...χωρίς κόπου εξελέξατο τον ιχθύν τον μέγαν.

Tα Λόγια ή Λόγοι του Ιησού ή οπως ειναι γνωστό ως Κατά Θωμάν απόκρυφο ευαγγέλιο , θεωρείτε το πληρέστερο αντίγραφο του Ευαγγελίου του Θωμά που βρέθηκε μεταξύ των υπόλοιπων χειρογράφων που ανακαλύφτηκαν το 1945 και περιλαμβάνονται στη λεγόμενη Βιβλιοθήκη Ναγκ Χαμαντί. Η συγγραφή του χειρογράφου χρονολογείται περίπου στον 4ο αιώνα. Είναι γραμμένο σε πάπυρο στην κοπτική γλώσσα και ανήκει στο Τμήμα Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου. Η πρώτη φωτογραφική έκδοση του χειρογράφου δημοσιεύθηκε το 1956 και ακολούθησε η πρώτη κριτική ανάλυση του κειμένου το 1959.

Στο Κατά  Θωμά Αποκρυφο κείμενο – ή στους Λόγους του Ιησού,  διαβάζουμε τον Λόγο 8 και 9 και την παρακάτω αντίστοιχη περικοπή, όπως αυτή έχει καταγραφεί στο αντίστοιχο κείμενο του Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιου 13,47-50.

 9. Λέγει Ιησους : ιδού, εξήλθεν ο σπείρων ( και ) πληρώσας την χείρα αυτού εσκόρπισεν. Α μεν έπεσεν επι την οδόν, ήλθεν τα πετεινά (και ) συνέλεξεν αυτά.

Άλλα έπεσεν επι την πέτραν και ουκ έβαλεν ρίζαν εις την γήν και ουκ ανέπεμψεν στάχυν εις τον ουρανόν. Άλλα δε έπεσεν επι την αγαθήν γήν και έδωκεν καρπόν αγαθόν προς τον ουρανόν. Έφερεν επι την αγαθήν γήν και έδωκεν καρπόν αγαθόν προς τον ουρανό, έφερεν εξηκονταπλασιονα και εικοσαπλασιονα και εκατον.

Κείμενα των Γνωστικών που έχουν βρεθεί και είναι γνωστά και ως χειρογραφα Οξυρύγχου. Κείμενα που αντεγραμμένα κατά το δοκουν βρίσκονται και σε άλλα Ευαγγέλια, με την μορφή παραβολών. 
Ο διαχωρισμός της παραβολής με τον Κάλλιστο ΙΧΘΥ γίνεται  στο μεν Ευαγγέλιο του Θωμά μεταξύ του Κάλλιστου και Μεγάλου Ιχθύος και των υπολοίπων ιχθύων, ενώ στο Κατά Ματθαίον μεταξύ του μόνου ιχθύους  και λοιπών μικρών και  σαπρών ιχθύων.

Παρόμοια παραβολή βρίσκουμε και στους Στρωματείς κατα τον Κλήμη  τον Αλεξανδρινό.

1.1.16.3 οι ακούοντες επιστραφήσονται. Και δή συνελόντι φάναι (εν πολλοίς γαρ τοις μαργαρίταις τοις μικροίς ο είς, εν δε πολλή τη των ιχθύων άγρα ο κάλλιχθυς ) χρόνω τε και πόνω τα’ αληθές εκλάμψει αγαθού παρατυχόντος βοηθού, δι ανθρώπων γαρ θεόθεν αι πλείσται ευερ.

Περισσότερα οσοι θέλουν στους παρακάτω συνδέσμους:

http://remacle.org/bloodwolf/eglise/clementalexandrie/stromates1.htm

http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/Clement%20of%20Alexandria_PG%2008-09/Stromata.pdf

Ο Κάλλιχθυς – ο μέγας και καλός ιχθύς ταυτίζεται με το ένα και μοναδικό μαργαριτάρι – μαργαρίτη, που ξεχωρίζει όπως ο ένας, ο μέγας και καλός ιχθύς ανάμεσα στους πολλούς ιχθύες, έτσι ξεχωρίζει και αναμέσα στα πολλά μαργαριτάρια και ο ένας και μοναδικός Μαργαρίτης.  

 Ωστόσο ο Ανθίας Κάλλιχθυς, ή καλλιώνυμος και έλοπας και είναι πραγματικο είδος ιχθύος, όπως έχουμε δεί και σε προηγούμενα κείμενα.

