2 Ιουλίου 2020

ὁ δ' ὀμφαλὸς τάφος ἐστὶν Διονύσου

Ο ομφαλός είναι ένα βασικό σημείο ενώσεως, συνέχειας και δημιουργίας της νέας ζωής,  του παιδιού ή του θηλαστικού ζώου - όχι μόνο με την μητέρα του αλλά αποτελεί και τη  συνεχιζόμενη γραμμή - ένωση με όλους τους προγόνους του. Η δημιουργία και η αναγέννηση της ζωή δια μέσω της μητέρας, ως συνέχεια με την μητέρα της μητέρας την γιαγιά και την προμάμμη φτάνοντας ακόμα ακόμα και στην αρχή της γέννησης και της δημιουργίας … του ανθρώπου. Ένας αόρατος ιστός, ένα αόρατο νήμα,  ένας αέναος κύκλος ζωής και γέννησης του ζώντος, και του κάθε θηλαστικού πλάσματος που γεννιέται αφού έχει κυοφορηθεί σε πλακούντα που τρέφετε, αναπνέει και μεγαλώνει μέσω του ομφαλού από τη μητέρα…Ένας ζωτικός κρίκος στην αλυσίδα της ζωής του καθενός μας.

 Orion Gramm., Etymologicum
Alphabetic letter omicron, page 115, line 14

 <Ὀμφαλός>. κυρίως ἐπὶ τοῦ ἡμετέρου σώματος εἴρηται

ὀπνεῖν, ὅ ἐστιν ἀναπνεῖν· παρ' οὗ καὶ ὄμπνη ὁ Δημη-

τριακὸς καρπός. τὸ δὲ βρέφος κατὰ γαστρὸς ὂν

διὰ τοῦ ὀμφαλοῦ ἀναπνεῖ καὶ τρέφεται.


 'Ομοια και ο δημητριακός καρπός ονομάζετε Όμπνη – εκ του Ομπνεύω-μεγαλώνω, πληθύνω, αυξάνω, αυγατίζω, πληθαίνω κλπ.

Όμπνη τα σιτηρά, τα γεννήματα, τα δημητριακά, ο καρπός της γής, το σιτάρι και το κριθάρι

Όμπνια η Δήμητρα…

 <ὄμπνη>· τροφή. εὐδαιμονία r

<ὄμπνια>· τὰ ζωτικά

<ὄμπνια>· καρποφόρος. [τροφή.] ἄφθονος. ἀγαθή. νόστιμος. ἡ

 τὸ ἀναπνεῖν ἡμῖν διδοῦσα (Callim. fr. 1,10 Pf.)

<ὀμπνίῃ δαιτί>· ἀντὶ τοῦ πολλῇ

<ὀμπνίου νέφους>· μεγάλου, πολλοῦ, ηὐξημένου (Soph. fr. 225)

<ὄμπνιος λειμών>· ὁ τῶν πυρίνων καὶ Δημητρίων καρπῶν·

 ἐπεὶ <Ὄμπνια> ἡ Δημήτηρ



Etymologicum Gudianum, Etymologicum Gudianum (ζείδωρος – ὦμαι)
Alphabetic entry omicron, page 429, line 27

<Ὀμπνία>, ἡ Δημήτηρ, παρὰ τὸ ὁμοῦ πνέω.

 Ομπνία η Δήμητρα από το μαζί, αντάμα συγχρόνως πνέω, αναπνέω, ζώ, κλπ

 Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (Ε – Ω)
Alphabetic letter omicron, Page 335, line 6

<Ὄμπην>: Ἀθηναῖοι ὅτ' ἂν τὸν νεὼν ἱδρύωνται πυροὺς
 μέλιτι δεύσαντες, ἐμβαλόντες εἰς καδίσκον, εἶθ'
 οὕτως ἐπιθέντες τὸ ἱερεῖον, συντελοῦσι τὰ ἑξῆς·
 χρῶνται δὲ τούτωι καὶ πρὸς ἄλλας ἱδρύσεις καὶ
 θυσίας, προσαγορεύοντες ὄμπην, εὐθένειαν οἰωνιζό-
 μενοι· ὅθεν καὶ ἡ Δημήτηρ Ὄμπνια.



 Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem
Volume 3, page 719, line 14

                       οὐ γὰρ μόνον ψυχάς, φασί, συνέχει, αἵ εἰσι πνεύματα, ἀλλὰ
καὶ καρποῖς αἴτιός ἐστιν αὐξήσεως, ἀφ' ὧν τὸ ζῆν καὶ τὸ ἀναπνεῖν, οὗ ἐμφαντικὴ
καὶ ἡ ὄμπνια Δημήτηρ.



 Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum
Kallierges page 625, line 46

Παρὰ οὖν τὸ ἐμπνεῖν, ὅ ἐστιν ἀναπνεῖν, γίνεται
ὀμπναλός· καὶ κατὰ ἀποβολὴν τοῦ ν, καὶ τροπῇ τοῦ
π εἰς φ, ὀμφαλὸς,
δι' οὗ τὸ ἔμβρυον ἀναπνεῖ· τὸ
γὰρ βρέφος, κατὰ γαστρὸς ὂν, περὶ αὐτὴν εἰλεῖται
καὶ ἀναπνεῖ καὶ τρέφεται· ὅθεν καὶ τὴν Δήμητραν,
τροφὸν οὖσαν, ὀμπνίαν ὀνομάζουσι Κυριανοὶ, (ὡς
παρὰ Λυκόφρονι,
 τὴν συντελοῦσαν πρὸς τὸ ζῆν, παρὰ τὸ πνέω· καὶ
<ὄμπνους>, τοὺς Δημητριακοὺς καρπούς.



 Όπως και η Δηώ

 Nonnus Epic., Dionysiaca Book 31, line 39

ὄμπνια Δηὼ  

Όμοια και η Μήνη -η Σελήνη η αυξανόμενη και η διδουσα ζωή, αύξηση και αναπνοή…


 Nonnus Epic., Dionysiaca
Book 38, line 124

…ἑσπερίη σελάγιζε δι' ὕδατος ὄμπνια Μήνη.



<Ὀμφαλός>. οἱ μὲν παρὰ τὸ φαλλὴν, ὡς ἐοικέναι, ὅ

ἐστι τὸ μόριον. ἐκκρεμὴς γὰρ ἐστὶ ἐν ἀρχῇ, πρὸ

τῆς ἀποτομῆς. οἱ δὲ ἀπὸ τοῦ περὶ αὐτὸν εἰλεῖσθαι

τὸ γεννώμενον. οἱ δὲ ἀπὸ τῆς εἰς τὸ ἔμβρυον ἐμφυ-

σήσεως.

 Ομφαλός για κάποιους από το φάλλω – βλέπω όπως φαίνεται το κομμάτι να κρέμεται πριν από την αποκοπή του, για άλλους από την ώθηση που δίνει στο γέννημα, στο τέκνο ή στον γεννημένο, ή από το φύσημα, την πνοή ή την αναπνοή που δίνει στο έμβρυο.


 Pausanias Perieg., Graeciae descriptio
Book 2, chapter 13, section 7, line 7


ὄπισθεν δὲ τῆς ἀγορᾶς ἐστιν οἶκος ὀνομαζόμενος ὑπὸ

Φλιασίων μαντικός. ἐς τοῦτον Ἀμφιάραος ἐλθὼν καὶ

τὴν νύκτα ἐγκατακοιμηθεὶς μαντεύεσθαι τότε πρῶτον,

ὡς οἱ Φλιάσιοί φασιν, ἤρξατο· τέως δὲ ἦν Ἀμφιάραος

τῷ ἐκείνων λόγῳ ἰδιώτης τε καὶ οὐ μάντις. καὶ τὸ

οἴκημα ἀπὸ τούτου συγκέκλεισται τὸν πάντα ἤδη χρόνον.

οὐ πόρρω δέ ἐστιν ὁ καλούμενος Ὀμφαλός, Πελοποννή-

σου δὲ πάσης μέσον, εἰ δὴ τὰ ὄντα εἰρήκασιν. ἀπὸ

δὲ τοῦ Ὀμφαλοῦ προελθοῦσι Διονύσου σφίσιν ἱερόν

ἐστιν ἀρχαῖον, ἔστι δὲ καὶ Ἀπόλλωνος καὶ ἄλλο Ἴσιδος.


