Περιστερὰ ὄρειος

H αναλυση των λεξαρίθμων θα ακολουθήσει στο επόμενο κείμενο, αλλα ήδη ορισμένοι πήραν μια ιδέα,  γιατι ήδη υπάρχουν έτοιμα κείμενα που πρέπει ν΄ανεβούν για να συνεχίσουμε τα περι ωών (αυγών) και περιστερών...

Περιστέρια όμως υπάρχουν πολλά και διαφορετικών ειδών.

Βέβαια η Σεμίραμις είναι το άγριο περιστέρι και δεν έχει σχέση με τα ήμερα και εξημερωμένα περιστέρια. 

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Π – Ω)
Alphabetic letter sigma, entry 406, line 1


<Σεμίραμις>· περιστερὰ ὄρειος Ἑλληνιστί

Ctesias Hist., Med., Fragmenta
Volume-Jacobyʹ-F 3c,688,F, fragment 1m, line 5

           Pro Christ.
3o: καὶ ἡ θυγάτηρ τῆς Δερκετοῦς Σεμίραμις, λάγνος γυνὴ καὶ μιαιφόνος, ἔδοξε Συ-
ρία θεός, καὶ διὰ τὴν Δερκετῶ καὶ τὰς περιστερὰς καὶ τὴν Σεμίραμιν σέβουσι Σύροι –τὸ γὰρ ἀδύνατον, εἰς περιστερὰν μετέβαλεν ἡ γυνή.

Georgius Monachus Chronogr., Chronicon breve (lib. 1-6) (redactio recentior)
Volume 110, page 53, line 40

          Ἔχων δὲ γυναῖκα Σεμίραμιν, τὴν Ῥέαν
καλουμένην παρὰ Ἀσσυρίοις, ἔσχεν υἱοὺς δύο καὶ
θυγατέραν μίαν· καὶ τὸν μὲν προσηγόρευσεν Δίαν
καὶ Ζεῦ εἰς ὄνομα τοῦ πλανήτου ἀστέρος· τὸν δὲ
ἐπωνόμασεν Νῖνον, καὶ τὴν θυγατέραν Ἥραν, ἣν
καὶ ἔλαβεν εἰς γυναῖκα Πῖκος, ὁ καὶ Ζεὺς, τὴν ἰδίαν
ἀδελφήν.

Τα κείμενα συνεχίζουν να μας προσφέρουν μια σειρά από απίστευτες πληροφορίες.

Ctesias Hist., Med., Fragmenta
Volume-Jacobyʹ-F 3c,688,F, fragment 1b, line 77

 ὄνομα θέμενον Σεμίραμιν, ὅπερ ἐστὶ κατὰ τὴν τῶν

Σύρων διάλεκτον παρωνομασμένον ἀπὸ τῶν περιστερῶν, ἃς ἀπ' ἐκείνων τῶν

χρόνων οἱ κατὰ Συρίαν ἅπαντες διετέλεσαν ὡς θεὰς τιμῶντες. 

Και τα είδη των Περιστεριών κατα τον Αριστοτέλη 

    ΦΑΣΣΑΙ. Ἀριστοτέλης φησὶ (p. 288 R) περι-

στερῶν μὲν εἶναι ἓν γένος, εἴδη δὲ πέντε, γράφων

οὕτως· ‘περιστερά, οἰνάς, φάψ, φάσσα, τρυγών.’ ἐν

δὲ πέμπτῳ περὶ ζῴων μορίων (h. a. 5, 13) τὴν φάβα

οὐκ ὀνομάζει…

ἡ μὲν οὖν οἰνάς, φησὶν ὁ Ἀριστοτέλης,

μείζων ἐστὶ τῆς περιστερᾶς, χρῶμα δ' ἔχει οἰνωπόν,

ἡ δὲ φὰψ μέσον περιστερᾶς καὶ οἰνάδος, ἡ δὲ φάσσα

ἀλέκτορος τὸ μέγεθος, χρῶμα δὲ σποδιόν, ἡ δὲ τρυγὼν

πάντων ἐλάττων, χρῶμα δὲ τεφρόν. αὕτη δὲ θέρους

φαίνεται, τὸν δὲ χειμῶνα φωλεύει. ἡ δὲ φὰψ καὶ ἡ

περιστερὰ αἰεὶ φαίνονται, ἡ δ' οἰνὰς φθινοπώρῳ μόνῳ.

πολυχρονιωτέρα δὲ εἶναι λέγεται τούτων ἡ φάσσα·

καὶ γὰρ τριάκοντα καὶ τεσσαράκοντα ζῇ ἔτη.

