Περι της Συρίης Θεού

Ο συγγραφέας που έχει ασχοληθεί περισσότερο με την Σεμιράμιδα δεν είναι άλλος από τον Ελληνικής καταγωγής Λουκιανό από την Σαμοσάτα της Συρίας. Από όλες αυτές τις μαρτυρίες συμπεραίνεται ότι η προκειμένη θεότητα ανήκει στην ομάδα των χετταϊκών ή να πούμε ακριβέστερα, των μικρασιατικών μητέρων - θεών, η οποία όμως έχει και πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την βαβυλωνιοασσυριακή Ιστάρ, με την οποία συνταυτίζεται, όπως και με την Αστάρτη

Ιερά ζώα της Θεάς είναι τα περιστέρια, διότι, κατά την παράδοση που σώζεται από τον Νιγιδίο Φιγούλο, ψαράδες βρήκαν στον Ευφράτη ένα αυγό θαυμαστού μεγέθους, το οποίο μετέφεραν στη χώρα και εκεί επωάστηκε από μια περιστέρα και γεννήθηκε η Σεμιραμίς . Επίσης, ιερά προς τη θεά εκτός από τα περιστέρια  είναι τα φίδια και τα ψάρια.

 Ήταν κυρίως θεά της γονιμότητας και η λατρεία της ήταν συνδεδεμένη με έθιμα σχετιζόμενα προς τον γενετήσιο βίο.
Το κύριο κέντρο και η αφετηρία της λατρείας της Ρέας/Ηρας/Δερκετούς/Σεμιραμιδος  κατά τον Λουκιανό ήταν η συριακή Ιεράπολις ή Βαμβύκη, όπου υπήρχε ιερό της Θεάς και περιγράφει ως το μέγιστο και το πλουσιότατο στη Συρία.

 Ἔστιν ἐν Συρίῃ πόλις οὐ πολλὸν ἀπὸ τοῦ

Εὐφρήτεω ποταμοῦ, καλέεται δὲ Ἱρή, καὶ ἔστιν

ἱρὴ τῆς Ἥρης τῆς Ἀσσυρίης. δοκέει δέ μοι, τόδε

τὸ οὔνομα οὐκ ἅμα τῇ πόλει οἰκεομένῃ ἐγένετο,

ἀλλὰ τὸ μὲν ἀρχαῖον ἄλλο ἦν, μετὰ δὲ σφίσι τῶν

ἱρῶν μεγάλων γιγνομένων ἐς τόδε ἡ ἐπωνυμίη

ἀπίκετο. περὶ ταύτης ὦν τῆς πόλιος ἔρχομαι

ἐρέων ὁκόσα ἐν αὐτῇ ἐστιν·

….

 Τάδε μέν ἐστι τὰ ἐν τῇ Συρίῃ ἀρχαῖα καὶ

μεγάλα ἱρά. τοσούτων δὲ ἐόντων ἐμοὶ δοκέει

οὐδὲν τῶν ἐν τῇ ἱρῇ πόλει μέζον ἔμμεναι οὐδὲ

νηὸς ἄλλος ἁγιώτερος οὐδὲ χώρη ἄλλη ἱροτέρη.

ἔνι δὲ ἐν αὐτῷ καὶ ἔργα πολυτελέα καὶ ἀρχαῖα

ἀναθήματα καὶ πολλὰ θωύματα καὶ ξόανα θεο-

πρεπέα. καὶ θεοὶ δὲ κάρτα αὐτοῖσιν ἐμφανέες·

ἱδρώει γὰρ δὴ ὦν παρὰ σφίσι τὰ ξόανα καὶ

κινέεται καὶ χρησμηγορέει, καὶ βοὴ δὲ πολλάκις

ἐγένετο ἐν τῷ νηῷ κλεισθέντος τοῦ ἱροῦ, καὶ

πολλοὶ ἤκουσαν. ναὶ μὴν καὶ ὄλβου πέρι ἐν

τοῖσιν ἐγὼ οἶδα πρῶτόν ἐστιν·

…

Οἱ μὲν ὦν πολλοὶ Δευκαλίωνα τὸν Σκύθεα τὸ

ἱρὸν εἵσασθαι λέγουσιν, τοῦτον Δευκαλίωνα ἐπὶ

τοῦ τὸ πολλὸν ὕδωρ ἐγένετο. Δευκαλίωνος δὲ

πέρι λόγον ἐν Ἕλλησιν ἤκουσα, τὸν Ἕλληνες ἐπ'

αὐτῷ λέγουσιν. ὁ δὲ μῦθος ὧδε ἔχει.