Ταυτίζεται με τον ιερό ιχθύ κατά τους  αρχαίους συγγραφείς,  ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και την ονομασία που δίδεται για τον ιχθύ :

ως Ικ-θύς εκ του  ϊκω =φθάνω + θύω =όρμώ· ό κινούμενος ορμητικά

Δεν πρέπει όμως να ξεχνούμε και την ερμηνεία της λέξεως Θύω :

Θύω  (ῥ. ΘΥ-)' φυσῶ δυνατά, συρίζω (ἐπὶ ἀνέμου)' ἐπὶ ποταμῶν καὶ κυμάτων, φουσκώνω' ἐπὶ ἀνθρώπων, μαίνομαι, λυσσῶ, τρελλαίνομαι, αλλα και την ερμηνεία του ως Θύω : καίω, καπνίζω, θυμιατίζω, θυσιάζω' μετὰ δοτ. προσ., προσφέρω θυσία.

Έτσι ο ιχθύς μπορεί να πάρει και την έννοια του  κινούμενου προς θυσία, ή αυτού που φτάνει μαινόμενος, φουσκωμένος, ή αυτός που φθάνει συρίζοντας, ή φυσώντας δυνατά, ή κλαίγοντας με οδυρμό, θρήνο και γοώντας κλπ

Ο Ησύχιος στο λεξικό του ταυτίζει  τον Βάκχο ή τον βούκερω 'Ιακχο (κατα τον  Στράβων στα Γεωγραφικά του) με τον Ιχθύ. Όχι μόνο τον ίδιο τον Διόνυσο-Βάκχο αλλά και  τον ιερέα του Διονύσου αλλά και  τον Κλάδο του –γνωστό στις τελετές,  τον θύρσο -το Κωνάριο, κουκουνάρι στην κορυφή. O Διόνυσος ως Ιακχος αλλα και ως <βάκχος>· ὁ ἱερεὺς τοῦ Διονύσου. καὶ κλάδος ὁ ἐν ταῖς τελεταῖς,οἱ δὲ φανὸν λέγουσιν· οἱ δὲ ἰχθύν> 

 ‘Ομοια και ο Ωριγένης στα σχόλια  του στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον δηλώνει :

 

Origenes Theol., Scholia in Matthaeum
Volume 17, page 296, line 54n

Στ. μζʹ. Πάλιν· Ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρα-

 νῶν σαγήνῃ βληθείσῃ εἰς τὴν θάλασσαν.

 Σαγήνης πλοκὴ νοητὴ ἡ ἐκ ποικίλων νοημάτων

παλαιὰ καὶ καινὴ Γραφή· Θάλασσα, ὁ κυματούμε-

νος τῶν ἀνθρώπων βίος. Τὸ πᾶν γένος τὸ ποικίλον  

τῶν ἐν ἀνθρώποις προαιρέσεων, ἡ παντοίων ἐθνῶν

κλῆσις. Ἐργάται σαγήνης, ὁ Κύριος καὶ οἱ προσελ-

θόντες ἄγγελοι διακονεῖν αὐτῷ. Ἀγγεῖα αἱ διάφοροι

μοναί. Οὐκ ἀνάγεται δὲ ἡ σαγήνη, ἕως οὗ τὸ πλή-

ρωμα τῶν ἐθνῶν εἰσέλθῃ. Ἢ οὕτως· Σαγήνη ἐστὶν

ἡ ἀποστολικὴ διδασκαλία, ἡ ἀδιακρίτως συλλαμβανο-

μένη Ἰουδαίους καὶ Ἕλληνας, βαρβάρους, Σκύθας,

δούλους, ἐλευθέρους, πονηροὺς καὶ ἀγαθούς. Θάλασσα,

ὁ τῶν ἀνθρώπων βίος. Αἰγιαλὸς, τὸ τέρμα τούτου.

Ἐν δὲ τῇ συντελείᾳ, ὅτε ἀνασπᾶται ἡ σαγήνη, ἀφ-

ορίζονται ἀπὸ τῶν φαύλων οἱ ἀγαθοὶ, οἱ μὲν τιμώμε-

νοι, οἱ δὲ κολαζόμενοι. Οὐ γὰρ πάντων τῶν πιστῶν

ὅμοιος ὁ τρόπος. Ἵνα δὲ μὴ νομίσῃ τις, ὅτι ἔξω μόνον

βάλλονται οἱ ἄπιστοι καὶ πονηροὶ, ἐσήμανεν, ὅτι εἰς

διηνεκῆ κόλασιν παραπέμπονται· Καὶ βαλοῦσιν

αὐτοὺς εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρὸς, καὶ τὰ ἑξῆς.