Το άγριο περιστέρι είναι η Πελειάς  όπως και η Φάβα, η  Φάσσα, η φαψ, η οινάς (το κόκκινο και άγριο ) η Ιωνάς, και η τρυγών

Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem
Volume 2, page 762, line 4

                                                                     Ὡς γὰρ παρὰ
τὸ φθείρειν καὶ φονεύειν Φθερσεφόνη καὶ εὐφωνώτερον Φερσεφόνη καὶ ἔτι
ἐμμελέστερον Περσεφόνη, οὕτω παρὰ τὸ αὐτὸ φθείρειν καὶ τὸ φάζειν, ὅ ἐστι
φονεύειν, Φθερσέφασσα ἢ κατὰ τὸ κάλλιον Φερσέφασσα καὶ ἔτι λειότερον
Περσέφασσα].

Φθερσεφόνη λοιπόν είναι και άλλη ονομασία της Περσεφόνης που προκύπτει από το φθείρειν = χαλώ, αφανίζω, καταστρέφω, λιώνω, διακορεύω κλπ και φονεύω = σκοτώνω, θανατώνω, δολοφονώ.

Φθερσέφασσα ή Φερσεφαττα ή  Φερσεφασσα όμως είναι  μια ακομη ονομασία της Περσεφόνης και δηλώνει βέβαια ως Φερέπαφα και την Επαφήν με τον/την Θεό.

Χάριν ομαλότητας και ευστομίας…

Plato Phil., Cratylus
Stephanus page 404, section d, line 8

                    Φερέπαφα” οὖν διὰ τὴν σοφίαν καὶ τὴν
<ἐπαφὴν> τοῦ <φερομένου> ἡ θεὸς ἂν ὀρθῶς καλοῖτο, ἢ
τοιοῦτόν τι – δι' ὅπερ καὶ σύνεστιν αὐτῇ ὁ Ἅιδης σοφὸς
ὤν, διότι τοιαύτη ἐστίν – νῦν δὲ αὐτῆς ἐκκλίνουσι τὸ ὄνομα
εὐστομίαν περὶ πλείονος ποιούμενοι τῆς ἀληθείας, ὥστε
“Φερρέφατταν” αὐτὴν καλεῖν.

Tatianus Apol., Oratio ad Graecos
Chapter 10, section 1, line 3

…μεταμορφοῦνται δὲ παρ' ὑμῖν καὶ οἱ θεοί. δένδρον ἡ Ῥέα γίνεται,  

δράκων δὲ ὁ Ζεὺς διὰ τὴν Φερσέφασσαν, αἴγειροί <τε> αἱ τοῦ

Φαέθοντος ἀδελφαὶ καὶ ἡ Λητὼ ζῶον εὐτελές,

Porphyrius Phil., De abstinentia
Book 4, section 16, line 34

…τὴν μὲν Ἄρτεμιν λύκαιναν, τὸν δὲ Ἥλιον σαῦρον, λέοντα, δράκοντα,

ἱέρακα, τὴν δ' Ἑκάτην ἵππον, ταῦρον, λέαιναν, κύνα.

τῆς δὲ Φερρεφάττης παρὰ τὸ φέρβειν τὴν φάτταν  (φέρβω = βόσκω, τρέφω, φυλάσσω, σώζω και διατηρώ την φάσσαν = το μέγαλο αγριοπερίστερο)

φασὶν οἱ πολλοὶ τοὔνομα τῶν θεολόγων· ἱερὸν γὰρ

αὐτῆς ἡ φάττα. διὸ καὶ αἱ τῆς Μαίας ἱέρειαι ταύτην

αὐτῇ ἀνατιθέασι. Μαῖα δὲ ἡ αὐτὴ τῇ Φερσεφόνῃ ὡς  

ἂν μαῖα καὶ τροφὸς οὖσα· χθονία γὰρ ἡ θεὸς καὶ

Δημήτηρ ἡ αὐτή.

Οινιάς και οινάς είναι άλλη ονομασία άγριου περιστεριού που όμως σημαίνει συγχρονως και το κλήμα, το αμπέλι, τον αμπελώνα, αλλα και τον οίνο, αλλα είναι ακόμα κι ένα από τα επίθετα της Αρτέμιδος ως Οινάτις στην Οινόη της Αργείας/ Αργους

                                          οἰνιὰς δὲ καὶ οἰνὰς ἡ ἀγρία
περιστερά, καὶ οἰνοῦττα μᾶζα ἡ οἴνῳ δεδευμένη. (Julius Pollux Gramm., Onomasticon Book 6, section 22, line 8)

Theognostus Gramm., Canones sive De orthographia
Section 125, line 9

ἔστιν δὲ καὶ τὸ οἰνὰς εἶδος ὂν ὀρνέου.

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter omicron, entry 311, line 1

  *<οἰνάς>· γένος κόρακος.