Η πρώτη αναφορά δίδει ως ιδρυτή του ναού τον Δευκαλίωνα τον Σκυθέα που χτίζει ιερό στο χάσμα που έχει ανοίξει μετά τον Κατακλυσμό και εχει απορροφήσει ολο το νερό και σώζετε από βέβαιο θάνατο.

ἁνδάνει δέ μοι ἃ λέγουσιν

τοῦ ἱροῦ πέρι τοῖς Ἕλλησι τὰ πολλὰ ὁμολογέον-

τες, τὴν μὲν θεὸν Ἥρην δοκέοντες, τὸ δ' ἔργον

Διονύσου τοῦ Σεμέλης ποίημα· καὶ γὰρ δὴ Διό-

νυσος ἐς Συρίην ἀπίκετο κείνην ὁδὸν τὴν ἦλθεν

ἐς Αἰθιοπίην. καὶ ἔστι πολλὰ ἐν τῷ ἱρῷ Διο-

νύσου ποιητέω σήματα, ἐν τοῖσι καὶ ἐσθῆτες

βάρβαροι καὶ λίθοι Ἰνδοὶ καὶ ἐλεφάντων κέρεα,

τὰ Διόνυσος ἐξ Αἰθιόπων ἤνεικεν, καὶ φαλλοὶ

δὲ ἑστᾶσι ἐν τοῖσι προπυλαίοισι δύο κάρτα με-

γάλοι, ἐπὶ τῶν ἐπίγραμμα τοιόνδε ἐπιγέγραπται,

“τούσδε φαλλοὺς Διόνυσος Ἥρῃ μητρυιῇ ἀνέ-  

θηκα.” τὸ ἐμοὶ μέν νυν καὶ τόδε ἀρκέει, ἐρέω

δὲ καὶ ἄλλ' ὅ τι ἐστὶν ἐν τῷ νηῷ Διονύσου ὄργιον.

Κατά τις αναφορές του ο Ναός είναι αφιερωμένος στην Ηρα ή στην μητέρα της Σεμιραμιδος Δερκετώ. Η μια εκδοχή ότι ο ναός είναι της Ηρας και έχει χτισθεί από τον Διόνυσο γιό της Σεμέλης και ότι μέσα σ΄ αυτόν βρίσκονται πράγματα που δηλώνουν το πέρασμα  του από την Ινδία και τη Συρία όπως, πετράδια ινδικά, ελεφαντόδοντα, φορέματα καθώς και δύο μεγάλοι φαλλοί, που επάνω τους υπάρχει το επίγραμμα «Αυτούς τους φαλλούς τους αφιέρωσα εγώ ο  Διόνυσος στην μητριά μου Ήρα - ίσως οι στήλες που αναφέρει και ο Αλέξανδρος στην επιστολή του να μοιάζουν με φαλλούς καθώς και οι οβελίσκοι στην ουσία λειτουργούν ως "καλυμμένοι" συμβολικά –φαλλοί.

 Ὁ μὲν ὦν ἀρχαῖος αὐτοῖσι λόγος ἀμφὶ τοῦ

ἱροῦ τοιόσδε ἐστίν. ἄλλοι δὲ Σεμίραμιν τὴν

Βαβυλωνίην, τῆς δὴ πολλὰ ἔργα ἐν τῇ Ἀσίῃ

ἐστίν, ταύτην καὶ τόδε τὸ ἕδος εἵσασθαι νομί-

ζουσιν, οὐκ Ἥρῃ δὲ εἵσασθαι ἀλλὰ μητρὶ ἑωυτῆς,

τῆς Δερκετὼ οὔνομα. Δερκετοῦς δὲ εἶδος ἐν

Φοινίκῃ ἐθεησάμην, θέημα ξένον·

Η δεύτερη εκδοχή που αναφέρει ο Λουκιανός είναι  ότι η Βαβυλωνιακή Σεμιραμις ίδρυσε αυτό το ιερό όχι για να τιμήσει την Ηρα μα την μητέρα της Δερκετώ. Κι ότι στον συγκεκριμένο ναό η θεά δεν παρουσιάζετε ως γοργόνα αλλά είναι ολόκληρη γυναίκα.