Στον Παυσανία αναφέρετε στα Κορινθιακά ότι και στην Πελοπόννησο στην χώρα των Φλιασίων όπισθεν της αγοράς υπάρχει ένα οικοδόμημα, το οποίο ονομάζουν οι Φλιάσιοι Μαντικόν. Οι Φλιάσιοι λέγουν ότι όταν ήρθε ο Αμφιάραος και εκοιμήθει μιαν νύχτα εις το οικοδόμημα αυτό, άρχισε για πρώτη φορά να προλέγει το μέλλον. Κατά τους Φλιάσιους ο Αμφιάραος δεν ήταν πρωτύτερα παρά ένας κοινός άνθρωπος, χωρίς μαντικήν ικανότητα. Και το οικοδόμημα από της εποχής αυτού είναι καθ΄όλον το μέχρι τουδε διάστημα κατάκλειστον. Εις ολίγη απόστασιν απ΄ εκεί υπάρχει μέρος το οποίο καλείται Ομφαλός και το οποίον, εάν βεβαίως έχουν παραδοθεί τα αληθή, είναι το κέντρο της Πελοποννήσου. Όταν προχωρήσουμε ευρίσκομεν τον αρχαίον ναόν του Διονύσου, τον ναόν του Απόλλωνος, και τον ναόν της Ισιδος…



Φλιασία η περιοχή που βρισκόταν στην κατοχή της πόλης του Φλιούντα, στο Φλιάσιο Πεδίο. Η περιοχή περιβαλλόταν από την Σικυωνία στο βορρά, στο βορρά, την Αργολίδα  από το νότο και στα ανατολικά από την περιοχή της Νεμέας και των Κλεωνών, ενώ στα δυτικά συνόρευε με την περιοχή που ελεγχόταν από την αρκαδική πόλη Στύμφηλο ή Στύμφαλο. Βρίσκεται νοτιοδυτικά του σημερινού νομού Κορινθίας, 3,5 χλμ. βορειοδυτικά της Νεμέας και στις όχθες του Ασωπού ποταμού.

Tatianus Apol., Oratio ad Graecos
Chapter 8, section 4, line 6
 
Ζεὺς καὶ

     θυγατρὶ συγγίνεται, καὶ θυγάτηρ ἀπ' αὐτοῦ κυεῖ.

μαρτυρήσει μοι νῦν Ἐλευσὶς καὶ δράκων μυστικὸς καὶ Ὀρφεὺς

ὁ <θύρας δ' ἐπίθεσθε βεβήλοις> λέγων. Ἀϊδωνεὺς ἁρπάζει τὴν

Κόρην, καὶ αἱ πράξεις αὐτοῦ γεγόνασι μυστήρια· κλαίει Δη-

μήτηρ τὴν θυγατέρα, καί τινες ἀπατῶνται διὰ τοὺς Ἀθηναίους.

ἐν τῷ τεμένει τοῦ Λητοΐδου καλεῖταί τις ὀμφαλός· ὁ δ' ὀμφαλὸς
τάφος ἐστὶν Διονύσου

Ο ομφαλός των Δελφών θεωρείται ο τάφος του Διονύσου. Ο Απόλλων και ο Διόνυσος μοιράζονται το ίδιο ιερό και λατρεύονται  όπως και στην Κρήτη. Στην Κρήτη λατρεύεται ο Κρηταγενής Ιδαίος Δίας μέσω των μυστηρίων των Κορυβάντων ή των Μυστηρίων των Ιδαίων Δακτύλων. Αυτά ήταν γιορτές και μυστήρια στην Κνωσσό, σ΄ αναμνηση, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, του Κορύβαντα πατέρα του Κρητός Απόλλωνα. Τα Κορυβαντικά χαρακτήριζαν οι εξωτερικές τους τελετές στις οποιες έπαιρναν μέρος όλοι οι μυημένοι των πρώτων βαθμών, που παρασκευάζονταν για τις ανώτερες μυήσεις. Κι αυτό γιατί λειτουργούσε και άλλη τάξη των ιδίων μυστηρίων τα Λαβυρινθικά ή του ιερού Διπλού Πέλεκυ.