Όμως σε προηγούμενα κείμενα, περί Γλαύκου, -περιτυχών τη αθανάτω πηγή και κατελθών εις αυτήν αθανασίας έτυχεν ...

 είδαμε τον ίδιο τον Γλαύκο ως σύμβολο  της  ακάθαρτης ψυχής που είναι έρμαιο των παθων της που την ταλανίζουν εντός της υγρής θαλασσας. Ήταν κοινή λαϊκή πίστη κατά την αρχαιότητα ότι κάθε χρόνο περιπλανιόταν, ο Γλαύκος,  στις ακτές και στα νησιά της Μεσογείου κάνοντας προφητείες και θρηνώντας, που δεν μπορούσε να πεθάνει. Στις καλλιτεχνικές απεικονίσεις του παρι­στάνονταν σαν γέρος με ψαρίσια ουρά, με μακριά μαλλιά και γένια, και με στήθος καλυμμένο με κολλημένα θαλασσινά αντικείμενα (όστρεα, φύκια, χαλίκια) Η πλατωνική αναφο­ρά στην περίπτωση του έχει το συμβολισμό της: όπως και στην περίπτωση του μυθολογικού Γλαύκου, η ψυχή είναι φορ­τωμένη από προσκολλημένη φερτή ύλη, που δίνει εικόνα της αντίθετη με την καθαρή υπόσταση της, ενώ είδαμε να βεβαι­ώνεται ρητά ότι η καθαρή και αθάνατη ψυχή ταυτίζεται μόνο με το φιλοσοφικό στοιχείο της· αυτό επιθυμεί έντονα την ένωση του με το θεϊκό και με το αθάνατο «είναι», είναι έρω­τας στραμμένος στην αναζήτηση της αλήθειας . Οι φυσικές επιθυμίες και οι γήινες επιδιώξεις διαμορφώνονται από την ένωση της ψυχής με το σώμα· αυτές μένουν και διαρ­κούν και πέρα από την επίγεια ζωή, επειδή, με εξαίρεση εκεί­νη του φιλοσόφου, καμιά ψυχή δεν καθαίρεται αμέσως.

Αλλα ας περάσουμε στην έννοια της σαγήνης ως δικτύου που «συλλαμβάνει» τον έναν καλο και μεγαλο ιχθύ, ή τους 153 εντός του δικτύου που ρίχνεται στην θάλασσα των μαθητών-ψαράδων, μέσω ερμηνείας της.

Δύο λέξεις «σαγήνη» και «δίκτυον» που δηλώνουν στην ουσία το ίδιο πράγμα το δίχτυ, όμως με μερικές διαφορές που αναφέρονται παρακάτω…

Σαγήνη και σαγηνεύς και σαγηνεύειν .. αυτος που θηρεύει, αιχμαλωτίζει ή αλιεύειν…

Σαγήνη το πλέγμα από καλάμια για το κυνήγι και την επιδίωξη να συλλάβω και να αιχμαλωτίσω ιχθύες 

Στο λεξικό του Ησύχιου η σαγήνη έχει φέρει,  ακόμα, ένα όνομα  αγάνα, εκ του άγω – οδηγώ, ενώ η αγάννα με διπλό ν είναι η άμαξα η ιερά και η Άρκτος, στον ουράνιο θόλο…

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter alpha, entry 304, line 1

                                                    ξom. ad. 315)
<ἀγαμίου ζημία>· παρὰ Σπαρτιάταις
<Ἀγάμμεια>· <τόπος, ὄρος κρημνῶδες> ἔνθα αἱ παρθένοι ἐξετί-
 θεντο τῷ κήτει τινές, οἱ δὲ πολίχνην
*<ἄγαν>· πάνυ [μνώδης], πολύ vgAP, μεγάλως nw, λίαν q. vgAP
<ἁγάνα>· σαγήνην Κύπριοι …
*<ἀγάννα>· ἅμαξα <ἱερὰ> καὶ ἡ ἐν οὐρανῷ ἄρκτος gAn

Etymologicum Gudianum, Etymologicum Gudianum (ζείδωρος – ὦμαι)
Alphabetic entry sigma, page 495, line 9

ΑΡΧΗ ΤΟΥ Σ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ.