 Ἔστιν δὲ καὶ ἄλλος λόγος ἱρός, τὸν ἐγὼ σοφοῦ

ἀνδρὸς ἤκουσα, ὅτι ἡ μὲν θεὴ Ῥέη ἐστίν, τὸ δὲ

ἱρὸν Ἄττεω ποίημα. Ἄττης δὲ γένος μὲν Λυδὸς

ἦν, πρῶτος δὲ τὰ ὄργια τὰ ἐς Ῥέην ἐδιδάξατο. καὶ

τὰ Φρύγες καὶ Λυδοὶ καὶ Σαμόθρᾳκες ἐπιτε-

λέουσιν, Ἄττεω πάντα ἔμαθον. ὡς γάρ μιν ἡ

Ῥέη ἔτεμεν, βίου μὲν ἀνδρηίου ἀπεπαύσατο, μορ-

φὴν δὲ θηλέην ἠμείψατο καὶ ἐσθῆτα γυναικηίην

ἐνεδύσατο καὶ ἐς πᾶσαν γῆν φοιτέων ὄργιά τε

ἐπετέλεεν καὶ τὰ ἔπαθεν ἀπηγέετο καὶ Ῥέην

ἤειδεν. ἐν τοῖσιν καὶ ἐς Συρίην ἀπίκετο. ὡς δὲ

οἱ πέρην Εὐφρήτεω ἄνθρωποι οὔτε αὐτὸν οὔτε  

ὄργια ἐδέκοντο, ἐν τῷδε τῷ χώρῳ τὸ ἱρὸν ἐποι-

ήσατο. σημήια δέ· ἡ θεὸς τὰ πολλὰ ἐς Ῥέην

ἐπικνέεται. λέοντες γάρ μιν φέρουσι καὶ τύμ-

πανον ἔχει καὶ ἐπὶ τῇ κεφαλῇ πυργοφορέει,

ὁκοίην Ῥέην Λυδοὶ ποιέουσιν. ἔλεγεν δὲ καὶ

Γάλλων πέρι, οἵ εἰσιν ἐν τῷ ἱρῷ, ὅτι Γάλλοι

Ἥρῃ μὲν οὐδαμά, Ῥέῃ δὲ τέμνονται καὶ Ἄττεα

μιμέονται.

Η τρίτη εκδοχή που παρουσιάζει είναι ότι η Θεά που λατρεύετε είναι η Ρέα και ότι το ιερό το κατασκεύασε ο Αττης που ήταν Λυδός στην καταγωγή και ήταν ο πρώτος που δίδαξε τα όργια (λατρεία) της Ρέας.

. σημήια δέ· ἡ θεὸς τὰ πολλὰ ἐς Ῥέην

ἐπικνέεται. λέοντες γάρ μιν φέρουσι καὶ τύμ-

πανον ἔχει καὶ ἐπὶ τῇ κεφαλῇ πυργοφορέει,

ὁκοίην Ῥέην Λυδοὶ ποιέουσιν

Οι αποδείξεις που δίδει ο ίδιος ο Λουκιανός είναι ότι η θεά που λατρεύετε έχει μεγάλες ομοιότητες με την Ρέα καθώς τη σηκώνουν λιοντάρια, κρατεί τύμπανο, και φορεί πύργο στο κεφάλι της όπως παρουσιάζουν την Ρέα οι Λυδοί.

Για τους Φαλλους-Οβελίσκους αναφέρει ότι τα προπύλαια του ναού είναι στραμμένα προς τον βορρά και έχουν μήκος περίπου 100 οργιές και σ΄αυτά βρίσκονται και οι φαλλοί που έχει στήσει ο Διόνυσος. Και ότι οι συγκεκριμένοι έχουν ύψος 30 οργιών (μήκος οργιάς περίπου 1,50 μέτρο- οπότε γύρω στα 45 μ.ύψος περίπου οι στήλες ). Ενώ ο ναός  είναι στραμμένος προς την Ανατολή, όπως τα ιερά των χριστιανικών εκκλησιών. 

ἥ τε Ἥρη καὶ τὸν αὐτοὶ Δία ἐόντα ἑτέρῳ

οὐνόματι κληίζουσιν. ἄμφω δὲ χρύσεοί τέ εἰσιν

καὶ ἄμφω ἕζονται· ἀλλὰ τὴν μὲν Ἥρην λέοντες

φέρουσιν, ὁ δὲ ταύροισιν ἐφέζεται.  

