καὶ εἵλκυσε τὸ δίκτυον ἐπὶ τῆς γῆς, μεστὸν ἰχθύων μεγάλων ἑκατὸν πεντήκοντα τριῶν· καὶ τοσούτων ὄντων οὐκ ἐσχίσθη τὸ δίκτυον.

Ιω. 21,11                               Ανέβηκε ο Σιμων Πετρος στο πλοιάριον και ετράβηξε εις την ξηράν το δίκτυ, γεμάτο από εκατόν πενήντα τρία μεγάλα ψάρια. Και ενώ τόσον πολλά και μεγάλα ήσαν τα ψάρια, δεν εσχίσθηκε το δίκτυον.

Ιω. 21,12                       λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· δεῦτε ἀριστήσατε. οὐδεὶς δὲ ἐτόλμα τῶν μαθητῶν ἐξετάσαι αὐτὸν σὺ τίς εἶ, εἰδότες ὅτι ὁ Κύριός ἐστιν.

Ιω. 21,12                               Λέγει εις αυτούς ο Ιησούς· “ελάτε τώρα να φάτε το πρωϊνό σας φαγητό”. Κανείς δε από τους μαθητάς δεν ετολμούσε να τον εξετάση και να τον ερωτήση, ποιός είσαι συ, διότι όλοι εγνώριζαν πολύ καλά ότι αυτός είναι ο Κύριος.

Ιω. 21,13                       ἔρχεται οὖν ὁ Ἰησοῦς καὶ λαμβάνει τὸν ἄρτον καὶ δίδωσιν αὐτοῖς καὶ τὸ ὀψάριον ὁμοίως.

Ιω. 21,13                               Έρχεται λοιπόν ο Ιησούς και παίρνει το ψωμί εις τα χέρια του και τους το εμοίρασε, επίσης δε και το ψάρι. 

Στο συγκεκριμένο απόσπασμα δίδεται ο αριθμός των ψαριών 153 και το δίχτυ που τους έχει αλιεύσει δεν έχει σκισθεί – εδώ μιλάμε για «δίκτυον» ενώ στα προηγούμενα κείμενα μιλούσαμε για «σαγήνην»..

Στο απόσπασμα όμως του Κατά Λουκάν 5 1-11, τα δίκτυα σχίζονται από τον όγκο των ψαριών, ενώ δεν αναφέρετε ο αριθμός τους !!!

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἑστὼς ὁ Ἰησοῦς παρὰ τὴν λίμνην Γεννησαρέτ, εἶδε δύο πλοῖα ἑστῶτα παρὰ τὴν λίμνην· οἱ δὲ ἁλιεῖς ἀποβάντες ἀπ᾿ αὐτῶν ἀπέπλυναν τὰ δίκτυα. Ἐμβὰς δὲ εἰς ἓν τῶν πλοίων, ὃ ἦν τοῦ Σίμωνος, ἠρώτησεν αὐτὸν ἀπὸ τῆς γῆς ἐπαναγαγεῖν ὀλίγον· καὶ καθίσας ἐδίδασκεν ἐκ τοῦ πλοίου τοὺς ὄχλους.

Ὡς δὲ ἐπαύσατο λαλῶν, εἶπε πρὸς τὸν Σίμωνα· ἐπανάγαγε εἰς τὸ βάθος καὶ χαλάσατε τὰ δίκτυα ὑμῶν εἰς ἄγραν. Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Σίμων εἶπεν αὐτῷ· ἐπιστάτα, δι᾿ ὅλης τῆς νυκτὸς κοπιάσαντες οὐδὲν ἐλάβομεν· ἐπὶ δὲ τῷ ρήματί σου χαλάσω τὸ δίκτυον. Καὶ τοῦτο ποιήσαντες συνέκλεισαν πλῆθος ἰχθύων πολύ· διερρήγνυτο δὲ τὸ δίκτυον αὐτῶν. Καὶ κατένευσαν τοῖς μετόχοις τοῖς ἐν τῷ ἑτέρῳ πλοίῳ τοῦ ἐλθόντας συλλαβέσθαι αὐτοῖς· καὶ ἦλθον καὶ ἔπλησαν ἀμφότερα τὰ πλοῖα, ὥστε βυθίζεσθαι αὐτα. Ἰδὼν δὲ Σίμων Πέτρος προσέπεσε τοῖς γόνασιν Ἰησοῦ λέγων· ἔξελθε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλός εἰμι, Κύριε· θάμβος γὰρ περιέσχεν αὐτὸν καὶ πάντας τοὺς σὺν αὐτῷ ἐπὶ τῇ ἄγρᾳ τῶν ἰχθύων ᾗ συνέλαβον, ὁμοίως δὲ καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην, υἱοὺς Ζεβεδαίου, οἳ ἦσαν κοινωνοὶ τῷ Σίμωνι. Καὶ εἶπε πρὸς τὸν Σίμωνα ὁ Ἰησοῦς· μὴ φοβοῦ· ἀπὸ τοῦ νῦν ἀνθρώπους ἔσῃ ζωγρῶν….