<Σαγήνη>, ἀπὸ τοῦ ἔσω ἄγειν γίνεται ἐσαγήνη, καὶ ἀπο-
 βολῇ τοῦ ε, σαγήνη· γράφεται γὰρ διὰ τοῦ ἦτα.

 Αλλα και η σαγήνη προέρχεται από το Έσω- άγω και από το εσαγήνη κατά την αποβολή του ε μετατρέπεται σε σαγήνη …

Εσω+άγω και άγομαι  .. με μερικές από τις ερμηνείες του άγω όπως προχωρώ, οδηγώ, απάγω, αιχμαλωτίζω, μεταφέρω, προκαλώ, ανατρέφω, διατηρώ, ζυγιζω κλπ κλπ
 ἄγω, μέσο-παθητικό ἄγομαι

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Π – Ω)
Alphabetic letter sigma, entry 28, line 1

<σαγηνεύειν>· θηρεύειν. αἰχμαλωτίζειν. ἢ ἁλιεύειν

<σαγηνεύσαντες>· τοὺς πολιορκηθέντας δικτύοις ἔθος. οἷς καὶ σαγηνεύειν τοῦτο Ἕλληνες

<σαγήνη>· πλέγμα τι ἐκ καλάμων εἰς θήραν ἰχθύων. [Λάκωνες

Suda, Lexicon
Alphabetic letter sigma, entry 22, line 1

<Σαγηνέων ἀνθρώπων.

Σαγηνεύω·> αἰτιατικῇ.

<Σαγηνεύς:> ὄνομα κύριον.  

<Σαγηνεία:> ἡ ἁλεία.

<Σαγήνη·> καὶ <Σαγηνευτήρ,> ὁ ἁλιεύς. Αἰγιαλῖτα Πρίηπε,

σαγηνευτῆρες ἔθηκαν δῶρα. βασιλεῖ Νομάδι, σάγων πορφυρῶν

πλῆθος καὶ πόρπας χρυσείας.

Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (Α – Δ)
Alphabetic letter gamma, entry 3, line 1

<Γαγγίλη>· τὸ ἐν τοῖς ἐπισάρκοις ἐπὶ τῶν σιαγόνων καὶ τῶν

ἰσχίων γινόμενον. οὕτω Καλλίας (fr. novum).

<Γαγγαμουλκοί>· σαγηνευταί.

<Γαγγάμη>· δίκτυον. κυρίως δὲ σαγήνη· ἔνθεν καὶ οἱ σαγη-

νεύοντες γαγγαμουλκοί.

Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (Ε – Ω)
Alphabetic letter sigma, Page 495, line 24

<Σάγη>: ἡ πανοπλία· οὕτως Μένανδρος.
<Σαγήνη>: πλέγμα τί ἀπὸ σχοινίων εἰς ὑποδοχὴν  ἰχθύων.
 

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter gamma, entry 10, line 1

<γαγγαμεύς>· ἁλιεύς, S ὁ τῇ γαγγάμῃ ἐργαζόμενος

<γαγγάμη>· σαγήνη ἢ δίκτυον ἁλιευτικόν. καὶ σκεῦος γεωργικὸν

 S ὅμοιον τῇ κρεάγρᾳ

<γάγγαμον>· δίκτυον. (Aesch. Ag. 361) καὶ τὸ περὶ τὸν ὀμφαλὸν

 S τῶν ὑποχονδρίων

<γαγγαμουλκοί>· σαγηνευταί

<δίκτυον>· τοῦ κοσκίνου τὸ μέσον, ἐν ᾧ τὰ λεπτὰ τρήματα. καὶ

 τὸ ἁλιευτικὸν λίνον, *ἢ σαγήνη AS

*<δικτυωτή>· καγκελλωτή (Iud. 5,28) vgAS

<δίκτυς>· ὁ ἰκτῖνος, ὑπὸ Λακώνων

*<δικτυωτὸν ὑπερῷον>· τὸ πολλὰς θυρίδας ἔχον (4. Regn. 1,2)

<δικών>· βάλλων (r) (Eur. Or. 991)

Ο βόλος όμοια και το δίκτυον και η δρόσος αλλα και αμφίβληστρον καθώς και λίνος και πολυωπός.

Etymologicum Gudianum, Etymologicum Gudianum (ἀάλιον – ζειαί)
Alphabetic entry beta, page 277, line 17

<Βόλος>· τὸ δίκτυον καὶ ἡ δρόσος· ἀμφίβληστρον καὶ σαγήνη καὶ λίνος καὶ πολυωπόν.
 