 Καὶ δῆτα τὸ μὲν τοῦ Διὸς ἄγαλμα ἐς Δία

πάντα ὁρῇ καὶ κεφαλὴν καὶ εἵματα καὶ ἕδρην,

καί μιν οὐδὲ ἐθέλων ἄλλως εἰκάσεις. ἡ δὲ Ἥρη

σκοπέοντί τοι πολυειδέα μορφὴν ἐκφανέει· καὶ

τὰ μὲν ξύμπαντα ἀτρεκέϊ λόγῳ Ἥρη ἐστΐν, ἔχει

δέ τι καὶ Ἀθηναίης καὶ Ἀφροδίτης καὶ Σεληναίης

καὶ Ῥέης καὶ Ἀρτέμιδος καὶ Νεμέσιος καὶ

Μοιρέων. χειρὶ δὲ τῇ μὲν ἑτέρῃ σκῆπτρον ἔχει,

τῇ ἑτέρῃ δὲ ἄτρακτον, καὶ ἐπὶ τῇ κεφαλῇ ἀκτῖνάς

τε φορέει καὶ πύργον καὶ κεστὸν τῷ μούνην τὴν

Οὐρανίην κοσμέουσιν. ἔκτοσθεν δέ οἱ χρυσός τε

ἄλλος περικέαται καὶ λίθοι κάρτα πολυτελέες,

τῶν οἱ μὲν λευκοί, οἱ δὲ ὑδατώδεες, πολλοὶ δὲ

οἰνώδεες, πολλοὶ δὲ πυρώδεες, ἔτι δὲ ὄνυχες οἱ

Σαρδῷοι πολλοὶ καὶ ὑάκινθοι καὶ σμάραγδοι, τὰ

φέρουσιν Αἰγύπτιοι καὶ Ἰνδοὶ καὶ Αἰθίοπες καὶ

Μῆδοι καὶ Ἀρμένιοι καὶ Βαβυλώνιοι. τὸ δὲ δὴ

μέζονος λόγου ἄξιον, τοῦτο ἀπηγήσομαι· λίθον

ἐπὶ τῇ κεφαλῇ φορέει· λυχνὶς καλέεται, οὔνομα

δὲ οἱ τοῦ ἔργου ἡ συντυχίη. ἀπὸ τούτου ἐν

νυκτὶ σέλας πολλὸν ἀπολάμπεται, ὑπὸ δέ οἱ

καὶ ὁ νηὸς ἅπας οἷον ὑπὸ λύχνοισι φαείνεται.

ἐν ἡμέρῃ δὲ τὸ μὲν φέγγος ἀσθενέει, ἰδέην δὲ ἔχει  

κάρτα πυρώδεα. καὶ ἄλλο θωυμαστόν ἐστιν ἐν

τῷ ξοάνῳ. ἢν ἑστεὼς ἀντίος ἐσορέῃς, ἐς σὲ ὁρῇ

καὶ μεταβαίνοντι τὸ βλέμμα ἀκολουθέει· καὶ

ἢν ἄλλος ἑτέρωθεν ἱστορέῃ, ἴσα καὶ ἐς ἐκεῖνον

ἐκτελέει.

Μέσα στο ιερό του ναού βρίσκονται δύο χρυσά αγάλματα ένα της Ηρας κι ένα του Δία μα που του δίνουν άλλο όνομα.
Η περιγραφή του αγάλματος της ‘Ηρας παρουσιάζει  ένα πολύμορφο σύνολο και εξηγεί ο Λουκιανός : έχει κάτι από την Αθηνά, από την Αφροδίτη, τη Σελήνη, την Ρέα, την Αρτέμιδα, τη Νέμεση και τις Μοίρες.

Κρατεί σκήπτρο στο ένα χέρι, αδράχτι στο άλλο, και στο κεφάλι φέρει πυργωτό στέμμα με ακτίνες και πέπλο. 

Ἐν μέσῳ δὲ ἀμφοτέρων ἕστηκεν ξόανον ἄλλο

χρύσεον, οὐδαμὰ τοῖσι ἄλλοισι ξοάνοισι εἴκελον.