Στην τάξη αυτή στις ιεροπραξίες πρωτοστατούσαν ιερείς του θεού Δία, όπως στα μυστήρια της Μεγάλης Μητέρας Θεάς Ρέας-Γής, πρωτοστατούσαν οι ιέρειες, παρόλο που και στις δυο περιπτώσεις λάβαιναν μέρος και γυναίκες και άντρες…
  Τα κομμάτια του μικρού υιού του Διός του Ζαγρέα, κατά μία εκδοχή, μετά τον σπαραγμό από τους Τιτάνες μαζεύονται μέσα σε λέβητα και θάβονται κάτω από τον τρίποδα των Δελφών.

 Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum
Kallierges page 255, line 17

<Δελφοί>: (Καὶ <δελφὸς ἀνὴρ>, τὸ ἐθνικόν·) οἱ
Πύθιοι, ἀδελφοί τινες ὄντες, κατὰ ἀφαίρεσιν τοῦ α.
Ὅτι τὰ Διονύσου μέλη σπαράξαντες οἱ Τιτᾶνες τῷ
Ἀπόλλωνι παρέθεντο ἐμβαλόντες λέβητι· ὁ δὲ παρὰ
τῷ τρίποδι ἀπέθετο παρὰ τῷ ἀδελφῷ.
 <Δελφίνιος>: Ὁ Ἀπόλλων.


 Παρακάτω δίδονται τα κείμενα που αναφέρουν ότι και o Διόνυσος, κι όχι μονο ο πρώτος Διόνυσος ο Ζαγρεύς, αλλά και ο «δεύτερος» Διόνυσος ο της Σεμέλης – έχει ταφεί σε βάθρο στους Δελφούς. Ο Απόλλων λατρεύεται και μοιράζετε το ιερό και το χρηστήριο των Δελφών με τον Διόνυσο. Τους χειμερινούς μήνες λατρεύεται ο Διόνυσος ως ο θεός ο Χθόνιος κλπ. Οπωσδήποτε η λειτουργία του ιερού ήταν αφιερωμένη τούς τεσσάρες μήνες του χειμώνα στον Διόνυσον και το υπόλοιπον του έτους εις τόν Απόλλωνα -χωρίς να γνωρίζωμεν από ποίας εποχής εγένετο αυτός ό καταμερισμός, διότι ό Πλούταρχος, πού μάς πληροφορεί περί αυτού, γνωρίζει μεν καλώς τά των Δελφών, είναι όμως πηγή μεταγενέστερη. Ή εναλλαγή διθυράμβου και παιάνος αντιστοιχεί εις τήν διαίρεσιν αυτήν του λειτουργικού έτους.

Κάποια πράγματα περί του Ομφαλού και του τάφου του Διονύσου σε παλαιότερα κείμενα εδώ: Ἐνθάδε κεῖται θανὼν Διόνυσος ἐκ Σεμέλης.


Έτερο κείμενο αναφέρει ότι στους Δελφούς βρίσκεται ο τάφος της Πύθωνος αντί για τον τάφο του Διονύσου, ή και οι δύο…(;)


 Hesychius Lexicogr., Lexicon (ΑΟ)
Alphabetic letter omicron, entry 843, line 1


<Τοξίου βουνός>· τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ ἐν Σικυῶνι. βέλτιον δὲ ἀκούειν

 τὴν ἐν Δελφοῖς Νάπην λεγομένην· ἐκεῖ γὰρ καὶ δράκων κατετο-

 ξεύθη. καὶ ὀμφαλὸς τῆς γῆς τάφος ἐστὶ τοῦ Πύθωνος

 Περί Πύθωνος σε παλαιότερα κείμενα εδώ :

Πύθωνα τὸν δράκοντα κατετόξευσεν


Πύθωνα τὸν δράκοντα κατετόξευσεν ΙΙ



Έτσι αργότερα στα βυζαντινά χρόνια ο ομφαλός του κόσμου θα μεταφερθεί στον Ναό της Αγίας του Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη και σε προηγούμενο κείμενο είδαμε και τον μικρό ομφαλό – ομφάλιο που στεκόταν ο ελέω θεού αυτοκράτορας – το ομφάλιον. Καθώς και το ομφάλιο του ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας τηςν Τραπεζούντας.