Μερικές ονομασίες ακόμα των διχτυών ανάλογα με την χρήση τους.
Δίκτυον, δίχτυ, βρόχος, γρίπος, δίκτυο, πλέγμα, παγίδα κλπ

Δίκτυον δίκτυ, δίχτυ αλλά και Δίκτυνα, αλλά και Δικτύνη, Δίκτυννα, αυτή που πολεμά με δίχτυ, επίθετο της Αρτέμιδος αλλά και της Κρητικής θεάς Βριτομάρτιδας Αρτέμιδας

Βόλος αλλα και βώλος βόλος < αρχαία ελληνική βῶλος (Υπάρχει ήδη στα ελληνιστικά χρόνια η γραφή βόλος: θύρα, πηλός (=βῶλος) καὶ δίκτυον. Ησύχιος ο Αλεξανδρεύς, Γλώσσαι/Β)
Βόλος :  ριξιά διχτυού, ψαριά, αλίευμα, δίχτυ. Παγίδα, πέσιμο δοντιών, αλλαγή δοντιών, δισκοβολία, βόλι κλπ
Σαγήνη : δίχτυ αλιείας ή κυνηγιού, πλέγμα εκ καλάμων εις θήραν ιχθύων παρα Λάκωσιν
Σαγήνη δηλαδη γοητεία θέλγητρο κλπ η ικανότητα που έχει κάποιος να ασκεί γοητεία κι έλξη στους άλλους
Σαγηνευμένος υποταγμένος σε θέλγητρα
Σαγηνεύς ο αλιεύων με σαγήνη – μεγάλο δίχτυ, ψαράς, αλιέας
Σαγηνεύω ψαρεύω με σαγήνη μεγάλο δίκτυ, πιάνω πουλιά με θηρευτικό δίκτυ, καταδιώκω και πιάνω ανθρώπους όπως τα ψάρια στο δίκτυ, αιχμαλωτίζω, σαγηνεύω, θέλγω, προσελκύω
Σαγηβόλος ο που ρίχνει δίχτυα, ψαράς
Σαγηνόδετος, δεμένος στο δίκτυ, στερωμένος σε δίκτυ

Λίνος από λινάρι, χορδή μουσικού οργάνου, πένθιμο άσμα, άσμα,
Λινοστασία, στήσιμο των κυνηγετικών δικτύων
Λινοστατέω στήνω δίκτυα, Λινοστατέομαι πιάνομαι στα δίκτυα
Λινοστολία ντύσιμο με λευκά ενδύματα – σαν τις ιέρειες της Ισιδας

Πολυοπώς γεμάτος τρύπες, διάτρητος τρύπιος

Αλλά και δρόσος και αμφίβληστρον, δηλαδή περίβλημα, περιβολή, περικάλυμμα, δεσμά, αλιευτικό δίκτυ, πεζόβολο, πεζόβολος, δίκτυ αλιευτικό

Αμφίβληστρον

1. οτιδήποτε ρίχνεται γύρω από κάποιον ή κάτι ως δίχτυ

2. το δίχτυ τού ψαρέματος που ρίχνεται στα ρηχά νερά, πεζόβολος, αθίβολος

3. λέγεται μτφ. για τον μανδύα που έριξαν γύρω από το σώμα τού Αγαμέμνονα, σαν κυνηγετικό δίχτυ, για να τόν σκοτώσουν επίσης για το πουκάμισο τού Νέσσου

4. δεσμός, δεσμά

5. (για οικοδομήματα) περιτείχισμα, περίβολος

6. φρ. «ἀμφίβληστρα σώματος ράκη», κουρέλια ριγμένα ολόγυρα στο σώμα.

[ΕΤΥΜΟΛ. < ἀμφίβλη- (< ἀμφιβάλλω) + -τρον. Το -σ- της λ. (ἀμφίβλη-σ-τρον) δεν ερμηνεύεται μορφολογικά (παραγωγικά) παρά μόνον αναλογικά προς τύπους όπως -βλης (ἀβλής, προβλής), βλήσιμος, -βλησις κ.τ.ό. (πρβλ. και κνῆστρον αντί κνῆτρον, ποδόψηστρον αντί ποδόψητρον).

ΠΑΡ. ἀμφιβληστρεύω, ἀμφιβληστροειδής].

συνεχίζετε...