τὸ δὲ μορφὴν μὲν ἰδίην οὐκ ἔχει, φορέει δὲ τῶν

ἄλλων θεῶν εἴδεα. καλέεται δὲ σημήιον καὶ ὑπ'

αὐτῶν Ἀσσυρίων, οὐδέ τι οὔνομα ἴδιον αὐτῷ

ἔθεντο, ἀλλ' οὐδὲ γενέσιος αὐτοῦ καὶ εἴδεος

λέγουσιν. καί μιν οἱ μὲν ἐς Διόνυσον, ἄλλοι δὲ

ἐς Δευκαλίωνα, οἱ δὲ ἐς Σεμίραμιν ἄγουσιν· καὶ

γὰρ δὴ ὦν ἐπὶ τῇ κορυφῇ αὐτοῦ περιστερὴ

χρυσέη ἐφέστηκεν, τοὔνεκα δὴ μυθέονται Σεμι-

ράμιος ἔμμεναι τόδε σημήιον. ἀποδημέει δὲ δὶς

ἑκάστου ἔτεος ἐς θάλασσαν ἐς κομιδὴν τοῦ εἶπον

ὕδατος.

Στο κέντρο ανάμεσα στα δύο αγάλματα βρίσκετε στημένο άλλο χρυσό ξόανο  που δεν μοιάζει με τα άλλα ξόανα. Δεν έχει μορφή ξεχωριστή και μοιάζει με τους θεούς.  ΟΙ Ασσύριοι το ονομάζουν ΣΗΜΗΙΟΝ - ΣΗΜΑΔΙ, και δεν του έχουν δώσει ξεχωριστό όνομα, μήτε και λένε τίποτα για την προέλευσή του και τι παριστάνει. Άλλοι νομίζουν ότι είναι ο Διονυσος κι άλλοι η Σεμιραμις, γιατί πραγματικά στο κεφάλι του κάθετε ένα χρυσό περιστέρι που είναι το σημάδι της Σεμιράμιδος.

Και αυτό το περιστέρι το κατεβάζουν δυο φορές το χρόνο στη θάλασσα σαν φέρουν το νερό, που χύνουν μέσα στο ιερό και στο χάσμα που βρίσκεται κάτω από το ιερό. Εις ανάμνηση της σωτηρίας  του Δευκαλίωνα από τον κατακλυσμό.

 Η ταύτιση της Ρέας/Εαρ, Ηρας/Αηρ, Κυβέλης και Σεμιράμιδας στα κείμενα είναι κάτι παραπάνω από προφανής.

Στην ουσία κάθε εποχή λάτρευε στα ίδια κέντρα την Μεγάλη Μητέρα Θεά με διαφορετικά ονόματα και την έφερνε έτσι πιο κοντά στα δικά του βιώματα και πιστεύω.

Η λατρεία περνάει από διάφορα στάδια όπως η ουσία μένει ακόμα και σήμερα η ίδια. Η λατρεία της Μητέρας Θεάς με τα πολλαπλά της ονόματα που εξαπλώνετε στις γύρω περιοχές στην Παλμύρα, Αυρακίτιδα, Αίγυπτο, όλη τη Μικρασία, Λυδία, Καρία, Φρυγία, κλπ.

Η Μεγάλη Θέα που στην ουσία αντιπροσωπεύει και την Θηλυκή πλευρά της Θεότητας και το σημερινό Άγιο Πνεύμα με τη μορφή Περιστεράς ήδη ενυπάρχει από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα με τη μορφή περιστεριο. Μάλιστα κατεβαίνει, στα πλαίσια της λατρείας, για να «αγιάσει» τα θαλασσινά νερά όπως συμβαίνει ακόμα και σήμερα στις μέρες μας κατά τα Θεοφάνεια.  

Η μόνη αλλαγή που έχει πραγματοποιηθεί στις μέρες μας είναι ότι η θέση της Μεγάλης Μητέρας-Γυναίκεια Πλευράς της Θεότητας,  έχει δώσει τη θέση της στην λατρεία του Υιού. Έτσι μόνο διαμέσου αυτού πλέον λατρεύετε η Μητέρα Θεά καλυμμένη κάτω από τον μανδύα της Μητέρα του Υιού, και σχεδόν αγιοποιημένη από την μητρότητα κρατώντας όμως όλες σχεδόν τις ιδιότητες των προηγούμενων Γυναικείων Θεοτήτων.

Συνεχίζετε 

Αρχική σελίδα

Περί Καβείρων και Κορυβάντων

 Περί της Ρέας / Σεμιράμιδος

 Περι έργων της Ρέας/Σεμιράμιδος

 Περι Μαύρου Οβελίσκου και πήλινου δίσκου (παρένθεση στα περί Ρέας/Σεμιράμιδος)