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter omicron, entry 315, line 1

<οἰνάς>· εἶδος περιστερᾶς ἀγρίας
<Οἰνᾶτις>· Ἀρτέμιδος τῆς ἐν Οἰνόῃ τῆς Ἀργείας <ἐπώνυμον>

*<οἰναχθής>· μέθυσος ASv. μεθύων
<οἴνη>· ἡ ἄμπελος.

Scholia In Lycophronem, Scholia in Lycophronem (scholia vetera et recentiora partim Isaac et Joannis Tzetzae)
Scholion 348, line 5

 <ἐγὼ δὲ τλήμων> ἡ ἀρνησαμένη τὴν Ἀπόλλωνος

συνουσίαν ὡς ποθοῦσα ἔχειν τὴν παρθενίαν ἄφθαρτον

κατὰ ζῆλον τῆς Ἀθηνᾶς τῆς τοιᾶσδε καὶ τοιᾶσδε ἐπὶ τῆς

φυλακῆς τῆς σκοτεινῆς συγκρύψασα τὸ <δέμας> τότε <βιαίως

ἡ φάσσα ἐγὼ ἡ οἰνὰς> καὶ ἄμπελος *<ἑλκυσθήσομαι>

ὡς μὲν <φάσσα πρὸς τόργου> ἤτοι γυπὸς συνουσίαν, ὡς

δὲ <οἰνὰς> καὶ ἄμπελος *<γαμφαῖσι> καὶ σιαγόσιν <ἅρπαις>

ἤγουν δρεπάναις <ἢ ἅρπης> καὶ δρεπάνης. T πλανηθεὶς

ὑπὸ τῶν ἄλλων (139₁₂) εἶπον καὶ αὐτὸ<ς> <οἰνὰς> ἄμπελος.

οὐκ ἔχει δὲ οὕτως, ἀλλ' οἰνάς ἐστιν εἶδος ὀρνέου, ὥς φησιν

Αἰλιανὸς (HA IV 58) καὶ ὡς ἕτεροι μυρίοι, τὸ δὲ <γαμφαῖς

ἅρπαις> ἤτοι ἐπικαμπέσιν ὄνυξι. γ1

Suda, Lexicon
Alphabetic letter omicron iota, entry 107, line 1

<Οἰνάς:> εἶδος ὄρνιθος.

Athenaeus Soph., Deipnosophistae
Book 11, Kaibel paragraph 80, line 3

   ἡ δὲ τοῦ ὀνόματος ἐκτροπή, καθ' ἣν αἱ Πλειάδες λέγονται Πέλειαι
καὶ Πελειάδες, παρὰ πολλοῖς ἐστι τῶν ποιητῶν.

 Πέλειαι αλλα και Πελειάδες εκτός από τις άγριες περιστερές  ονομάζονται όμως και οι ιέρειες του Μαντείου της Δωδώνης.

Το πέλειος ως επίθετο δηλωνει κάποιον που είναι πελιδνός μελανός ή και μελανιασμένος. Γνωστή και η έκφραση Πελειάδων τηλόθεν – μακρία από τις Πελειάδες !!!  Πελείες αλλα και Πελειάδες είναι και οι γνωστές μας Πλειάδες – ο αστερισμός

Ο Ηρόδοτος στην ιστορία του μας εξυστορεί την άφιξη των δύο Πελειάδων- Ιέρειών για την ιδρυση του Μαντείου της Δωδώνης