Έτεροι ομφαλοί της γής εκτός από αυτόν των Δελφών και της Πελοποννήσου στην περιοχή της Νεμέας, ένας ομφαλός άλλος που αναφέρετε είναι αυτός της Δήλου (Ορτυγία).

Οι σημαντικές πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, όπως και τα μαντεία και τα ασκληπιεία, ήταν όλα τοποθετημένα σε γεωμετρικό τριγωνισμό σε σχέση με την Δήλο, με ασύλληπτη ακρίβεια: Δήλος, Μυκήνες και Άργος σε ισόπλευρο τρίγωνο, όπως και η Σπάρτη, η Πέργαμος και οι Δελφοί. Ίση απόσταση από την Δήλο είχαν και τα δύο σημαντικά κέντρα ίασης, τα ασκληπιεία στην Επίδαυρο και την Κω.
Ομφαλός της θαλάσσης η νήσος της Καλυψούς,  ένα νησί εντός του Ατλαντικού ή όλης της θάλασσας καλυμμένο με δέντρα.

Άλλοι ομφαλοί το όρος Καύκασος ως ομφαλός του κόσμου…
Joannes Philoponus Phil., In libros de generatione animalium commentaria
Volume 14,3, page 144, line 19

                                                             
ἔστω γὰρ λόγου χάριν
ἡ ὑστέρα ὁ οὐρανός, νεοττὸς δὲ ἡ γῆ, καὶ ὁ ὀμφαλὸς αὐτοῦ ὁ Καύκασος
τὸ ὄρος·
καὶ τὸ μὲν ὄρος μενέτω οἷόν ἐστιν, ὥστε μὴ ἐπιδιδόναι εἰς μεί-
ζονα ὄγκον, ἡ δὲ γῆ νενοήσθω ὅτι ὀγκοῦται καὶ αὔξεται πάντοθεν ὁμοίως·
ὅσον δὴ αὔξει ἡ γῆ, τοσοῦτον ἀνάγκη πλησιάζειν καὶ τὸν Καύκασον τῷ
οὐρανῷ· τοῦτο δὲ χρὴ νοεῖν καὶ ἐπὶ τοῦ νεοττοῦ.


Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Odysseam
Volume 1, page 17, line 11


  Ἰστέον δὲ ὅτι τὴν μὲν γῆν μῦθος περί που τὴν Δελφικὴν χώραν λέγει μεσάζεσθαι, ἀετοῖς μετρηθεῖσαν ὑπὸ Διός. διὸ καὶ ὀμφαλὸς καὶ μεσόμφαλον γῆς πύθιος τόπος περὶ Δελφοὺς ἐλέγετο. τὸν δὲ ὀμφαλὸν ἤτοι τὸ μεσαίτατον τῆς ἀτλαντικῆς τῆς ὅλης θαλάσσης, ποιητὴς εἶναι πλάττει ἐκεῖ ὅπου νῆσος τῆς μυθικῆς Καλυψοῦς. (Vers. 51.) Ὅτι τὴν Καλυψὼ εἰ μὲν βασίλισσα ἦν καὶ νήσου ἐκράτει ἣν καὶ οἱ γεωγραφοῦντες παραδιδόασι, μικρὰ περιεργάζονται οἱ παλαιοί. μεταπλάττουσι δὲ αὐτὴν τῇ ἀλληγορίᾳ εἰς τὸ καθ' ἡμᾶς σῶμα, ὡς συγκαλύπτουσαν ἐντὸς δίκην ἐλύτρου τὸν ψυχικὸν μάργαρον. ἥτις καὶ αὐτὴ κατεῖχε τὸν φιλόσοφον Ὀδυσσέα ὡς ἄνθρωπον ἐνδεδεμένον σαρκί. καὶ μυθικῶς εἰπεῖν, ἐν ἀμφιρύτῃ νήσῳ ὄντα δενδρηέσσῃ ἥτις ὀμφαλός ἐστι θαλάσσης.