 Ἀπόδοση στη νεοελληνική:

Τον καιρό ἐκείνο, καθώς στεκόταν ὁ Ἰησοῦς κοντὰ εἰς τὴν λίμνην τῆς Γεννησαρέτ, εἶδε δύο πλοιάρια κοντὰ εἰς τὴν λίμνην, ἀλλ’ οἱ ψαράδες εἶχαν βγῆ καὶ ἔπλεναν τὰ δίχτυα. Ἐμπῆκε εἰς ἕνα ἀπὸ τὰ πλοιάρια τὸ ὁποῖον ἀνῆκε εἰς τὸν Σίμωνα καὶ τὸν παρεκάλεσε νὰ ἀπομακρυνθῇ λίγο ἀπὸ τὴν ξηράν. Τότε ἐκάθησε καὶ ἐδίδασκε τὰ πλήθη ἀπὸ τὸ πλοιάριον.

Μόλις ἔπαυσε νὰ μιλῇ, εἶπε εἰς τὸν Σίμωνα, «Πήγαινε εἰς τὰ βαθειὰ καὶ ρίξτε τὰ δίχτυα σας για ψάρεμα». Καὶ ὁ Σίμων ἀπεκρίθη, «Διδάσκαλε, ὅλην τὴν νύχτα ἐκοπιάσαμε χωρὶς νὰ πιάσωμε τίποτε. Ἀλλ’ ἐπειδὴ σὺ τὸ λές, θὰ ρίξω τὸ δίχτυ». Ὅταν τὸ ἔκαναν, ἔπιασαν πολλὰ ψάρια, καὶ τὸ δίχτυ τους ἄρχισε νὰ σχίζεται. Καὶ ἔκαναν νεύματα εἰς τοὺς συντρόφους των ποὺ ἦσαν εἰς τὸ ἄλλο πλοιάριον, νὰ ἔλθουν νὰ τοὺς βοηθήσουν· καὶ ἦλθαν καὶ ἐγέμισαν καὶ τὰ δύο πλοιάρια, ὥστε νὰ κινδυνεύουν νὰ βυθισθοῦν. Ὅταν ὁ Σίμων Πέτρος εἶδε τί ἔγινε, ἔπεσε εἰς τὰ γόνατα τοῦ Ἰησοῦ καὶ εἶπε, «Φύγε ἀπ’ ἐδῶ, Κύριε, διότι εἶμαι ἄνθρωπος ἁμαρτωλός». Αὐτὸ τὸ εἶπε διότι ἐξεπλάγη καὶ αὐτὸς καὶ ὅλοι ὅσοι ἦσαν μαζί του μὲ τὰ ψάρια ποὺ ἔπιασαν, ἐπίσης καὶ ὁ Ἰάκωβος καὶ ὁ Ἰωάννης, οἱ υἱοὶ τοῦ Ζεβεδαίου, οἱ ὁποῖοι ἦσαν συνεταῖροι τοῦ Σίμωνος. Καὶ εἶπεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸν Σίμωνα, «Μὴ φοβᾶσαι· ἀπὸ τώρα καὶ εἰς τὸ ἑξῆς θὰ πιάνῃς ἀνθρώπους».

Στο Κατά Ματθαίον  ιγ’ 47

…. 44 Ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν θησαυρῷ κεκρυμμένῳ ἐν τῷ ἀγρῷ, ὃν εὑρὼν ἄνθρωπος ἔκρυψεν, καὶ ἀπὸ τῆς χαρᾶς αὐτοῦ ὑπάγει καὶ πωλεῖ πάντα ὅσα ἔχει καὶ ἀγοράζει τὸν ἀγρὸν ἐκεῖνον. 45 Πάλιν ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ ἐμπόρῳ ζητοῦντι καλοὺς μαργαρίτας· 46 εὑρὼν δὲ ἕνα πολύτιμον μαργαρίτην ἀπελθὼν πέπρακεν πάντα ὅσα εἶχεν καὶ ἠγόρασεν αὐτόν. 47 Πάλιν ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν καὶ ἐκ παντὸς γένους συναγαγούσῃ· 48 ἣν ὅτε ἐπληρώθη ἀναβιβάσαντες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν καὶ καθίσαντες συνέλεξαν τὰ καλὰ εἰς ἄγγη, τὰ δὲ σαπρὰ ἔξω ἔβαλον. 49
Στο παραπάνω κείμενο το δίκτυ ή σαγήνη παραλληλίζεται με την  Βασιλεία των ουρανών,  που έχει πιάσει ένα σωρό ψάρια. Όταν γέμισε διάλεξαν τα καλά ψάρια και τα έβαλαν σε καλάθια ενώ τα άχρηστα τα πέταξαν έξω.. και κάπως έτσι θα γίνει και η επιλογή στο τέλος του αιώνα/κόσμου κλπ κλπ ..

συνεχίζετε …