Herodotus Hist., Historiae
Book 2, section 55, line 3

Χρηστηρίων δὲ πέρι τοῦ τε ἐν Ἕλλησι καὶ τοῦ ἐν Λιβύῃ

τόνδε Αἰγύπτιοι λόγον λέγουσι. Ἔφασαν οἱ ἱρέες τοῦ

Θηβαιέος Διὸς δύο γυναῖκας ἱρὰς ἐκ Θηβέων ἐξαχθῆναι

ὑπὸ Φοινίκων, καὶ τὴν μὲν αὐτέων πυθέσθαι ἐς Λιβύην

πρηθεῖσαν, τὴν δὲ ἐς τοὺς Ἕλληνας· ταύτας δὲ τὰς γυναῖ-

κας εἶναι τὰς ἱδρυσαμένας τὰ μαντήια πρώτας ἐν τοῖσι

εἰρημένοισι ἔθνεσι. Εἰρομένου δέ μεο ὁκόθεν οὕτω ἀτρεκέως

ἐπιστάμενοι λέγουσι, ἔφασαν πρὸς ταῦτα ζήτησιν μεγάλην

ἀπὸ σφέων γενέσθαι τῶν γυναικῶν τουτέων, καὶ ἀνευρεῖν

μέν σφεας οὐ δυνατοὶ γενέσθαι, πυθέσθαι δὲ ὕστερον

ταῦτα περὶ αὐτέων τά περ δὴ ἔλεγον. Ταῦτα μέν νυν τῶν

ἐν Θήβῃσι ἱρέων ἤκουον, τάδε δὲ Δωδωναίων φασὶ αἱ

προμάντιες. Δύο πελειάδας μελαίνας ἐκ Θηβέων τῶν Αἰγυ-

πτιέων ἀναπταμένας τὴν μὲν αὐτέων ἐς Λιβύην, τὴν δὲ

παρὰ σφέας ἀπικέσθαι· ἱζομένην δέ μιν ἐπὶ φηγὸν αὐδάξα-

σθαι φωνῇ ἀνθρωπηίῃ ὡς χρεὸν εἴη μαντήιον αὐτόθι Διὸς

γενέσθαι, καὶ αὐτοὺς ὑπολαβεῖν θεῖον εἶναι τὸ ἐπαγγελλό-  

μενον αὐτοῖσι καί σφεα ἐκ τούτου ποιῆσαι. Τὴν δὲ ἐς

τοὺς Λίβυας οἰχομένην πελειάδα λέγουσι Ἄμμωνος

χρηστήριον κελεῦσαι τοὺς Λίβυας ποιέειν· ἔστι δὲ καὶ

τοῦτο Διός. Δωδωναίων δὲ αἱ ἱρήιαι, τῶν τῇ πρεσβυτάτῃ

οὔνομα ἦν Προμένεια, τῇ δὲ μετὰ ταύτην Τιμαρέτη, τῇ δὲ

νεωτάτῃ Νικάνδρη, ἔλεγον ταῦτα· συνωμολόγεον δέ σφι καὶ

οἱ ἄλλοι Δωδωναῖοι οἱ περὶ τὸ ἱρόν. Ἐγὼ δ' ἔχω περὶ αὐ-

τῶν γνώμην τήνδε. Εἰ ἀληθέως οἱ Φοίνικες ἐξήγαγον τὰς

ἱρὰς γυναῖκας καὶ τὴν μὲν αὐτέων ἐς Λιβύην, τὴν δὲ ἐς

τὴν Ἑλλάδα ἀπέδοντο, δοκέει ἐμοὶ ἡ γυνὴ αὕτη τῆς νῦν

Ἑλλάδος, πρότερον δὲ Πελασγίης καλεομένης τῆς αὐτῆς

ταύτης, πρηθῆναι ἐς Θεσπρωτούς· ἔπειτα δουλεύουσα

αὐτόθι ἱδρύσασθαι ὑπὸ φηγῷ πεφυκυίῃ ἱρὸν Διός, ὥσπερ

ἦν οἰκὸς ἀμφιπολεύουσαν ἐν Θήβῃσι ἱρὸν Διός, ἔνθα

ἀπίκετο, ἐνθαῦτα μνήμην αὐτοῦ ἔχειν. Ἐκ δὲ τούτου

χρηστήριον κατηγήσατο, ἐπείτε συνέλαβε τὴν Ἑλλάδα

γλῶσσαν. Φάναι δέ οἱ ἀδελφεὴν ἐν Λιβύῃ πεπρῆσθαι ὑπὸ

τῶν αὐτῶν Φοινίκων ὑπ' ὧν καὶ αὐτὴ ἐπρήθη. Πελειάδες

δέ μοι δοκέουσι κληθῆναι πρὸς Δωδωναίων ἐπὶ τοῦδε αἱ

γυναῖκες, διότι βάρβαροι ἦσαν, ἐδόκεον δέ σφι ὁμοίως

ὄρνισι φθέγγεσθαι. Μετὰ δὲ χρόνον τὴν πελειάδα

ἀνθρωπηίῃ φωνῇ αὐδάξασθαι λέγουσι, ἐπείτε συνετά σφι

ηὔδα ἡ γυνή· ἕως δὲ ἐβαρβάριζε, ὄρνιθος τρόπον ἐδόκεέ  

σφι φθέγγεσθαι, ἐπεὶ τέῳ τρόπῳ ἂν πελειάς γε ἀνθρωπηίῃ

φωνῇ φθέγξαιτο; Μέλαιναν δὲ λέγοντες εἶναι τὴν πελειάδα

σημαίνουσι ὅτι Αἰγυπτίη ἡ γυνὴ ἦν. Ἡ δὲ μαντηίη ἥ τε ἐν

Θήβῃσι τῇσι Αἰγυπτίῃσι καὶ <ἡ> ἐν Δωδώνῃ παραπλήσιαι

ἀλλήλῃσι τυγχάνουσι ἐοῦσαι. Ἔστι δὲ καὶ τῶν ἱρῶν ἡ

μαντικὴ ἀπ' Αἰγύπτου ἀπιγμένη. 

 Ομως εκτος απο την πελειάδα και την οινάδα και την φάσσα και την τρυγόνα   υπάρχει και η  περιστερα που ονομάζετε Δρακοντιάς  όμως δρακοντιάς ονομάζετε κι ένα είδος σταριού... 

Συνεχίζετε...