Ομφαλός της θαλάσσης η νήσος της Καλυψούς,  ένα νησί εντός του Ατλαντικού ή όλης της θάλασσας καλυμμένο με δέντρα

Ομφαλός της γης όμως και η Πάφος στο νησί της Αφροδίτης,  τόπος γέννησης του Κινύρα, βασιλιά και πρώτου ιερέα της Αφροδίτης. Κατά μια εκδοχή ο πατέρας του Κινύρα δεν ήταν ο Πάφος ή ο Έπαφος αλλά ήταν γιος του Απόλλωνα. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο ομφαλός στην Πάφο υπήρχε λόγω της παγκόσμιας αποδοχής της λατρείας της Αφροδίτης, ή γιατί το άγαλμά της έμοιαζε με ομφαλό. βέβαια και το ονομα της  Πάφου δηλώνει την Πύλη φωτός  ή την Πύλη φωνής. Αν εχει δε υποστεί την μεταβολή του Φ σε Π  τότε Φάφος/ Παφος = ΦΑΟΣ , φωνή, λόγος κλπ


Hesychius Lexicogr  γῆς ὀμφαλός· ἡ Πάφος καὶ Δελφοί.  

Hesychius Lexicogr., Lexicon (ΑΟ)
Alphabetic letter gamma, entry 537, line 1

<
γῆς ὀμφαλός>· Πάφος.


Scholia In Euripidem, Scholia in Euripidem (scholia vetera)
Vita-argumentum-scholion sch Or, section 331, line 4

   <ἵνα μεσόμφαλοι λέγονται>: ὀμφαλὸς κέκληται ἡ Πυθὼ παρὰ τὰς
ὀμφὰς τὰς ὑπὸ τοῦ θεοῦ χρηστηριαζομένας

Στα σχόλια στον Ευρυπίδη .. ο ομφαλός σχετίζεται με τις θειες ομφές του Θεού…

Scholia In Euripidem, Scholia in Euripidem (cod. Hierosolymitanus patriarchalis 36)
Play Or, verse 331md et mi, line 1
                                                     

π<ρὸς αὐτὸν ἀπέτεινε τὸν λόγον·>
ο<ἵων πραγμάτων τάλας ἐπιθυμήσας·>
<
οἴχῃ καὶ διέφθαρσαι ἀπὸ>
τ<οῦ τρίποδος δεξάμενος τὴν>
μ<αντείαν ἣν φοῖβος ἔλακεν:> (BM) 1H
<μφαλὸς κέκληται πυθὼ>
παρὰ τ<ὰς ὀμφὰς τὰς ὑπὸ τοῦ θεοῦ>  
χρη̣<στηριαζομένας· παρὰ τὸ εἶναι>
ἐν μ<έσῳ τῆς οἰκουμένης τὴν πυθώ·>
λέγεται <γὰρ τὸν δία μαθεῖν βουλόμενον>
τὸ <μέσον τῆς γῆς δύο ἀετοὺς>
<
ἰσοταχεῖς ἀφεῖναι τὸν μὲν ἀπὸ>
δύσεως τὸν δὲ ἀπὸ ἀντολῆς· καὶ ἐκεῖσε
 
αὐτοὺς ἀπαντῆσαι· ὅθεν καὶ
 
ὀμφ<αλὸς ἐκλήθη· ἀνα->
Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon

Alphabetic letter omicron, page 1448, line 16 
 
<Ὀμφή>. θεία φήμη, θεία φωνή. [θεῖος ὄνει-
 ρος.] παρὰ τὸ φῶ, τὸ φαίνω, καὶ τὸ ὂν γέγο-
 νεν ὀμφὴ, τροπῇ τοῦ ν εἰς μ. ἡ τὸ ὂν φαίνουσα.

Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (ΕΩ)
Alphabetic letter omicron, Page 335, line 18
 
<Ὀμφή>: θεία κληδὼν ἢ φήμη.
<Ὀμφήν>: φωνήν· κληδόνα· φήμην θείαν· ἢ ὄνειρα·  φάσματα.
 
Παλαιότερη αναγραφή :Περί της ομφής και του  μαντικού λόγου  εδώ

 συνεχίζετε...



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...